Arante, Ribadeo

San Pedro de Arante é unha parroquia do concello lugués de Ribadeo e eclesiasticamente ó arciprestado da Ría de Abres. Segundo o censo en 2004 tiña 271 habitantes, agrupados en 8 entidades e 5 lugares, cunha densidade media 19,2 hab/km². Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 204 habitantes, sendo 86 homes e 118 mulleres.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Rante.

Arante
Igrexa das Virtudes na Ponte.
Concello	Ribadeo[1]
Provincia	Lugo
Coordenadas	43°29′26″N 7°10′48″O
Área	14,09 km²
Poboación	183 hab. (2020)
Densidade	12,99 hab./km²
Entidades de poboación	8[1]
[ editar datos en Wikidata ]

Xentilicio

O seu xentilicio é arantego^[2].

Toponimia

O topónimo Arante aparece como ecclesia Santi Petri de Alanti nun documento do ano 935, e coa forma Arante en diplomas posteriores con data de 1305, 1351 e 1371, entre outros. Edelmiro Bascuas descarta que se trate do descendente do xenitivo do antropónimo galo alantius (orixe do francés Alençon), que encaixaría coa variante máis antiga atestada mais que careceu de difusión na Península Ibérica, e entende Alanti como erro paleográfico ou alteración fonética de difícil explicación, reconstruíndo a etimoloxía do topónimo a partir da variante máis abundante, Arante.^[3] Podería ser un hidrotopónimo baseado no indoeuropeo *er- ‘fluír, moverse’ a través dunha variante *ar- á que se lle engade o coñecido sufixo -nt- conforme a un esquema morfolóxico frecuente en topónimos de orixe antigo-europea. Bascuas (2002: 169), considera unha secuencia sufixal -ante presente tamén en topónimos como Amarante, Serantes e similares. De todos os xeitos, o mesmo tema *arant- aparece tamén en topónimos galegos como Arantón, Arantei e similares, de fasquía prerromana.

Xeografía

Limita coas parroquias de Covelas, Cedofeita, Vidal e A Fórnea (Trabada) e Vilamartín Pequeno (Barreiros); tamén limita cara ao norte cos montes de Penalonga e o Monte Mondigo. Entre os seus regatos e río destacan o Lexoso (cara ao nordeste) e o Arante (que fai de entronque co anterior e que, dirixíndose o sur, pasará a chamarse río Grande).

Aínda que é unha das parroquias máis montañosas de Ribadeo cunha altitude media de 440 m, ten dous vales: o sector central, regado polo río Arante e o sector norte, regado polo río Lexoso (que é onde vive a meirande parte da poboación).

As entidades de poboación son O Barredal (27), Os Bestilleiros (23), Cei (44), Cima de Vila (17), Fondo de Vila (23), A Ponte (14), Remourelle (98) e Vilamariz (25). Os lugares (que adoitan formar parte dalgunhas das entidades) son Os Fornos, A Madanela, As Pereiriñas, Portobragán e Rego de Mel.

Evolución da poboación

Padrón a comezos do século XXI

Arante presenta unha tendencia ó despoboamento a comezos do século XXI:^[4]

	Total	homes	mulleres
2018	195	84	111
2017	194	83	111
2016	196	85	111
2015	195	84	111
2014	204	86	118
2013	203	88	115
2012	216	96	120
2011	225	101	124
2010	239	110	129
2009	244	108	136
2008	243	104	139
2007	246	105	141
2006	256	114	142
2005	265	120	145
2004	271	124	147
2003	278	126	152
2002	289	132	157
2001	297	135	162
2000	313	142	171

Historia

A ponte de Arante despois da riada de 2010

A parroquia de Arante aparece citada en varias ocasións no libro de Francisco Lanza Ribadeo Antigo, referíndose a existencia dun castro levantado sobre un montículo natural. A parroquia recibe o seu nome do río Arante que flúe ó pé do seu val.^[5] Este nome está formado pola raíz indoeuropea Ar (correr, fluír), e polo sufixo 'ante', co sufixo -nt- moi frecuente en formacións prerromanas de raíces hidronímicas (hidronimia paeloeuropea)^[6], como Serantes, Amarante etc. A parroquia está documentada como Alanti.

Patrimonio

A igrexa parroquial de San Pedro de Arante é do século XVIII. Dispón dunha nave central cuberta por bóveda de canón e arcos de medio punto que remata noutra bóveda de pavillón sobre tres arcos de pedra, tamén de medio punto. No seu interior, tres retablos: dous deles barrocos e o outro clásico.

Na aldea da Ponte está o santuario da Nosa Señora das Virtudes. No barrio de Remourelle está a capela de Santa María Madalena.

En Arante consérvase o Castro da Aira da Croa,^[7]

Festas

A festa patronal, na honra de San Pedro, é o 29 de xuño, celebrándose cunha pequena procesión. A romaría das Cruces ten lugar sete semanas despois da Semana Santa. É unha pequena romaría e procesión na que se levan sete cruces de sete parroquias distintas, (que simbolizan as sete parroquias orixinarias do concello). O 21 de agosto celébrase a Festa da Magdalena.

Galería de imaxes

• 
  Detalle no interior da igrexa das Virtudes
• 
  Detalle do interior da igrexa das Virtudes, escenificando un milagre
• 
  O Pozo Mouro, en Remourelle

Lugares e parroquias

Lugares de Arante

Lugares da parroquia de Arante no concello de Ribadeo (Lugo)
O Barredal | Os Bestilleiros | Cei | Cima de Vila | Fondo de Vila | Os Fornos | A Madanela | As Pereiriñas | A Ponte | Portobragán | Rego de Mel | Remourelle | Vilamariz

Parroquias de Ribadeo

Galicia | Provincia de Lugo | Parroquias de Ribadeo
Arante (San Pedro) | Cedofeita (Santa María Madanela) | Couxela (Santiago) | Covelas (San Vicente) | A Devesa (Santalla) | Ove (San Xoán) | Piñeira (San Xoán) | Ribadeo (Santa María) | Rinlo (San Pedro) | Santalla de Vilausende (Santalla) | Vilaframil (San Lourenzo) | Vilaselán (Santa María)