deh

From Wiktionary, the free dictionary

Remove ads

Kurmancî

Bilêvkirin

Hejmar

deh

  1. 10, hejmar 10 (X, ۱۰)
    deh kes, deh roj, deh car
    bi dehan kes
    Saet deh û nîv e. (10:30)
    Kurik dehsalî ye û keçik heştsalî ye.
    • "Di deh salan mulazim mam
      We yarê rû neda carek."       — ()

Bi alfabeyên din

Herwiha

Bizelêv

  • deh in, bi reh in

Jê

Binêre herwiha

Hejmarên sade yên kurmancî

Qafiye

Bi zaravayên din

  • Soranî: de
  • Xwarîn: de
  • Lekî: de
  • Hewramî: de
  • Zazakî: des

Etîmolojî

Hevreha soranî (), kurdiya başûrî de, lekî de, goranî/hewramî de, belûçî (), farisî (), tacikî даҳ (dah), pehlewî 𐫅𐫍 (dh, /deh/, zazakî des, partî 𐫅𐫘‎ (des), osetî дӕс (dæs), avestayiya nûtir 𐬛𐬀𐬯𐬀‎ (dasa, /dese/), avestayiya kevntir 𐬛𐬀𐬯𐬁‎ (dasā, /desa/), bextiyariya kevn λασο (laso /las/), peştûyî ()... sanskrîtî दश (dáśa), hindî दस (das), ûrdûyî (), bengalî দশ (dôś)... latviyayî desmit, lîtwanî dešimt, bulgarî де́сет (déset), çekî deset, polonî dziesięć, rusî û ukraynî де́сять (désyatʹ), serbokroatî десет / deset... latînî decem, îtalî dieci, diece, portugalî dez, spanî diez, fransî dix, romanî zece... îrlendî diech, bretonî dek... yûnanî δέκα (déka)... ermeniya kevn տասն (tasn), ermeniya niha տաս (tas)... îngilîzî ten, holendî tien, almanî zehn, danmarkî û norwecî ti, swêdî tio... hemû ji proto-hindûewropî *déḱm̥ (deh).

Peyva proto-hindûewropî texmînen ji *dwóh₁ ("du") û *ḱomt ("dest, anku tiliyên herdu destan") çêbûye.

Peyv ji zimanên hindûîranî bi berfirehî ketiye zimanên ûralî jî, bo nimûne komî-ziryayî дас (das), ûdmûrtî дас (das), macarî/hungarî tíz û fînî/fînlandî (kah)deksan (heşt, 8, "du ji dehan kêm") û (yh)deksän (neh, 9, "yek ji dehan kêm").

Çavkanî:
  • Cathcart, Chundra Aroor (2015): Iranian Dialectology and Dialectometry, Doctoral dissertation, University of California at Berkeley.
  • (2003): , Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, .
  • (1893): [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
  • Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)‎[], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
  • Расторгуева В. С., Эдельман Д. И. Этимологический словарь иранских языков. [Rastorguyeva V.S., Edelman D.I.: Ferhenga Etîmolojî ya Zimanên Îranî] (bi rûsî) 2000-2011.
  • Schmitt, Rüdiger (1989): Compendium Linguarum Iranicarum‎, Wiesbaden: Reichert Verlag
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
  • , Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî [""], Moskova, 2001-2010
  • Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2an

