Pradairo

Os pradairos son árbores e arbustos pertencentes ao xénero Acer, da familia das sapindáceas. Moitas especies son ornamentais e salientan pola beleza da súa follaxe outoniza. En Galicia dáse principalmente o pradairo común (Acer pseudoplatanus), chamado moitas veces simplemente pradairo. Nas provincias interiores tamén aparece o pradairo campestre (Acer campestre).

Pradairo
Acer Carl von Linné 1753
Instancia de taxon
Subclase de latifoliada (pt)
Categoría taxonómica xénero
Taxon superior Hippocastanoideae Aceraceae
Sinonimia Acer L. Argentacer Small Rufacer Small Rulac Adans. Saccharodendron (Raf.) Nieuwl.
Características
Fonte de madeira de pradairo bird’s-eye maple (en) maple sap (en) soft maple (en)
Distribución
Clasificación taxonómica
Reino	Plantae
Filo	Magnoliophyta
Clase	Magnoliopsida
Orde	Sapindales
Familia	Sapindaceae
Xénero	Acer
Identificadores Freebase /m/0cffdh MeSH D031002 OpenAlex C2780414537 ITIS 28727 OTT 948922
Fontes e ligazóns  Descrito pola fonte Flora Reipublicae Popularis Sinicae, volume 46 (en) pp. 69 Dicionario razonado da gran lingua rusa "Q30203921 " Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron "Q24335835 " Grande Enciclopedia Soviética (1926—1947) "Q121605132 " Encyclopædia Britannica "1911 Encyclopædia Britannica/Maple (en) " The Domestic Encyclopædia; Or, A Dictionary Of Facts, And Useful Knowledge "Domestic Encyclopædia (1802)/Maple-tree (en) " Meyers Konversations-Lexikon, 4ª edición (1885–1890) "Q112754597 " Enciclopedia de Otto "Acer" Paulys Realenzyklopädie der klassischen Altertumswissenschaft "Ahorn (Pauly-Wissowa)" Zhiwu Mingshi Tukao (en) "Q107403836 " Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron "Q24442013 " Gujin Tushu Jicheng "Q96599432 " Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron "Q24765967 "
Wikidata G:Commons C:Commons

Descrición

Os pradairos distínguense doadamente polas súas follas opostas, normalmente palmato lobuladas, aínda que tamén se dan as palmato compostas, pinnadas compostas, pinnadas avetadas e sen lóbulos. As flores son regulares, pentámeras, e xorden en acios, corimbos ou umbelas. Os seus distintivos froitos nacen en parellas unidas, chamados sámaras, que, ao se desprender, van virando movidos polo vento espallando as sementes a considerábel distancia, polo que acostuman coñecerse coma «árbores de helicópteros».

As follas da meirande parte das especies son palmadas, veadas e lobuladas, con 3 a 9 veas cada unha orientada cara a un lóbulo, un dos cales é o central. Varias especies son trifoliadas: Acer griseum, Acer mandshuricum, Acer maximowiczianum e Acer triflorum. Acer negundo ten follas pinnadas compostas, que poden ser simplemente trifoliadas ou con 5 a 7 (raramente 9) folliñs. Acer carpinifolium ten follas simples pinnadas e venosas que lembran aos dos carpes.

Os pradairos florecen a finais do inverno ou principios da primavera, na maioría das especies ao mesmo tempo de apareceren as follas ou xusto despois, nalgunhas incluso antes destas. As flores son pequenas e inconspícuas, posúen cinco sépalos, cinco pétalos de entre 1 a 6 mm de largo, doce estames de entre 6 a 10 mm dispostos en dous aneis de seis cada un e dous pistilos ou un pistilo e dous estilos. O ovario é súpero e con dous carpelos, cuxas asas prolongan as flores, facilitando o recoñecemento das femininas. Logo de entre unhas semanas a seis meses de floración, as árbores producen un gran número de sementes.

Os espécimes deste xénero son unha importante fonte de pole e néctar a principios de primavera para as abellas, en particular as abellas melíferas e un recurso alimentario para as larvas de varias especies de lepidópteros.

Etimoloxía

A procedencia do nome do xénero Acer é incerta. Unha das teorías é que procede do latín acer, -is (afiado), referido ás puntas características das follas ou á dureza da madeira que, supostamente, se utilizaría para fabricar lanzas. O primeiro en aplicalo ao xénero foi o botánico francés Joseph Pitton de Tournefort en 1700.

O nome galego pradairo (bordo en portugués) vén quizais polo seu parecido co plátano (xénero Platanus), por iso tamén recibe o nome de plátano bastardo ou falso plátano. Tamén é designado ás veces co galicismo sicómoro, mais este nome pode levar á confusión coa especie homónima (Ficus sycomorus), unha árbore común no leste da rexión mediterránea e citada na Biblia, coa cal non ten moito parentesco mais apenas unha vaga semellanza na forma das follas.

Usos e simbolismo

Os pradairos son moi cultivados coma ornamentais, para elaborar xaropes e como madeira de construción. Algunhas especies presentan unha fermosa cor outoniza, especialmente as especies xaponesas e norteamericanas.

O pradairo azucreiro (Acer saccharum) é utilizado para a extracción da saiba, que logo de ser fervida produce o (xarope de pradairo), co que se fan doces. Quebec é o maior produtor de produtos obtidos do zume ou saiba dos pradairos.

A madeira emprégase na fabricación dos bates de béisbol aprobados pola MLB e diversas ligas de béisbol arredor do mundo. Tamén se emprega para a fabricación de instrumentos musicais como a gaita; a súa alta densidade e propiedades sonoras fana favorita para dito uso.

A folla do pradairo é un destacado símbolo nacional no Canadá e está representada na súa bandeira.

En Galicia a madeira do pradairo bravo empregábase para fabricar zocas e gaitas.

Especies representativas

Acer palmatum var amoenum cv 'Sanguineum'.

Detalle dunha póla de Acer monspessulanum con sementes.

Acer Ukurunduense.

• Acer barbatum Michx. – Pradairo de Florida ou pradairo do sur azucrado^[1]
• Acer buergerianum Miq. – Pradairo tridente
• Acer cappadocicum Gled. - Pradairo da Capadocia
• Acer campestre L. - Pradairo campestre
• Acer circinatum Pursh
• Acer ginnala Maxim. - Pradairo de Manchuria
• Acer griseum Franch. Pax- Pradairo de papel
• Acer heldreichii Orph. ex Boiss. – Pradairo de Heldreich
• Acer japonicum Thunb.- Pradairo "lúa chea"
  • Acer japonicum aureum - Pradairo dourado do Xapón.
• Acer macrophyllum Pursh- Pradairo de folla grande.
• Acer micranthum Siebold & Zucc.
• Acer monspessulanum L. - Pradairo de Montpellier
• Acer negundo L.- Pradairo negundo, Negundo
• Acer opalus Miller
• Acer palmatum Raf.- Pradairo xaponés, pradairo palmado xaponés
  • var. atropurpureum - follaxe púrpura/escarlata no verán.
  • var. dissectum - arbustivo, aspecto de fento.
  • var. dissectum atropurpureum - follaxe púrpura (semellante ao anterior)
  • var. heptalobum - crecemento horizontal
  • var. senkaki - follaxe de cor coral
• Acer platanoides L. - Pradairo real, Pradairo noruegués.
• Acer pseudoplatanus L. - Pradairo común, pradairo bravo.
• Acer rubrum L. - Pradairo vermello.
  • var. variegatum - follas con manchas brancas.
  • var. auratum - tons dourados.
  • var. violaceum - casca verde azulada.
  • var. crispum - follas ensortilladas.
• Acer saccharinum L. - Pradairo prateado.
• Acer saccharum Marshall - Pradairo azucreiro, Pradairo do azucre.
• Acer tataricum L.