ប្រទេសនៅអាមេរិកខាងត្បូង

អត្ថបទនេះគឺស្តីអំពី បញ្ជីរាយនាមរដ្ឋអធិបតេយ្យ និងរដ្ឋអនិស្សរភាពនៅអាមេរិកខាងត្បូង។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះដែរ យើងបានរាប់បញ្ចូលទាំងរដ្ឋដែលមានការទទួលស្គាល់ពេញលេញនិងរដ្ឋអនិស្សរភាព (មិនមានឯករាជ្យពេញលេញ) ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង។

អាមេរិកខាងត្បូងមានព្រំប្រទល់៖ ខាងលិចជាប់នឹងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ខាងជើងនិងកើតជាប់នឹងមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក ហើយខាងពាយព្យគឺជាប់នឹងទ្វីបអាមេរិកខាងជើង និងសមុទ្រការ៉ាអ៊ីប។ អាមេរិកខាងត្បូងមានផ្ទៃដីសរុបប្រមាណ ១៧,៨៤០,០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលស្មើនឹង ៣.៥% នៃផ្ទៃផែនដី។ នៅឆ្នាំ២០០៨ សៀវភៅហេតុការណ៍ពិភពលោកបានធ្វើការប៉ាន់ស្មាន់ចំនួនប្រជាជននៅអាមេរិកខាងត្បូងថាមានប្រមាណ ៣៨០ លាននាក់។ អាមេរិកខាងត្បូងជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៤ ខាងទំហំផ្ទៃដីនៃទ្វីប (នៅពីក្រោយអាស៊ី អាហ្រ្វិក និងអាមេរិកខាងជើង) ហើយជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៥ ខាងចំនួនប្រជាជន (នៅពីក្រោយអាស៊ី អាហ្រ្វិក អឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើង។^[១]

ព្រំដែនបែងចែកទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូងពីទ្វីបអាមេរិកខាងជើងគឺមិនទាន់បានកំណត់ច្បាស់លាស់នោះទេ តែបច្ចុប្បន្ន គេបានចាត់ទុកថា ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ាគឺជាខ្សែព្រំដែនបំបែកទ្វីបទាំងពីរ។

រដ្ឋអធិបតេយ្យ

រដ្ឋអធិបតេយ្យគឺជាសមាគមនយោបាយមួយដែលមានអធិបតេយ្យភាពលើប្រជាជនខ្លួន ហើយអ្នកទាំងនោះត្រូវធ្វើការសម្រេចចិត្តដើម្បីបំពេញនូវផលប្រយោជន៍នៃប្រទេសជាតិ។^[២] យោងទៅតាមអនុសញ្ញាម៉ុងតេវីដេអូបានឱ្យដឹងថា៖ រដ្ឋនីមួយៗត្រូវតែមានប្រជាជនជានិរន្ត មានទឹកដីកំណត់ច្បាស់លាស់ មានរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំសមរម្យ និងមានសមត្ថភាពក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងរដ្ឋដទៃទៀត។^[៣] រដ្ឋខាងក្រោមនេះគឺសុទ្ធតែជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ^[៤] និងជាសមាជិកនៃសហភាពប្រជាជាតិអាមេរិកខាងត្បូង។^[៥]

ទង់ជាតិ	ផែនទី	នាមទូទៅ/នាមផ្លូវការ និងកូដ ISO[៦][៧][៨]	នាមជាភាសាក្នុងស្រុក [៦][៧]	រដ្ឋធានី [៨][៩][១០]	ចំនួនប្រជាជន [១១]	ក្រឡាផ្ទៃសរុប [១២]
		កូឡុំប៊ី  សាធារណរដ្ឋកូឡុំប៊ី COL	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Colombia — República de Colombia	បូគោតា / សានតា ហ្វេ ដេ បូគោតា	៥១,៥១៦,៥៦២	១,១៣៨,៩១០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		គុយយ៉ាន  សាធារណរដ្ឋសហករណ៍គុយយ៉ាន GUY	ភាសាអង់គ្លេស៖ Guyana — Co-operative Republic of Guyana	ចចថោន	៨០៤,៥៦៧	២១៤,៩៦៩ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		ឈីលី[ស ១] សាធារណរដ្ឋឈីលី CHL	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Chile — República de Chile	សង់ចាកូ[ស ២]	១៩,៤៩៣,១៨៤	៧៥៦,១០២ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		ប៉ារ៉ាគ្វេ  សាធារណរដ្ឋប៉ារ៉ាគ្វេ PRY	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Paraguay — República del Paraguay ភាសាក្វារ៉ានី៖ Paraguai — Tetã Paraguai	អាសង់ស្យុង	៦,៧០៣,៧៩៩	៤០៦,៧៥២ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		ប៉េរូ  សាធារណរដ្ឋប៉េរូ PER	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Perú — República del Perú ភាសាកេជូវ៉ា៖ Piruw — Piruw Republika ភាសាអៃម៉ារ៉ា៖ Piruw — Piruw Suyu	លីម៉ា	៣៣,៧១៥,៤៧១	១,២៨៥,២១៦ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		បូលីវី  រដ្ឋពហុជនជាតិបូលីវី BOL	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Bolivia — Estado Plurinacional de Bolivia ភាសាកេជូវ៉ា៖ Buliwya — Puliwya Mamallaqta ភាសាអៃម៉ារ៉ា៖ Wuliwya – Wuliwya Suyu	ស៊ុយក្រ (រដ្ឋធានីផ្លូវការ) និងឡាប៉ាស (អាសនៈរដ្ឋាភិបាល)[ស ៣]	១២,០៧៩,៤៧២	១,០៩៨,៥៨១ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		ប្រេស៊ីល  សាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធប្រេស៊ីល BRA	ភាសាព័រទុយកាល់៖ Brasil — República Federativa do Brasil	ប្រាស៊ីលីយ៉ា	២១៤,៣២៦,២២៣	៨,៥១៤,៨៧៧ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		វេណេស៊ុយអេឡា  សាធារណរដ្ឋបូលីវ៉ានៃវេណេស៊ុយអេឡា VEN	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Venezuela — República Bolivariana de Venezuela	ការ៉ាកាស	២៨,១៩៩,៨៦៧	៩១២,០៥០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		ស៊ូរីណាម  សាធារណរដ្ឋស៊ូរីណាម SUR	ភាសាហុល្លង់៖ Suriname — Republiek Suriname	ប៉ារ៉ាម៉ារីបូ	៦១២,៩៨៥	១៦៨,៨២០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		អ៊ូរុយគ្វេ  សាធារណរដ្ឋបូព៌ាអ៊ូរុយគ្វេ URY	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Uruguay — República Oriental del Uruguay	ម៉ុងតេវីដេអូ	៣,៤២៦,២៦០	១៧៦,២១៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		អាហ្សង់ទីន  សាធារណរដ្ឋអាហ្សង់ទីន ARG	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Argentina — República Argentina	ប៊ុយណូស៊ែ ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Ciudad de Buenos Aires	៤៥,២៧៦,៧៨០	២,៧៨០,៤០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		អេក្វាឌ័រ  សាធារណរដ្ឋអេក្វាឌ័រ ECU	ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ Ecuador — República del Ecuador ភាសាកេជូវ៉ា៖ Ikwadur	គីតូ	១៧,៧៩៧,៧៣៧	២៨៣,៥៦១ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ

ទឹកដីអនិស្សរភាព

ទឹកដីក្រៅស្រុករបស់ប្រទេសក្រៅទ្វីប

ទង់ជាតិ	ផែនទី	នាមជាភាសាខ្មែរ[៦][៨]	ស្ថានភាព	នាមក្នុងស្រុក	រាជធានី[៩]	ចំនួនប្រជាជន[១១]	ក្រឡាផ្ទៃ[១២]
		កោះចចជីខាងត្បូង និងសាំងវិចខាងត្បូង[ស ៤]	ទឹកដីក្រៅស្រុករបស់អង់គ្លេស	អង់គ្លេស: South Georgia and the South Sandwich Islands	ចំណុចក្សត្រអែដវើដ អង់គ្លេស: King Edward Point	គ្មានប្រជាជនអចិន្រ្តៃយ៍[ស ៥]	៣,៩០៣ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
		ប្រជុំកោះហ្វកឡិន FLK	ទឹកដីក្រៅស្រុករបស់អង់គ្លេស	អង់គ្លេស: Falkland Islands អេស្ប៉ាញ ៖ Islas Malvinas	ស្តានលី អង់គ្លេស: Stanley	៣,៣៩៨[១៣]	១២,១៧៣ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ

ទឹកដីក្នុងស្រុករបស់ប្រទេសក្រៅទ្វីប

ទង់ជាតិ	ផែនទី	នាមជាភាសាខ្មែរ និងកូដ ISO[៦][៨]	ស្ថានភាព	នាមក្នុងស្រុក	រដ្ឋធានី[៩]	ចំនួនប្រជាជន[១១]	ក្រឡាផ្ទៃ[១២]
		គុយយ៉ានបារាំង  GUF	គុយយ៉ានបារាំង, ដេប៉ាដឺម៉ង់ និងតំបន់ក្រៅស្រុករបស់ប្រទេសបារាំង	គុយយ៉ាន ភាសាបារាំង៖ Guyane	កាយេន ភាសាបារាំង៖ Cayenne	២៩៤,០៧១ [១៤]	៨៣,៥៣៤ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ

ស្ថិតិសេដ្ឋកិច្ច

នាម	រូបិយវត្ថុ	ផសស (យអទ) ក្នុងម្នាក់ (ការប៉ាន់ប្រមាណឆ្នាំ២០០៨, គិតជាលានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក)	សម្គាល់
កូឡុំប៊ី !កូឡុំប៊ី	បេសូកូឡុំប៊ី	៨,៩០០	[១៥]
គុយយ៉ាន !គុយយ៉ាន	ដុល្លារគុយយ៉ាន	៣,៩០០	[១៦]
កោះចចជីខាងត្បូង និងសាំងវិចខាងត្បូង !កោះចចជីខាងត្បូង និងសាំងវិចខាងត្បូង (សរ)
ឈីលី !ឈីលី	បេសូឈីលី	១៤,៩០០	[១៧]
ប៉ារ៉ាគ្វេ !ប៉ារ៉ាគ្វេ	ហ្គូរីនីប៉ារ៉ាគ្វេ	៤,២០០	[១៨]
ប៉េរូ !ប៉េរូ	ញូវ៉ូសូលប៉េរូ	៨,៤០០	[១៩]
គុយយ៉ានបារាំង !គុយយ៉ានបារាំង (បារាំង)	អឺរ៉ូ	៦,០០០ (២០០១)	[២០][២១]
បូលីវី !បូលីវី	បូលីវីណូ	៤,៥០០	[២២]
ប្រេស៊ីល !ប្រេស៊ីល	រៀលប្រេស៊ីល	១០,១០០	[២៣]
វេណេស៊ុយអេឡា !វេណេស៊ុយអេឡា	បូលីវ៉ាវេណេស៊ុយអេឡា	១៣,៥០០	[២៤]
ស៊ូរីណាម !ស៊ូរីណាម	ដុល្លារស៊ូរីណាម	៨,៩០០	[២៥]
ប្រជុំកោះហ្វកឡិន !ប្រជុំកោះហ្វកឡិន (សរ)	ផោនកោះហ្វកឡិន	៣៥,៤០០ (២០០២)	[២៦]
អ៊ូរុយគ្វេ !អ៊ូរុយគ្វេ	បេសូអ៊ូរុយគ្វេ	១២,២០០	[២៧]
អាហ្សង់ទីន !អាហ្សង់ទីន	បេសូអាហ្សង់ទីន	១៤,២០០	[២៨]
អេក្វាទ័រ !អេក្វាទ័រ	ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក	៧,៥០០	[២៩]

មើលផងដែរ

• បញ្ជីរាយប្រទេសអាមេរិកខាងត្បូងតាមចំនួនប្រជាជន
• បញ្ជីរាយប្រទេសអាមេរិកខាងត្បូងតាម ផសស ក្នុងម្នាក់

កំណត់សម្គាល់

1. រាប់បញ្ចូលទាំងកោះអ៊ីស្ទឺរនៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក, ទឹកដីឈីលីមួយភាគតូចនៅអូសេអានី។
2. យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ សង់ចាកូគឺជារដ្ឋធានីនៃប្រទេសឈីលី រីឯក្រុងវ៉ាល់ប៉ារ៉ៃសូវិញគឺជាទីសម្រាប់ធ្វើកិច្ចប្រជុំអង្គនីតិប្បញត្តិ
3. តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ស៊ុយក្រគឺជារដ្ឋធានីផ្លូវការ រីឯក្រុងឡាប៉ាសវិញគឺជាទីអាសនៈរដ្ឋាភិបាល។
4. ជួនកាលត្រូវបានគេរាប់ចូលជាផ្នែកមួយនៃតំបន់មហាទឹកកកអង់តាកទិកច្រើនជាជាងក្នុងទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង។
5. Present inhabitants are the British Government Officer, Deputy Postmaster, scientists, and support staff from the British Antarctic Survey who maintain scientific bases at Bird Island and at the capital, King Edward Point, as well as museum staff at Grytviken.