ប៉ាគីស្ថាន
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន (ភាសាអង់គ្លេស៖ Pakistan, ភាសាអ៊ូរឌូ៖ پاکستان) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋឥស្លាមប៉ាគីស្ថាន គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីខាងត្បូង។ វាជាប្រទេសដែលមានចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងគេទីប្រាំនៅលើពិភពលោកដោយមានប្រជាជនសរុប ២២៧ លាននាក់។ ប៉ាគីស្ថានបានគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ៨៨១,៩១៣ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាប្រទេសធំបំផុតទី៣៣។ ប្រទេសនេះមានឆ្នេរសមុទ្រ ១,០៤៦ គីឡូម៉ែត្រ ជាប់សមុទ្រអារ៉ាប់ និងឈូងសមុទ្រអូម៉ង់នៅភាគខាងត្បូង និង មានព្រំប្រទល់ខាងលិចជាប់ជាមួយប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងអ៊ីរ៉ង់ ខាងកើតជាប់ជាមួយប្រទេសឥណ្ឌា និងភាគឦសានជាប់ជាមួយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ ប្រទេសតាហ្ស៊ីគីស្ថានស្ថិតនៅជិតបង្កើយនឹងប្រទេសប៉ាគីស្ថាននៅភាគខាងជើង ប៉ុន្តែត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ដោយតំបន់ច្រកវ៉ាខាន់។
_(Afro-Eurasia_centered).svg)
Remove ads
តំបន់ដែលបង្កើតជាប្រទេសប៉ាគីស្ថានសម័យថ្មីសព្វថ្ងៃ គឺជាទីកំណើតនៃអរិយធម៌ជ្រលងទន្លេឥណ្ឌុសបុរាណ និង ក្រោយមកត្រូវបានជំនួសដោយ អរិយធម៌វេទបុរាណ អរិយធម៌ពែក អរិយធម៌ឥណ្ឌូ-ក្រិច និងអរិយធម៌ឥស្លាម។ តំបន់នេះធ្លាប់ត្រូវបានឈ្លានពាន និងចូលមករស់នៅដោយពួក អារ្យ័ន ពែក ក្រិច អារ៉ាប់ ទួរគី អាហ្វហ្កាន និង ម៉ុងហ្គោល។ វាធ្លាប់ជាផ្នែកមួយនៃចក្រភពឥណ្ឌា-អង់គ្លេសចាប់ពីឆ្នាំ ១៨៥៨ ដល់ ១៩៤៧។ នៅពេលដែល ចលនាប៉ាគីស្ថានដើម្បីបង្កើតរដ្ឋឥស្លាម ដឹកនាំដោយ មូហាម៉ាត់ អាលី ហ្ស៊ីណាហ៍ (Muhammad Ali Jinnah) និងសម្ព័ន្ធមូស្លីម (Muslim League) ជាលទ្ធផលបានបង្កើតឡើងនូវរដ្ឋឯករាជ្យប៉ាគីស្ថាន ដែលមានខេត្ត Sindh, North-West Frontier Province, West Punjab, Balochistan និង East Bengal ។ ប៉ាគីស្ថាន បានក្លាយទៅជាសាធារណរដ្ឋឥស្លាមតាមរយៈរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៥៦។ នៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលឆ្នាំ១៩៧១ នៅប៉ាគីស្ថានខាងកើត ជាលទ្ធផលបានលេចឡើងនូវរដ្ឋឯករាជ្យបង់ក្លាដេស។ ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ត្រូវបានបង្ហាញនូវសម័យកាលនៃ ការរីចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ការគ្រប់គ្រងបែបយោធានិយម និង អស្ថិរភាពនយោបាយ។
ប៉ាគីស្ថាន គឺជាប្រទេសមានប្រជាជនច្រើនជាងគេទី០៦ នៅលើពិភពលោក និង ជាប្រទេសដែលមានអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមច្រើនជាងគេទី០២ បន្ទាប់ពីឥណ្ឌូនេស៊ី។ ប៉ាគីស្ថាន បានជាប់នៅក្នុងប្រទេសសេដ្ឋកិច្ច ១១ ("Next Eleven") ។ ប៉ាគីស្ថាន បានចូលជាសមាជិក អង្គការសន្និសីទឥស្លាម (Organization of the Islamic Conference), សមាគមអាស៊ីខាងត្បូងដើម្បីសហប្រតិបត្តិការ (South Asian Association for Regional Cooperation), ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍទាំង០៨ (Developing 8 Countries) និង អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច (the Economic Cooperation Organization) ។ ប៉ាគីស្ថាន ក៏ជាសមាជិក អង្គការសហប្រជាជាតិ (the United Nations), កុំមុនវាល (Commonwealth of Nations), អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (World Trade Organization), ក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍទាំង៣៣ (G33 developing countries), ក្រុមប្រជាជាតិកំពុងអភិវឌ្ឍទាំង៧៧ (Group of 77 developing nations), សម្ព័ន្ធមិត្តមិនមែនណាតូរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (major non-NATO ally of the United States) និង មហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរ (nuclear state)។
Remove ads
និរុត្តិសាស្ត្រ
ឈ្មោះ Pakistan (IPA: [paːkɪst̪aː]) តាមភាសាពែក និង ភាសាអ៊ូរឌូ មានន័យថា Land of (the) Pure (ទឹកដីបរិសុទ្ធ)។ វាត្រូវបានដាក់ថា Pakistan នៅឆ្នាំ១៩៣៤ ដោយ Choudhary Rahmat Ali ដែលបានបោះពុម្ពនៅក្នុងអត្ថបទរិះគន់របស់គាត់ "Now or Never" ។ ឈ្មោះនេះតំណាងឲ្យ ប្រជាជនមូស្លីម ៣០ លាននាក់នៃប៉ាគីស្ថាន ដែលរស់នៅតំបន់ចំនួន០៥ នៅភាគខាងជើងនៃចក្រភពឥណ្ឌា-អង់គ្លេសមាន៖ Punjab, Afghania (North-West Frontier Province), Kashmir, Sindh, and Baluchistan ។
.jpg)
Remove ads
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
![[icon]](#/media/ឯកសារ:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។ |
ភូមិសាស្ត្រ
| ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។ |
រដ្ឋាភិបាល និងនយោបាយ
| ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។ |
សេដ្ឋកិច្ច
| ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។ |
ប្រជាសាស្ត្រ
| ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។ |
វប្បធម៌
| ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។ |
កំណត់សម្គាល់
- "រាប់បញ្ចូលទាំងទិន្នន័យពីដែនដីជម្លោះកាស្មៀរប៉ាគីស្ថានពោលគឺអាសាដកាស្មៀរ (១៣,២៩៧ គម) និងជិលជីត–ប៉ាល់ទីស្ថាន (៧២,៥២០ គម)។[៥] បើមិនរាប់បញ្ចូលដែនដីខាងលើនោះ ផ្ទៃដីទឹកដីប៉ាគីស្ថាននឹងធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹម ៧៩៦,០៩៥ គម។"
ឯកសារយោង
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads