Metallica (ალბომი)

Metallica (ცნობილი როგორც „შავი ალბომი“) — ამერიკული მძიმე მეტალ ჯგუფ მეტალიკის დაუსათაურებელი რიგით მეხუთე სტუდიური ალბომი, რომელიც 1991 წელს გამოვიდა გაყიდვაში ლეიბლზე Elektra Records და დღემდე ერთ-ერთ საუკეთესოდ ითვლება ჯგუფის ისტორიაში. ამ ალბომში შესულია ჯგუფის ყველაზე ცნობილი კომპოზიციები, მათ შორის The Unforgiven, Nothing Else Matters, Enter Sandman, Wherever I May Roam და Sad but True.

Metallica
სტუდიური ალბომი — მეტალიკა
გამოცემის თარიღი	13 აგვისტო, 1991[1]
ჩაიწერა	ოქტომბერი, 1990–ივნისი, 1991, სტუდია One On One, ლოს-ანჯელესი, სტუდია Little Mountain Sound Studios, და სტუდია Vancouver, ბრიტანეთის კოლუმბია
ჟანრი	მძიმე მეტალი
ხანგრძლივობა	62:31
ლეიბლი	Elektra, Vertigo, Universal
პროდიუსერი	ბობ როკი, ჯეიმზ ჰეტფილდი, ლარს ულრიხი
მეტალიკა — ქრონოლოგია
The Good, the Bad & the Live (1990) Metallica (1991) Load (1996)
მეტალიკის სტუდიური ალბომების — ქრონოლოგია
...And Justice for All (1988) Metallica (1991) Load (1996)
სინგლები ალბომიდან Metallica
„Enter Sandman“ გამოცემის თარიღი: 29 ივლისი, 1991.[2] „The Unforgiven“ გამოცემის თარიღი: 28 ოქტომბერი, 1991.[3] „Nothing Else Matters“ გამოცემის თარიღი: 20 აპრილი, 1992.[4] „Wherever I May Roam“ გამოცემის თარიღი: 19 ოქტომბერი, 1992.[5] „Sad but True“ გამოცემის თარიღი: 8 თებერვალი, 1993.[6]

პროფესიონალური რეიტინგები

მიმოხილვების ქულები
წყარო	რეიტინგი
AllMusic	[7]
Chicago Tribune	[8]
Encyclopedia of Popular Music	[9]
Entertainment Weekly	B+[10]
Los Angeles Times	[11]
MusicHound Rock	5/5[12]
Q	[13]
Rolling Stone	[14]
Select	4/5[15]
Sputnikmusic	3.5/5[16]

პროდიუსირება დახვეწილია წინა ალბომებთან შედარებით. გამოკვეთილია ბას-გიტარის ხმაც. რიტმი შენელებულია და უფრო მეტი ყურადღება მელოდიურობას ეთმობა. შესულია მსოფლიოს კლასიკურ ალბომთა რიცხვში. გადაღებულია დოკუმენტური ფილმიც „Classic Albums“ სერიაში.

ალბომის გაფორმება მოიცავს შავ ფონზე ჯგუფის ნაცრისფერ ლოგოს ზედა მარცხენა კუთხეში და ასევე ნაცრისფერ დახვეულ გველს ქვედა მარჯვენა კუთხეში. გველი აღებულია ძველი ამერიკული დროშიდან, ხოლო დევიზი ამ დროშაზე Don't Tread on Me სიმღერის სახელწოდებაცაა, რომელიც ამავე ალბომშია შესული. ასეთი გაფორმება ჯეიმზმა იმით ახსნა, რომ ხალხი მუსიკით უნდა დაინტერესდეს და არა მისი გარეგნული გაფორმებით; კირკ ჰემეტის შეფასებით, ეს ალბომი არის მათი Dark Side of the Moon.

ალბომი ოთხი კვირა არ თმობდა პირველ ადგილს ბილბორდ 200-ში, მაჩვენებლით იგი მეექვსეა ჩარტის ისტორიაში (პირველი — პინკ ფლოიდის The Dark Side of the Moon). „შავი ალბომი“ მეტალიკის საუკეთესოდ გაყიდვადი ალბომია: 16 მილიონი ეგზემპლარი გაიყიდა აშშ-ში,^[17] 22 მილიონი კი მის ფარგლებს გარეთ.^[18] 2004 წელს გამოშვებული იქნა ალბომი DVD-Audio ფორმატში Elektra Records-ის მიერ.

2012 წლის 13 დეკემბრის მდგომარეობით, ალბომი 16-ჯერაა შეფასებული პლატინად RIAA-ს მიერ.^[19]

ისტორია

ალბომი კარგად იქნა მიღებული კრიტიკოსების მიერ და კომერციულად წარმატებული გამოდგა. ალბომი წარმოადგენს რადიოსადგურებისათვის უფრო მისაღებ და კომერციულად უფრო წვდომად მეტალიკას, განსაკუთრებით კი ბალადა Nothing Else Matters. ამის გარდა, მუსიკალური ვიდეოს წარმატების შემდეგ სინგლზე One, ხუთი ვიდეო იქნა გადაღებული შავი ალბომიდან: Enter Sandman, Nothing Else Matters, Sad but True, Wherever I May Roam და The Unforgiven.

ალბომის ტექსტები დაწერილი იქნა ჯეიმზ ჰეტფილდის მიერ. შედარებით წინა ოთხ ალბომთან, ლირიკა უფრო მეტად პირადული იყო. მაგალითად: სიმღერის The God That Failed ტექსტი ჰეტფილდის დედის სიმსივნეთი გარადცვალებაზე და მისივე ქრისტიანულ რწმენაზეა, რომლის იმედად წამლებზე უარს ამბობდა. კიდევ ერთი კარგი მაგალითია Nothing Else Matters, რომელიც ასახავს ჰეტფილდის გრძნობებს მისი შეყვარებულის მიმართ. ალბომმა დაასრულა მეტალიკის ტრადიცია, ყოველ ალბომში გრძელი ინსტრუმენტალის ჩაწერისა, სანამ არ გამოვიდა ალბომი Death Magnetic.

ბობ როკი

შავი ალბომს პროდიუსირებას უწევდა ბობ როკი . მეტალიკა არ გეგმავდა ბობის დაქირავებას მანამ, სანამ მისი მუშაობით ჯგუფ Mötley Crüe-სთან მოხილული არ დარჩნენ.^[20] ალბომის ხმა და ჟღერადობა ნამდვილად განსხვავდებოდა წინა ალბომებისგან, განსაკუთრებით კი პროდიუსირების მხრივ გაკრიტიკებულ წინა ალბოთან ...And Justice for All შედარებით.

ბობმა ჯგუფის მუშაობა ისეთ გეგმიურ და რუტინულ პროცესად აქცია, ჩაწერის დამთავრების შემდეგ ლარსმა განაცხადა, რომ აღარ სურდა მისი დანახვა.^[21] მუშაობის ეს დაძაბული პროცესი, რომელმაც შედეგად მიგვიყვანა შავ ალბომამდე, ასახულია ორ დოკუმენტურ ფილმში: A Year and a Half in the Life of Metallica და Classic Albums: The Black Album. მიუხედავად დავებისა ჯგუფსა და ბობ როკს შორის, ბობმა განაგრძო მუშაობა მეტალიკასთან 2003 წლის ალბომის St. Anger ჩათვლით.

ტურნეები

ალბომის მომდევნო ტურნეებმა, Wherever We May Roam და მოგვიანებით Nowhere Else To Roam, მეტალიკა სამი წლით დააშორა სტუდიას. ტურნეების ცალკეული ფრაგმენტები ასახულია დოკუმენტურ ფილმში A Year and a Half in the Life of Metallica და Live Shit: Binge & Purge ვიდეო ვერსიაში. ამ წლებში ჯეიმზის ხმა იწყებს ნელ-ნელა გაუარესებას გამუდმებული ტურნეების შედეგად. ზოგიერთი სიმღერა, როგორებიცაა Enter Sandman, Nothing Else Matters და Sad but True გახდა მუდმივი შემადგენელი ამ და მომდევნო ტურნეებისა. ზოგიერთი სხვა სიმღერა კი, როგორებიცაა Holier Than Thou, The God That Failed და Through The Never, 1995 წლის შემდეგ ცოცხლად აღარ შესრულებულა წლების განმავლობაში, მანამ, სანამ ჯგუფმა ბასისტ რობერტ ტრუჰილოსთან ერთად არ დაიწყო ძველი სიმღერების კატალოგის უფრო ფართოდ შესრულება.

სიმღერების სია

#	სახელწოდება	ავტორ(ებ)ი	ხანგრძლივობა
1.	„Enter Sandman“	ჯეიმზ ჰეტფილდი ლარს ულრიხი კირკ ჰემეტი	5:31
2.	„Sad but True“	ჰეტფილდი ულრიხი	5:23
3.	„Holier Than Thou“	ჰეტფილდი ულრიხი	3:48
4.	„The Unforgiven“	ჰეტფილდი ულრიხი ჰემეტი	6:26
5.	„Wherever I May Roam“	ჰეტფილდი ულრიხი	6:45
6.	„Don't Tread on Me“	ჰეტფილდი ულრიხი	4:01
7.	„Through the Never“	ჰეტფილდი ულრიხი ჰემეტი	4:03
8.	„Nothing Else Matters“	ჰეტფილდი ულრიხი	6:29
9.	„Of Wolf and Man“	ჰეტფილდი ულრიხი ჰემეტი	4:17
10.	„The God That Failed“	ჰეტფილდი ულრიხი	5:05
11.	„My Friend of Misery“	ჰეტფილდი ულრიხი ჯეისონ ნიუსტედი	6:51
12.	„The Struggle Within“	ჰეტფილდი ულრიხი	3:53

იაპონური გამოცემის დამატება
#	სახელწოდება	ავტორ(ებ)ი	ხანგრძლივობა
13.	„So What?“ (Anti-Nowhere League-ის სიმღერის ვერსია)	ნიკ კალმერი კრის ექსალი კლაივ ბლეიკი	3:09

პერსონალი

ინფორმაცია პერსონალის შესახებ ეფუძნება ალბომის ანოტაციებს.^[22]

მეტალიკა

• ჯეიმზ ჰეტფილდი – წამყვანი ვოკალი, რიტმული გიტარა;
• კირკ ჰემეტი – წამყვანი გიტარა;
• ჯეისონ ნიუსტედი – ბას-გიტარა
• ლარს ულრიხი – დასარტყმელი საკრავები, პერკუსია

დამატებითი მუსიკოსები

• მაიკლ კემენი – ორკესტრირება Nothing Else Matters-ში

სტუდიური პერსონალი

• ბობ როკი, ჯეიმზ ჰეტფილდი, ლარს ულრიხი – პროდიუსერები
• რენდი სტოუბი, მაიკ ტაჩი – ხმის ინჟინრები
• ჯორჯ მარინო – მასტერინგი
• მეტალიკა, პიტერ მენში – გარეკანის კონცეფცია
• ბონ ბროტიგემი – ილუსტრირება
• როს ჰალფინი, რიკ ლიკონგი, რობ ელისი – ფოტოგრაფია

ჩარტები

ყოველკვირეული ჩარტი ჩარტი (1991-1992) უმაღლესი პოზიცია ავსტრალიის ალბომები (ARIA)[23] 1 ავსტრიის ალბომები (Ö3 Austria)[24] 5 ბელგიის ალბომები (Ultratop ფლანდრია)[25] 56 კანადის ალბომები (ბილბორდი)[26] 1 დანიის ალბომები (Hitlisten)[27] 5 ფინეთის ალბომები (ფინეთის ოფიციალური ჩარტები)[28] 4 საფრანგეთის ალბომები (SNEP)[29] 53 გერმანიის ალბომები (Media Control)[30] 1 ირლანდიის ალბომები (IRMA)[31] 27 იაპონიის ალბომები (Oricon)[32] 3 მექსიკის ალბომები (მექსიკის საუკეთესო ასეული)[33] 42 ჰოლანდიური ალბომები (ალბომების საუკეთესო ასეული)[34] 6 ახალი ზელანდიის ალბომები (Recorded Music NZ)[35] 1 ნორვეგიის ალბომები (VG-lista)[36] 1 ესპანეთის ალბომები (PROMUSICAE)[37] 49 შვედეთის ალბომები (Sverigetopplistan)[38] 4 შვეიცარიის ალბომები (Schweizer Hitparade)[39] 1 ბრიტანეთის ალბომები (OCC)[40] 1 აშშ-ის „ბილბორდ“ 200[41] 1

წლის შემაჯამებელი ჩარტი ჩარტი (1991) პოზიცია აშშ Billboard 200[42] 62 ჩარტი (1992) პოზიცია აშშ Billboard 200[43] 7 ჩარტი (1993) პოზიცია აშშ Billboard 200[44] 32 ჩარტი (1994) პოზიცია აშშ Billboard 200[45] 71 ჩარტი (1995) პოზიცია აშშ Billboard 200[46] 94 ჩარტი (1996) პოზიცია აშშ Billboard 200[47] 91 ჩარტი (2016) პოზიცია აშშ Billboard 200[48] 92 ათწლეულის შემაჯამებელი ჩარტი ჩარტი (1990–1999) პოზიცია აშშ Billboard 200[49] 8

სერტიფიცირებები

რეგიონი	სერტიფიცირება	გაყიდვები
არგენტინა (CAPIF)[50]	5× პლატინა	300 000x
ავსტრალია (ARIA)[51]	12× პლატინა	840 000^
ავსტრია (IFPI Austria)[52]	2× პლატინა	100 000x
კანადა (Music Canada)[53]	ალმასი	1 000 000^
საფრანგეთი (SNEP)[54]	პლატინა	461,500[55]
ფინეთი (Musiikkituottajat)[56]	2× პლატინა	202,866[56]
გერმანია (BVMI)[57]	პლატინა	500 000^
იაპონია (RIAJ)[58]	2× პლატინა	400,000^
იტალია (FIMI)[59]	პლატინა	100 000*
მექსიკა (AMPROFON)[60]	თარგი:Certification Table Entry/MexicanAward	250,000[61]^
ნიდერლანდები (NVPI)[62]	პლატინა	100 000^
ახალი ზელანდია (RMNZ)[63]	10× პლატინა	150 000^
ნორვეგია (IFPI Norway)[64]	3× პლატინა	150 000*
პოლონეთი (ZPAV)[65]	პლატინა	100 000*
შვედეთი (GLF)[66]	2× პლატინა	200 000^
შვეიცარია (IFPI Switzerland)[67]	3× პლატინა	150 000x
გაერთიანებული სამეფო (BPI)[68]	2× Platinum	600.000[69]
აშშ (RIAA)[70]	16× პლატინა	16,594,000[71]
*გაყიდვების მონაცემები სერტიფიცირებაზე დაყრდნობით ^გაყიდვების მონაცემები მხოლოდ სერტიფიცირებაზე დაყრდნობით (გაყიდული პარტიები)