Волче

Волче — село во Општина Македонски Брод, во областа Порече, во околината на градот Македонски Брод.

Волче
Панорамски поглед на селото Волче
Волче Местоположба на Волче во Македонија Волче на карта
Координати 41°45′46″N 21°4′18″E
Регион	Југозападен
Општина	Македонски Брод
Област	Порече
Население	3 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	6535
Повик. бр.	045
Шифра на КО	03011
Надм. вис.	1.090 м
Волче на општинската карта Атарот на Волче во рамките на општината
Волче на Ризницата

Географија и местоположба

Поглед на селото Волче од пристапниот пат кон него

Ова мало село се наоѓа во областа Порече, во крајниот северозападен дел на територијата на Општина Македонски Брод, чиј атар се допира со подрачјето на Општина Гостивар.^[2] Селото е планинско, на надморска височина од 1.090 метри.^[2]

Има голем атар, кој зафаќа површина од 21,4 км². На него преовладуваат шумите на површина од 1.585,1 хектар, на пасиштата отпаѓаат 297,3 хектари, а на обработливото земјиште 147,4 хектари.^[2]

До Волче води макадамски пат во фаза на асфалтирање од селото Растеш.

Историја

Во XIX век, Волче било село во Поречката нахија на Кичевската каза на Отоманското Царство.

Вкупно 8 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[3]

Стопанство

Селото има мешовита земјоделска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 244 —     1953 275 +12.7% 1961 289 +5.1% 1971 294 +1.7% 1981 129 −56.1%	Година Нас. ±% 1991 45 −65.1% 1994 33 −26.7% 2002 7 −78.8% 2021 3 −57.1%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Волче имало 85 жители, сите Македонци.^[4] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Волче имало 144 жители.^[5]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Валче се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 30 куќи.^[6]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 150 Македонци.^[7]

Селото е мало и е на пат целосно да се расели. Во 1961 година, селото броело 289 жители, а во 1994 година бројот се намалил на 33 жители, македонско население.^[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Волче имало 7 жители, сите Македонци.^[8]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 3 жители, од кои 1 Македонец и 2 лица без податоци.^[9]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	85	144	244	275	289	294	129	45	33	7	3

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Волче е македонско село.

Родови во селото се: се зборува дека селото било големо од 90 куќи, па навечер наишле дебрани арамии и го нападнале селото, но волчевци се организирале и ги истерале. Но, навечер се створила забуна, мислејќи дека пак нападнале дебраните, волчевци сами се истепале, тоа го слушнале дебраните арамии и пак нападнале на селото, го запалиле селото и го убиле населението, освен една девојка, и некој говедар од Крушево. И девојката и говедарот се земале и имале 3 деца, од кои потекнува цело село, тоа се: Стојковци (6 к.), Николовци (11 к.) и Аврамовци (8 к.).^[14]

Самоуправа и политика

Главната селска црква „Св. Архангел Михаил“

Селото влегува во рамките на Општина Македонски Брод, која била променета со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година, при што кон нејзе била придодадена поранешната Општина Самоков. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Самоков.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Растеш, во која влегувале селата Битово, Волче, Горно Ботушје, Долно Ботушје, Заград, Косово и Растеш.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Растеш, во која покрај селото Волче се наоѓале селата Битово, Близанско, Горно Ботушје, Долно Ботушје, Заград, Здуње, Косово, Растеш и Требовље.

Во периодот 1955-1957, селото било дел од тогашната општина Манастирец.

Во периодот 1957-1965, селото се наоѓало во некогашната општина Брод.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Брод.

Избирачко место

Во селото постои избирачко место бр. 0274 според Државната изборна комисија, кое е сместено во селската трпезарија.^[15]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 10 гласачи.^[16] На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 8 гласачи.^[17]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[18]

• Црква „Св. Архангел Михаил” — главна селска црква

Личности

Во Волче, во периодот 1931-1932 година престојувал и истражувал познатиот полски етнолог и антрополог Јозеф Обрембски. Досега, од овој автор, на македонски јазик се преведени четири книги во кои го опишува животот и обичаите на Поречани. Една од книгите претставува и своевиден албум со фотографии кои ги направил овој истражувач во тој период.

• Андон Петрески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна^[19]
• Десо Ангелески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна^[19]
• Никола Матески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна^[19]
• Стојан Петрески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна^[19]
• Станоја Миташески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна^[19]

• Венче Пејоски (1921 - 1944) — загинат во НОБ.^[20]
• Казомир Србиноски (1924 - 1944) — загинат во НОБ.^[20]
• Мицко Ангелески (1909 - 1944) — загинат во НОБ.^[20]
• Цветомир Станоески (1924 - 1944) — загинат во НОБ.^[20]

Галерија

• 
  Поглед на селото
• 
  Волче во 1978 година
• 
  Селските гробишта