lego

Latine

legō (legere)

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈle.goː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: le·gō — morphologica: leg-o

Notatio

← Graeca Antiqua: λέγω (légo)

Verbum transitivum

leg|ō, -ĕre, lēgī, lēctum ^[1][2]

1. √ Colligō, colligere

   mala de ramis legere

2. (Speciatim et saepissime, cum accusativo) oculis scripta percurrere, quasi verba colligendo.^[1]

   librum legere

Coniugatio

Verbum finitum

­

Thema	Vox activa
leg-	Tempus praesens			imperfectum		futurum
Persona	indicativ.	coniunct.	imperat.	indicativ.	coniunct.	indicativ.	imperat.
I. sing.	legō	legam		legēbam	legerem	legam
II. sing.	legis	legās	lege!	legēbās	legerēs	legēs	legitō!
III. sing.	legit	legat		legēbat	legeret	leget	legitō!
I. plur.	legimus	legāmus		legēbāmus	legerēmus	legēmus
II. plur.	legitis	legātis	legite!	legēbātis	legerētis	legētis	legitōte!
III. plur.	legunt	legant		legēbant	legerent	legent	leguntō!
Thema	Vox passiva
leg-	Tempus praesens			imperfectum		futurum
Persona	indicativ.	coniunct.	imperat.	indicativ.	coniunct.	indicativ.	imperat.
I. sing.	legor	legar		legēbar	legerer	legar
II. sing.	legeris	legāris	legere!	legēbāris	legerēris	legēris	legitor!
III. sing.	legitur	legātur		legēbātur	legerētur	legētur	legitor!
I. plur.	legimur	legāmur		legēbāmur	legerēmur	legēmur
II. plur.	legiminī	legāminī	legiminī!	legēbāminī	legerēminī	legēminī	—
III. plur.	leguntur	legantur		legēbantur	legerentur	legentur	leguntor!

Thema	Vox activa
lēg-	Tempus perfectum		plusquam perfectum		futurum exactum
Persona	indicativ.	coniunct.	indicativ.	coniunct.
I. sing.	lēgī	lēgerim	lēgeram	lēgissem	lēgerō
II. sing.	lēgistī	lēgeris	lēgerās	lēgissēs	lēgeris
III. sing.	lēgit	lēgerit	lēgerat	lēgisset	lēgerit
I. plur.	lēgimus	lēgerimus	lēgerāmus	lēgissēmus	lēgerimus
II. plur.	lēgistis	lēgeritis	lēgerātis	lēgissētis	lēgeritis
III. plur.	lēgērunt	lēgerint	lēgerant	lēgissent	lēgerint

Verbum infinitum

Modus	infinitivus			participium
Tempus	praesens	perfectum	futurum	praesens	perfectum	futurum
Vox activa	legere	lēgisse	lēctūrum, -am, -um esse	legēns		lēctūrus, -a, -um­
Vox passiva	legī	lēctum, -am, -um esse	lēctum īrī		lēctus, -a, -um
Gerundium		Gerundivum			Supinum
legendī		legendus, -a, -um			lēctum	lēctū

Dictiones derivatae

• legiō
• lēctiō, lēctitō
• lēctor, lēctrīx
• lēctus, lēctī
• lēctus, lēctūs

Composita

• ablegō, ablegere
• allegō, allegere ← (ad-legō)
• circumlegō, circumlegere
• colligō, colligere ← (con-legō)
• dēligō, dēligere
• dīligō, dīligere ← (dis-legō)
• ēlegō, ēlegere
• ēligō, ēligere
• interlegō, interlegere
• perlegō, perlegere
• praelegō, praelegere
• relegō, relegere
• retrōlegō, retrōlegere
• sēligō, sēligere
• sublegō, sublegere
• trānslegō, trānslegere

Translationes

Colligere	dilatare ▼

Colligere	collabi ▲

Anglice: collect (en), gather (en) Francogallice: recueillir (fr), cueillir (fr) Germanice: auflesen (de), zusammenlesen (de), sammeln (de) Hispanice: recoger (es) Italice: raccogliere (it), cogliere (it) Batave: verzamelen (nl), collecteren (nl)

Oculis scripta percurrere	dilatare ▼

Oculis scripta percurrere	collabi ▲

Anglice: read (en) Francogallice: lire (fr) Germanice: lesen (de) Batave: lezen (nl) Suecice: läsa (sv)

lēgō (lēgāre)

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈleːgoː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: lē·gō — morphologica: leg-o

Notatio

← Latine: lēx (lēgis)

Verbum transitivum

lēg|ō, -āre, lēgāvī, lēgātum ^[3][4]

1. √ Mittere aliquem ad quempiam nunciandi, petendi, indicendi gravia.^[3]
2. (Iur.) testamento relinquere.

Coniugatio

Verbum finitum

­

Thema	Vox activa
lēg-	Tempus praesens			imperfectum		futurum
Persona	indicativ.	coniunct.	imperat.	indicativ.	coniunct.	indicativ.	imperat.
I. sing.	lēgō	lēgem		lēgābam	lēgārem	lēgābō
II. sing.	lēgās	lēgēs	lēgā!	lēgābās	lēgārēs	lēgābis	lēgātō!
III. sing.	lēgat	lēget		lēgābat	lēgāret	lēgābit	lēgātō!
I. plur.	lēgāmus	lēgēmus		lēgābāmus	lēgārēmus	lēgābimus
II. plur.	lēgātis	lēgētis	lēgāte!	lēgābātis	lēgārētis	lēgābitis	lēgātōte!
III. plur.	lēgant	lēgent		lēgābant	lēgārent	lēgābunt	lēgantō!
Thema	Vox passiva
lēg-	Tempus praesens			imperfectum		futurum
Persona	indicativ.	coniunct.	imperat.	indicativ.	coniunct.	indicativ.	imperat.
I. sing.	lēgor	lēger		lēgābar	lēgārer	lēgābor
II. sing.	lēgāris	lēgēris	lēgāre!	lēgābāris	lēgārēris	lēgāberis	lēgātor!
III. sing.	lēgātur	lēgētur		lēgābātur	lēgārētur	lēgābitur	lēgātor!
I. plur.	lēgāmur	lēgēmur		lēgābāmur	lēgārēmur	lēgābimur
II. plur.	lēgāminī	lēgēminī	lēgāminī!	lēgābāminī	lēgārēminī	lēgābiminī	—
III. plur.	lēgantur	lēgentur		lēgābantur	lēgārentur	lēgābuntur	lēgantor!

Thema	Vox activa
lēgāv-	Tempus perfectum		plusquam perfectum		futurum exactum
Persona	indicativ.	coniunct.	indicativ.	coniunct.
I. sing.	lēgāvī	lēgāverim	lēgāveram	lēgāvissem	lēgāverō
II. sing.	lēgāvistī	lēgāveris	lēgāverās	lēgāvissēs	lēgāveris
III. sing.	lēgāvit	lēgāverit	lēgāverat	lēgāvisset	lēgāverit
I. plur.	lēgāvimus	lēgāverimus	lēgāverāmus	lēgāvissēmus	lēgāverimus
II. plur.	lēgāvistis	lēgāveritis	lēgāverātis	lēgāvissētis	lēgāveritis
III. plur.	lēgāvērunt	lēgāverint	lēgāverant	lēgāvissent	lēgāverint

Verbum infinitum

Modus	infinitivus			participium
Tempus	praesens	perfectum	futurum	praesens	perfectum	futurum
Vox activa	lēgāre	lēgāvisse	lēgātūrum, -am, -um esse	lēgāns		lēgātūrus, -a, -um­
Vox passiva	lēgārī	lēgātum, -am, -um esse	lēgātum īrī		lēgātus, -a, -um
Gerundium		Gerundivum			Supinum
lēgandī		lēgandus, -a, -um			lēgātum	lēgātū

Dictiones derivatae

• lēgātus, lēgātiō, lēgātōrius
• lēgātum, lēgātor, lēgātārius

Composita

• ablēgō, ablēgāre
• allēgō, allēgāre ← (ad-lēgō)
• dēlēgō, dēlēgāre
• ēlēgō, ēlēgāre
• praelēgō, praelēgāre
• relēgō, relēgāre

Translationes

Mittere ad quempiam nunciandi	dilatare ▼

Mittere ad quempiam nunciandi	collabi ▲

Anglice: dispatch (en), send as ambassador (en) Germanice: als Gesandten abschicken (de), abordnen (de)

Testamento relinquere	dilatare ▼

Testamento relinquere	collabi ▲

Anglice: bequeath (en) Germanice: vermachen (de)

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

Petronius Arbiter ca. 14-66

Marcus Valerius Martialis 40–103

Apuleius ca. 125-170

antiq.

class.

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

• Quid tibi ergo opera nostra opus est? num eloquentia Platonem superare possumus? evolve diligenter eius eum librum, qui est de animo: amplius quod desideres nihil erit. Feci mehercule, et quidem saepius; sed nescio quo modo, dum lego, adsentior, cum posui librum et mecum ipse de inmortalitate animorum coepi cogitare, adsensio omnis illa elabitur. —Tusculanae disputationes Ciceronis ^[5][6]

saec. I.

• Diffusus hac contentione Trimalchio “amici,” inquit “et servi homines sunt et aeque unum lactem biberunt, etiam si illos malus fatus oppresserit. tamen me salvo cito aquam liberam gustabunt. ad summam, omnes illos in testamento meo manu mitto. Philargyro etiam fundum lego et contubernalem suam, Carioni quoque insulam et vicesimam et lectum stratum. nam Fortunatam meam heredem facio, et commendo illam omnibus amicis meis. et haec ideo omnia publico, ut familia mea iam nunc sic me amet tamquam mortuum.” —Satyricon T. Petronii Arbitri ^[7][6]

saec. I.  (ca. 85–102 p.C.n.)

• Candidius nihil est te, Caeciliane. Notavi:

Si quando ex nostris disticha pauca lego,

Protinus aut Marsi recitas aut scripta Catulli.

Hoc mihi das, tamquam deteriora legas,

Ut conlata magis placeant mea? Credimus istud:

Malo tamen recites, Caeciliane, tua. —Epigrammata M. Valerii Martialis ^[8][6]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 158 p.C.n.)

• Quod si magnum putarem caducum deicere, quid opus carmine fuit, cum incensus gagates lapis, ut apud physicos lego, pulchre et facile hunc morbum exploret, cuius odore etiam in venaliciis vulgo sanitatem aut morbum venalium experiantur? —Apologia sive Pro se de magia liber Apulei ^[9]

Fontes

9. Apuleius - Apologia sive Pro se de magia liber. (Bibliotheca Augustana): Pagina 3. Sectio 45. Versus 4 — lego