Schengen-samstarfið er samstarf Evrópuríkja á sviði landamæraeftirlits og löggæslu sem byggir á Schengen-samningnum. Markmið samstarfsins er að auðvelda ferðir fólks innan Schengen-svæðisins með því að afnema persónueftirlit (vegabréfaskoðun) á innri landamærum þess en styrkja jafnframt eftirlitið á sameiginlegum ytri landamærum svæðisins. Schengenríkin hafa einnig samræmt þær reglur sem gilda um vegabréfsáritanir þannig að áritun gefin út í einu aðildarríki gildir í þeim öllum. Hinn meginþáttur samstarfsins felst í aukinni lögreglusamvinnu ríkjanna til þess að berjast gegn alþjóðlegri glæpastarfsemi. Til þess var Schengen upplýsingakerfið sett á fót en lögregla í öllum aðildarríkjum hefur aðgang að því og geymir það upplýsingar um eftirlýsta einstaklinga, framsalsbeiðnir o.s.frv.
Alls hafa 28 Evrópuríki skrifað undir Schengensamninginn, það eru öll aðildarríki Evrópusambandsins, fyrir utan Bretland, Írland og Króatíu, sem og Noreg, Ísland og Sviss. Hinsvegar hefur samningurinn ekki tekið gildi ennþá nema í 15 ríkjum, hann hefur ekki tekið gildi í nýju ESB ríkjunum sem gengu í sambandið 2004 og 2007 og Sviss.
Norðurlöndin fimm hafa átt með sér álíka samstarf, Norræna vegabréfasambandið, um afnám vegabréfsskoðunar vegna ferða milli þeirra síðan 1954. Það var ekki síst til þess að varðveita það sem Noregur og Ísland afréðu að taka þátt í Schengen með hinum Norðurlöndunum þrátt fyrir að vera ekki í ESB.
Upphaflegi Schengensamningurinn var undirritaður af fimm ríkjum (Belgíu, Frakklandi, Hollandi, Lúxemborg og Þýskalandi) 14. júní 1985 um borð í skipi á ánni Mósel rétt hjá þorpinu Schengen í Lúxemborg. Samstarfið var upphaflega óháð Evrópusambandinu og fór þá sérstök framkvæmdanefnd með völdin innan þess en árið 1999 var Schengensamstarfið fellt undir stofnanir ESB og tók þá ráðherraráðið við þeim völdum sem framkvæmdanefndin hafði áður. Þetta þýðir að þau Schengenríki sem ekki eru í ESB (Noregur, Ísland og Sviss) hafa engin formleg völd þegar ákvarðanir eru teknar sem varða samstarfið og hafa í raun aðeins kost á því að taka upp þær reglubreytingar sem því fylgja eða segja sig úr því ella.
Árin 2015-2016 var landamæraeftirlit hert í nokkrum Evrópuríkjum vegna flóttamannavanda og hryðjuverkaógnar.[1]
Aðildarríki
Heimildir
- Fyrirmynd greinarinnar var „Schengen Agreement“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 7. janúar 2007.
- „Almennar upplýsingar um Schengen“. Sótt 7. janúar 2007.
- „Schengen - Samvinna landamæra á milli“. Sótt 7. janúar 2007.
- Stefán Már Stefánsson. Evrópusambandið og evrópska efnahagssvæðið. ISBN 9979-825-24-3.
- „Skýrsla innanríkisráðherra um Schengen-samstarfið til Alþingis, þingskjal nr. 1698, 21.08.2012“ (PDF). Sótt 22. janúar 2012.
Tilvísanir
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
