Атила Клинче

Атила Клинче (турски: Atilla Klinçe; р. 30 октомври 1958 во Гостивар) — македонски глумец, професор на Факултетот за драмски уметности и поранешен директор на Турскиот театар во Скопје.

Атила Клинче
Роден	30 октомври 1958(1958-10-30) (66 г.) Гостивар
Националност	Македонски Турчин
Познат	долгогодишен директор на НУ Турски Скопје Улоги: Прашина Пред дождот
Занимање	глумец, директор
Сопружник	Ѓулсер

Животопис

Клинче е роден во Гостивар на 30 октомври 1958 година. Дипломирал на Факултетот за драмски уметности во Скопје во 1982 година, каде што е примен за доцент по техника на говорот. Специјализирал на државниот универзитет „Хаџет Тепе“ во Анкара, а во март 2011 магистрирал на универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, со што станал магистер по културологија. Како професор работи на Факултетот за драмски уметности, каде што предава сценски говор.

Работел како глумец во НУ Турски Театар во Скопје и бил директор на истиот од 2003 до 2006 година, кога бил разрешен од функцијата^[1], но повторно бил назначен за директор на Тетарот во октомври 2008 година.^[2] 2017 поднесува оставка од функцијата директор на НУ Турски Тетар Скопје. На 06.11.2024 е избран за советник на Министерот за култура и туризам Зоран Љутков. ^[3]

Театарски улоги

Неговите улоги се одликуваат со силна емоционална изведба, јасна изразност и длабока посветеност. Тој умешно ги толкува и класичните и современите драмски ликови, градејќи карактери што оставаат трајна впечатливост кај публиката и театарската критика.

Со својот природен талент, сценска харизма и богато искуство, Атила Клинче е едно од најпрепознатливите актерски имиња на македонската театарска сцена. Неговото актерство претставува спој на професионализам и длабока уметничка посветеност.

Неговата актерска енергија се движи од античка трагедија до модерна драма, од национални до меѓународни сцени, со што создава репертоар кој има и уметничка и културна тежина.

Атила Клинче има исклучителен актерски опус со над 50 улоги во театарот, меѓу кои блескаат:

• 1980 – Манулач во Зона Занфирова од С. Сремац, режија Д. Станковски

• 1982 – Мемет во Мемед од Ирфан Бељуљ, режија Н. Пановски
• 1985 – Градоначалник во Том Соер од Марк Твен, режија Шерафеттин Неби
• 1985 – Ќани во Рашела од Шерафеттин Неби, режија Н. Пановски
• 1986 – Јулка во Протекција од Б. Нушиќ, режија Б. Ставрев
• 1986 – Службеник во Убиј ме душичке од А. Несин, режија С. Билал
• 1987 – Конобар во Капетан Џон Пиплфокс од Д. Радовиќ, режија К. Ангеловски
• 1987 – Парлак во Женички од Т. Џуџеноглу
• 1987 – Фентон во Весели жени Виндзорски, режија К. Ангеловски
• 1987 – (Помошник на режисерот) во Коштана од Б. Танковиќ, режија К. Лила
• 1988 – Д-р Танби во Дневникот на стравот од Џ. Карахасан, режија А. Сопи
• 1988 – Магбет во Магбет од В. Шекспир, режија Р. Бурхан
• 1989 – Улога во Белото циганче од В. Подгорец, режија А. Алексов
• 1989 – Улога во Клементовиот пад од Д. Јанчар, режија К. Лила
• 1989 – Судија во Кавкаски круг со креда од Б. Брехт, режија Ј. Ертен
• 1990 – Живко во Живко живее, не живее од А. Несин, режија К. Ишик
• 1990 – Винстон во Остров од А. Фугард, режија Ј. Ертен
• 1991 – Полицаец во Картонска кутија од И. Бељур, режија Б. Брезовец
• 1991 – (Помошник на режисерот) за улогата на Хаџи Бекташи Вели во Јунус Емре од Р. Билгинер, режија Р. Алниачик
• 1992 – Цар Едип во Смртта на Питија од М. Стефановиќ
• 1992 – Синот во Мајка Елиф од Т. Офлазоглу, режија К. Лила
• 1992 – Улога во Зошто од Ш. Спасе, режија Серафин Фалко
• 1992 – Сеит во Стари фотографии од Д. Сумер, режија Д. Наумовски
• 1993 – (Помошник на режисерот) во Ве молам, не допирајте од Х. Танер, режија И. Хурмузоглу
• 1993 – Улога во Шабан, спасител на татковината од Х. Танер, режија З. Сипахи
• 1993 – Атила во Дас капитал од Б. Димитров и С. Миленковски, режија С. Миленковски
• 1994 – Цибра во Тетовирани души од Г. Стефановски, режија В. Христов
• 1994 – Улога во Ќелавиот Мехмет од У. Тамер, режија К. Лила
• 1994 – Аладин во Будење од Б. Беговска, режија Д. Наумовски
• 1995 – Леарт во Кралот Хамлет од В. Шекспир, режија Б. Брезовец
• 1996 – Улога во Како да се спаси Асије
• 1997 – Газдата во Луна парк од У. Ајваз, режија К. Лила
• 1998 – Улога во Идиот од Ф. М. Достоевски, режија Б. Ставрев
• 1999 – Синот во РРР од Ј. Плевнеш, режија М. Улусој
• 1999 – Сојтари во Лудиот Ибрахим од Т. Офлазоглу, режија В. Милчин
• 2001 – Рустем во Хуррем Султан од Орхан Асена, режија К. Лила (помошник на режисерот)
• 2001 – Парталковски во Министерот и јас, режија Д. Наумовски
• 2001 – Улога во Бунт во домот за старци од В. Андоновски, режија Д. Станковски
• 2002 – Човекот во Куќа на граница од С. Мрожек, режија Ј. Ертен
• 2002 – Гласникот во Антигона од Софокле, режија К. Коџатурк
• 2004 – Енкиду во Епот за Гилгамеш, режија Д. Пројковски
• 2004 – Креон во Цар Едип од Софокле, режија Љ. Ѓеоргиевски
• 2004 – Антонио во Бура од В. Шекспир, режија А. Поповски
• 2005 – Улога во Тимон од Атина од В. Шекспир, режија Б. Брезовец
• 2011 – Омер Хајјам и Менокјо во Мевлана од Т. Нар, режија Б. Сечкин
• 2012 – Наили во Кога лисјата паѓаат од Р. Н. Ѓунтекин, режија С. Билал

• 2014 – Тезеус и Оберон во Сон на летната ноќ од В. Шекспир, режија А. Поповски

Филмографија

Има одиграно повеќе од 70 улоги во многу претстави, од кои во повеќето заземал главни улоги.

Филмови

• 1982: "Потера" ТВ драма
• 1991: "Тетовирање" во режија на Столе Попов;
• 1993: "Бог да ги убие шпионите" во режија на Ацо Алексов;
• 1994: "Пред дождот" во режија на Милчо Манчевски;
• 1995: „Феликс“ во режија на Б. Шпајц, во Р. Словенија,
• 2001: "Прашина", режија: Милчо Манчевски;
• 2005: "Крчма на патот кон Европа" режија Младен Крстевски;
• 2006: "Пусто турско“ режија Коле Ангеловски.
• 2020: "Горчлива цреша" режија Сердар Акар.
• 2025: "Диџеј Ахмет" режија Георги М. Унковски.

Серии

• Таткото на турското семејство мало, во режија на Е. Френкел, Р. Јазадиски, Џ. Маркс и Р. Абази, 1999-2004;
• "Наше маало" 2002;
• "Заведени" 2002;
• Министер за надворешни работи во мега турската серија „Збогум Румелија“, режија С. Акар-продукција АДАМ ФИЛМ-Р. Турција, 2007-2009;
• Адвокат во турската серија „Балканска свадба“, режија С. Акар-продукција АДАМ ФИЛМ-Р. Турција, 2009; - 4 епизоди;
• Мартин во турската серија „Последно лето на Балканот“, Р. Турција, 2012.
• Турска серија "Големото прогонство во Кавкасија", р. Турција, 2015-2016.
• Турска серија "Турски приказни", р. Владимир Митревски, 2021.
• "Преспав", р. Игор Иванов-Изи, р. Македонија, 2021.
• Турска серија "Балканска приказна", р. Сердар Акар, р. Турција, 2022-2023.

Награди

• 1982 година наградата - „Млад глумец“ - на Театарскиот Фестивал Војдан Чернодрински
• 2005 година за најдобро глумечко остварување на Театарскиот Фестивалот „Војдан Чернодрински“
• 1982 година ја добив „Млад Борец„ за најдобар глумец
• 2004 година Најдобар странски глумец во Призрен Р. Косово
• 2003 година Глумец на годината прогласен од Турските медиуми.
• 2016 година, награда „11 Октомври“^[4]
• 2024 година, награда за најдобар глумец на 9-тиот меѓународен театарски фестивал во "Анадолија" Турција.
• 2025 година, “Меѓународна награда за заслуги во театарот„ на 25. Меѓународни Медитерански Театарски награди во Анталија - Турција.

Стручна дејност

• Од 2005 година избран од страна на Собранието на Р. македонија за Член на Советот на Ј.П. МРТВ;
• 11.04.2011 повторно избран за  Член на Советот на Ј.П. МРТВ;
• Од 20.11.2014 со одлука број 09/02-2014 на Основачкиот совет на Меѓународниот Универзитет Визион член на Советот
• На 06.11.2024 е избран за советник на Министерот за култура и туризам Зоран Љутков.

Раководна дејност и институционален развој

Атила Клинче двапати ја водел НУ Турски Театар – Скопје како директор, во периодите 2003–2006 и 2008–2017, позиционирајќи се како исклучителен институционален градител и визионер. Неговото раководење значително го зајакна театарот како културен центар, овозможувајќи му да стане препознатливо и влијателно место за развој на турската театарска уметност во Македонија и пошироко.

Под негово водство, театарот освои вкупно 43 награди и признанија, кои сведочат за високото уметничко ниво и влијание на институцијата. Меѓу најзначајните се:

•Наградата „13 Ноември“ на Град Скопје во 2003 година,

•Државната награда „11 Октомври“ во 2004 година, како и

•„Орден за заслуги за Македонија“ доделен од претседателот Ѓорге Иванов во 2011 година.

Клинче беше иницијатор и главен двигател на објавувањето на две монографии посветени на развојот и историјата на турскиот театар во Македонија, што значајно ја збогатија културната документација и академската литература во оваа област. Во негов мандат се случи и реализирањето на изградбата на нов современ театарски објект — значаен инфраструктурен и културен исчекор кој го овозможи унапредување на продукциските капацитети и создавање современа сцена прилагодена на современите уметнички и технички стандарди.

Под водство на Клинче, НУ Турски Театар се позиционира како вистински симбол на уметнички квалитет и платформа за интеркултурен дијалог, каде што мултиетничката културна соработка се негува и промовира. Неговата визија го постави театарот како центар кој ги поврзува различните културни идентитети во Македонија и пошироко, притоа овозможувајќи простор за креативност, иновација и дијалог помеѓу различните заедници.

Меѓународно влијание и културна дипломатија

Проф. м-р Атила Клинче е признат и исклучително активен културен амбасадор, кој своето влијание го шири далеку надвор од границите на Македонија. Неговото учество на регионални и европски фестивали, културни форуми и меѓународни копродукции го позиционира како значајна фигура во градењето мостови меѓу различни култури и уметнички традиции.

Тој е редовен член на жири комисии на бројни реномирани фестивали во Европа како и во Турција, Србија, Унгарија, Казахстан и Косово, каде што со своето искуство и професионализам придонесува кон афирмација на квалитетната уметност и новите тенденции во театарот.

Клинче е чест говорник и панелист на значајни европски културни форуми како што се МИТЕМ во Будимпешта, Синерџи во Нови Сад и Евро-Азискиот форум во Истанбул, каде што своите визии за интеркултурна соработка и уметнички развој ги споделува со пошироката јавност и со колегите од цела Европа и Азија.

Како ко-создавач и активен учесник во повеќе меѓународни театарски копродукции, меѓу кои „Ромео и Јулија“ и „Ана Каренина“ во Нови Сад, Клинче ја зголемува видливоста и вредноста на македонскиот театар на светската сцена. Со овие проекти не само што ја афирмира македонската уметност, туку и поттикнува креативна размена и интеграција меѓу различни културни и уметнички традиции.

Неговото делување го надминува националниот контекст, активно придонесувајќи за јакнење на културната дипломатија, регионалната соработка и интеркултурниот дијалог, со што се промовираат вредностите на толеранцијата, разбирањето и уметничката иновација во поширокиот европски и евроазиски простор.