Werger

  • Aarî:
  • Abanyomî:
  • Abazayî: ()
  • Abxazî: ()
  • Adîgeyî: ()
  • Afarî:
  • Afrîkansî:  → 
  • Akanî: , ,
  • Aklanon:
  • Albanî:  → 
  • Almaniya Pennsylvania: ,
  • Almanî:  → 
    Elmanîşî:
  • Altayiya başûrî: ()
  • Alutîqî:
  • Amharî: () (numeral: ())
  • Apaçî:
    Apaçiya rojava:
  • Aragonî:
  • Aramî:
    Siryaniya klasîk:  n (),  m ()
    Aramiya babîlonî ya cihûyî:  n (),  m ()
    Neo-aramiya rojavayî:  n (),  m ()
  • Arçî: ()
  • Argobbayî: ()
  • Aromanî: ,
  • Asamî: ()
  • Astûrî:  → 
  • Atong (Hindistan):
  • Avarî: ()
  • Aymarayî:
  • Aynuyî: ()
  • Azerî:  → 
  • Balînî:
  • Bambarayî:
  • Banjarî:
  • Baskî:  → 
  • Bassayî:
  • Başkîrî: ()
  • Belarusî: (), ()
  • Bengalî:  →  () (numeral: ১০)
  • Bîkoliya naverast:
  • Bîslamayî:
  • Bretonî:  → 
  • Bruneyî:
  • Buduxî: ()
  • Bugî:
  • Bukidnon manoboyiya rojavayî:
  • Bulgarî: ()
  • Burmayî:  →  () (numeral: ၁၀)
  • Buryatî: ()
  • Conxayî: ()
  • Çamicuroyî:
  • Çeçenî: ()
  • Çekî:  → 
  • Çerokî: ()
  • Çîçewayî:
  • Çîkasawî:
  • Çînî:
    Kantonî: ()
    Dunganî: ()
    Hakkayî: ()
    Mandarînî:  →  () (numeral:  → )
    Min dongî: ()
    Minnanî: ()
    Teoçewî: ()
    Wuyî:
    Xiangî:
  • Çukçî: ()
  • Çuvaşî: (), ()
  • Dalmatî:
  • Danmarkî:  → 
  • Dena'inayî:
  • Divehî: ()
  • Dolganî:
  • Drungî:
  • Edoyî:
  • Emilî: ,
  • Endonezyayî:  → 
  • Erebî: () (numeral: ())
    Erebî: ()
  • Ermenî:  →  (),  →  ()
  • Erzayî: ()
  • Esperantoyî:  → 
  • Estonî:  → 
  • Etiyopiya klasîk:  n (),  m () (numeral: ())
  • Etrûskî: (), (), (), (), (), ()
  • Evenî: ()
  • Evenkî: ()
  • Extremaduranî:
  • Farisî:  →  () (numeral: )
  • Fatalukuyî:
  • Ferî:  → 
  • Fîjî:  → 
  • Fînî:  → 
  • Fransî:  → 
  • Friyolî:
  • Frîsiya bakur:
    Frîsiya bakur:
    Frîsiya bakur:
    Mooring:
    Frîsiya bakur:
  • Frîsiya kevn:
  • Frîsiya saterlandî:
  • Frîsî:  → 
  • Fulahî:
  • Gaelîka skotî: ,
  • Galîsî:  → 
  • Garîfunayî:
  • Gîlekî: ()
  • Gorontaloyî:
  • Gotî: ()
  • Gujaratî:  →  () (numeral: ૧૦)
  • Gurcî:  →  ()
  • Guwaranî:  → 
  • Hadzayî:
  • Haîtî:
  • Hawayî:
  • Hawsayî:
  • Higaononî:
  • Hindî:  →  () (numeral:  →  ()),  →  (),  →  ()
  • Hîlîgaynonî:
  • Hlaiyî:
  • Hmongî:
  • Holendî:  → 
  • Hopîyî:
  • Hunsrikî:
  • Îbanagî:
  • Îbranî:  m (),  n ()
  • Îdoyî:  → 
  • Îfèî:
  • Îgalayî:
  • Îgboyî:
  • Îlokanoyî:
  • Îngilîziya kevn: ,
