cursor

Solum cursor Latine ab hac subpagina tractatur. Vide etiam s.v. Cursor.

Latine

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈkur.sor/

(classice)

Syllabificatio phonetica: cur·sor — morphologica: curs-or

Notatio

← Latine: currō (currere)

Nomen substantivum

curs|or, -ōris masc. ^{[1][2][3][4][5]}

1. √ Qui currit.
2. Qui pedibus currit stadium in ludis.
3. Auriga, qui n ludis quadrigas agit.
4. Qui litteras aliquo fert.
5. Cursores (plur.), qui non pedibus, sed equis aut vehiculis maxima itinera celerrime conficiebant, publici erant.
6. Qui luxus causa ante domini rhedam currit.
7. Iambus, quia versus eo pedecompositi minime decurrunt.

Declinatio

m.	sing.	plur.
nom.	cursor	cursōrēs	I
gen.	cursōris	cursōrum	II
dat.	cursōrī	cursōribus	III
acc.	cursōrem	cursōrēs	IV
abl.	cursōre	cursōribus	VI
voc.	cursor	cursōrēs	V

Dictiones collatae

• curriō
• cursitō, cursitāre
• cursō, cursāre
• curstrīx fem.

Translationes

Qui currit	dilatare ▼

Qui currit	collabi ▲

Anglice: runner (en) Germanice: Läufer (de) m, Schnellläufer (de) m

Qui pedibus currit stadium in ludis	dilatare ▼

Qui pedibus currit stadium in ludis	collabi ▲

Anglice: runner (en) Francogallice: coureur (fr) m Germanice: Wettläufer (de) m, Schnellläufer (de) m, Sprinter (de) m Italice: corridore (it) m

Auriga, qui n ludis quadrigas agit	dilatare ▼

Auriga, qui n ludis quadrigas agit	collabi ▲

Anglice: racer (en) Germanice: Rennfahrer (de) m, Wettfahrer (de) m

Qui litteras aliquo fert	dilatare ▼

Qui litteras aliquo fert	collabi ▲

Anglice: postman (en), mail carrier (en) Germanice: Briefbote (de) m, Eilbote (de) m

Qui non pedibus, sed equis aut vehiculis maxima itinera celerrime conficiebant	dilatare ▼

Qui non pedibus, sed equis aut vehiculis maxima itinera celerrime conficiebant	collabi ▲

Anglice: courier (en) Francogallice: courrier (fr) m Germanice: Kurier (de) m, Kurierdienst (de) m Italice: corriere (it) m

Qui luxus causa ante domini rhedam currit	dilatare ▼

Qui luxus causa ante domini rhedam currit	collabi ▲

Anglice: forerunner (en) Germanice: Vorläufer (de) m, Vorreiter (de) m

Discretiva

cursor dictio est in variis linguis:

• Anglice: cursor
• Batave: cursor
• Dacoromane: cursor
• Hispanice: cursor
• Lusitane: cursor

Dictiones similes

• Germanice: Cursor

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Persona	Tempus	Vox	Modus	Verbum
cursor	prima singularis	praesens	passiva	indicativus	cursō (cursāre)

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈkur.sor/

(classice)

Syllabificatio phonetica: cur·sor — morphologica: curs-or

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43	Marcus Terentius Varro -47…-45	Lucius Annaeus Seneca -3/+65	C. Plinius Secundus 23-79	Marcus Valerius Martialis 40-103	Decimus Iunius Iuvenalis 100-128	Apuleius ca. 125-170	Isidorus Hispalensis 560-636	Franciscus Petrarca 1304-1374	Iordanus Brunus Nolanus 1548-1600
class.	class.	class.	I	I	II	II	VII	XIV	XVI

Latinitas Romana

class.

• "Quid? ipsorum interpretum coniecturae nonne magis ingenia declarant eorum quam vim consensumque naturae? Cursor, ad Olympia proficisci cogitans, visus est in somnis curru quadrigarum vehi. Mane ad coniectorem. At ille: ‘Vinces,’ inquit; ‘id enim celeritas significat et vis equorum.’ —De divinatione Ciceronis ^[6][7]

class.

• Pythagoras Samius ait omnium rerum initia esse bina ut finitum et infinitum, bonum et malum, vitam et mortem, diem et noctem. Quare item duo, status et motus, utrumque quadripertitum: quod stat aut agitatur, corpus; ubi agitatur, locus, dum agitatur, tempus; quod est in agitatu, actio. Quadripertitio magis sic apparebit: corpus est ut cursor; locus stadium qua currit; tempus hora qua currit; actio cursio. —De lingua Latina Varronis ^[8][7]

class.

• Non perveni ad sanitatem, ne perveniam quidem; delenimenta magis quam remedia podagrae meae compono, contentus, si rarius accedit et si minus verminatur; vestris quidem pedibus comparatus, debilis cursor sum. —De vita beata Senecae ^[9]

saec. I.

• eiusdem Alexandri cursor Philonides ex Sicyone Elin mille et ducenta stadia novem diei confecit horis indeque, quamvis declivi itinere, tertia noctis hora remensus est saepius. —Naturalis historia Plinii ^[10][7]

saec. I.

• Hic mecum licet, hic, Iuvate, quidquid

In buccam tibi venerit, loquaris:

Non rector Libyci niger caballi,

Succinctus neque cursor antecedit;

Nusquam est mulio: mannuli tacebunt. —Epigrammata M. Valerii Martialis ^[11]

Latinitas postclassica

saec. II.

• non eadem vobis poni modo vina querebar?

vos aliam potatis aquam. tibi pocula cursor

Gaetulus dabit aut nigri manus ossea Mauri

et cui per mediam nolis occurrere noctem,

clivosae veheris dum per monumenta Latinae. —Saturae D. Iuni Iuvenalis ^[12][7]

saec. II.

• Equus si virtutibus suis polleat, ut sit aequabilis vector et cursor pernix, nemo ei penuriam pabuli exprobrat: tu mihi vitio dabis non facti uel dicti alicuius pravitatem, sed quod vivo gracili lare, quod paucioris habeo, parcius pasco, levius vestio, minus obsono? —Apologia sive Pro se de magia liber Apulei ^[13][7]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

• Auctor ab augendo dictus. Auctorem autem feminino genere dici non posse existimant. Nam quaedam sunt quae in feminino flecti non possunt, ut cursor. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis ^[14]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

• viator insolitus, mirus cursor, qui in hoc scrupeo et difficili calle sis felix, inter mille pericula raptatus iugiter et ignorans quo, si quidem hic es felix, quod nemo unquam fuit, nemo erit, ut auguror. —De remediis utriusque fortune Petrarcae ^[15][7]

Latinitas nova

saec. XVI.

• Loca centrum super extremitate lineae (pro maiori commoditate) propinquiore, unumque cursorum super alia et alterum super dato puncto, sicque dispositum circinum convertito, ut cursor maioris lineae accipiat punctum datum, et alter commodiorem lineae extremitatem accipiat; centrum necessario alterum punctum ostendet, a quo ad datum punctum trahitur linea quae quaerebatur. —Mordentius et de Mordentii circino Iordani Bruni ^[16][7]

Fontes

9. Lucius Annaeus Seneca - De vita beata. (The Latin Library):  XVII, versus 4 — cursor
11. Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber duodecimus. XXIV, versus 7 — cursor
14. Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber X. De vocabulis. Caput A. [2] — cursor