  • Îngilîziya navîn:
  • Îngilîzî:  → 
  • Îngriyî:
  • Înterlîngua:  → 
  • Îranunî:
  • Îrlendî:  → 
  • Îsnagî:
  • Îtalî:  → 
  • Îzlendî:  → 
  • Îzonî: ,
  • Japonî:  →  ()
  • Jarayî:
  • Javayiya kevn:
  • Javayî:  → 
  • Jejuyî: (), ()
  • Jurçenî:
  • Kabardî: ()
  • Kalalîsûtî:  → 
  • Kalmîkî: ()
  • Kannadayî:  →  () (numeral: ())
  • Kanuriyî:
  • Kapampanganî:
  • Kapverdî:
  • Karaçay-balkarî: ()
  • Karelî:
  • Kaşûbî:
  • Katalanî:  → 
  • Katuyiya rojavayî:
  • Katuyiya rojhilatî:
  • Kaurnayî:
  • Keçwayî: ,
  • Kinaray-ayî:
  • Kirgizî:  →  ()
  • Kîkongoyî:
  • Kîkûyûyî:  sinif c5,  sinif c3
  • Kîngalî:  →  ()
  • Kokborokî:
  • Komî-permyakî: ()
  • Komî-zîriyî: ()
  • Konkanî: ()
  • Koreyiya kevn: ()
  • Koreyiya navîn: ()
  • Koreyî:  →  (),  →  (),  → 
  • Kornî:
  • Korsîkayî:  → 
  • Kreyoliya fransî ya Louisiana: , ,
  • Kreyoliya morîtanî:
  • Krî:
  • Ladînî:
  • Lakî: ()
  • Lakotayî:
  • Lamboyayî:
  • Latgalî:
  • Latînî:  → 
  • Latviyayî:  → 
  • Lenape:
    Unamî:
  • Lawsî: () (numeral: ())
  • Lezgînî: ()
  • Lingalayî:
  • Lîgûrî:
  • Lîtwanî:  →  m,  m
  • Lîvonî: (old spelling: )
  • Lombardî:
  • Lueyî: () (numeral: ᧑᧐)
  • Luksembûrgî:  → 
  • Luşûtsîdî:
  • Mòçenoyî:
  • Madurayî:
  • Maguindanaoyî:
  • Makasarî:
  • Makedonî: ()
  • Malayalamî: (),  →  () (numeral: ൧൦)
  • Malezî:  → , ,
    Malezî: , ,
  • Maltayî:  → 
  • Mançûyî:
  • Mangarevanî:
  • Manksî: ,
  • Mansakayî:
  • Maorî:  → ,  → 
  • Mapuçî:
  • Maranaoyî:
  • Maratî: ()
  • Mariya rojhilatî: ()
  • Marîkopayî:
  • Marquesana başûr:
  • Marşalî:
  • Mazenderanî: ()
  • Mecarî:  → 
  • Mizoyî:
  • Mînangkabawî: ,
  • Mokşayî: ()
  • Mongolî:
    Kirîlî:  →  ()
    Mongolî: () (numeral: ᠑᠐)
  • Montagnaîsî: ,
  • Muongî:
  • Nahwatlî:
  • Namayî:
  • Nanayî: ()
  • Navajoyî:
  • Nawrûyî:  → 
  • Nedersaksî:  → 
  • Negidalî:
  • Nîvxî: ()
  • Nîwî:
  • Normandî: ,
  • Norsiya kevn:
  • Norwecî:  → 
  • O'odhamî:
  • Ohloniya başûr:
  • Ojibweyî:
  • Oksîtanî:  → 
  • Oriyayî:  →  () (numeral: ())
  • Oromoyî:
  • Oroqenî:
  • Osetî: ()
  • Oskanî: ()
  • Osmanî: ()
  • Oygurî:  →  ()
  • Ozbekî:  → 
  • Papyamentoyî:
  • Pelayî:
  • Peştûyî:  →  ()
  • Piedmontîsî:
  • Pijînî:
  • Pîpîlî:
  • Plodîşî:
  • Polabî: ,
  • Polonî:  → ,  → 
  • Portugalî:  → 
  • Puncabî: () (numeral: ())
  • Qazaxî:  →  ()
  • Rapanuyî:
  • Rarotongî:
  • Rohingyayî:
  • Romagnolî:
  • Romancî:
  • Romanî:
    Romaniya kalo fînî:
  • Romanyayî:  → 
  • Rusî: (), ()
  • Rusînî: ()
  • S'gaw karenî: (), ()
  • Sahoyî:
  • Samî:
    Samiya înarî:
    Samiya bakurî:
    Samiya skoltî: ,
    Samiya başûr:
  • Samoayî:
  • Sanskrîtî:  →  ()
  • Santalî: ()
  • Sardînî:
  • Sardinian:
    Sardînî:
    Sardînî:
  • Sebwanoyî:
  • Sicîlî:  → 
  • Sierra mîwokiya navendî:
  • Silesî:
  • Sindhî: ()
  • Sirananî:
  • Sirboxirwatî:
    Kirîlî:
    Latînî:
  • Sîkkîmî: ()
  • Slaviya kevn:
    Kirîlî: () (numeral: і҃)
  • Slovakî:  → 
  • Slovenî:  → 
  • Somalî:  → 
  • Sorbî:
    Sorbiya jêrîn:
    Sorbiya jorîn:  → 
  • Spanî:  → 
  • Sundanî:  → 
  • Swahîlî:  → 
  • Swêdî:  → 
  • Şanî: () (numeral: ႑႐)
  • Şorî: ()
  • Tàyî:
  • Tabasaranî: ()
  • Tacikî:  →  ()
  • Tagalogî:  → 
  • Tahîtî:
  • Tamîlî:  →  () (numeral: ())
  • Tarantinoyî:
  • Taşelhitî:  n yan m
  • Tausugî:
  • Tay dam:
  • Tayiya bakurî:
  • Tayî:  →  () (numeral:  →  ())
  • Tayî nüa: ()
  • Tedim çinî:
  • Telûgûyî:  →  () (numeral: ())
  • Temazîxtiya atlasa navendî: ()
  • Teteriya krîmî:
  • Teterî:  →  ()
  • Tetûmî:
  • Tigreyî: () (numeral: ())
  • Tigrînî:  →  () (numeral: ())
  • Tirkiya kevn: ( /⁠on⁠/)
  • Tirkî:  → 
  • Tirkmenî:  → 
  • Tîbetî: () (numeral: ())
  • Tokpisinî:
  • Toxarî A:
  • Toxarî B:
  • Tumbukayî:
  • Tuvalûyî:
  • Tuvanî: ()
  • Tzutucîlî:
  • Udî: ()
  • Udmurtî: ()
  • Umbriyî: ()
  • Urdûyî:  n ()
  • Ûkraynî: (), ()
  • Venîsî: ,
  • Vepsî:
  • Viyetnamî:  → ,  → 
  • Volapûkî:  → ,
  • Voroyî:
  • Votî:
  • Walonî:  → 
  • Weylsî:  → 
  • Wîlamowî:
  • Wînnebagoyî: ,
  • Wolofî:  → 
  • Xakasî: ()
  • Ximêrî:  →  () (numeral: ())
  • Xosayî:
  • Yagnobî: (), ()
  • Yakutî: ()
  • Yaoyî:
  • Yidîşî:  →  ()
  • Yiyiya siçuwayî: ()
  • Yorubayî: , ,
  • Yupîkiya navendî: ,
  • Yûnanî:  →  (),
    Kevn: (),
  • Zhuangî: (Sawndip 十)
  • Zimanê destan ê emerîkî:
  • Zouyî:
  • Zuluyî:
  • Zuniyî:

Bi hejmaran

Remove ads

Dogrîbî

  1. (erdnîgarî) çem, ro, robar

Çavkanî

Ev made ji wergerên çem hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Hupdëî

  1. (vexwarin) av

Çavkanî

Ev made ji wergerên av/Werger1 hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Tirkî

Baneşan

  1. de , dê

Yuhupî

  1. (vexwarin) av

Çavkanî

Ev made ji wergerên av/Werger3 hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads