Дарко Дамески

Дарко Дамески (Прилеп, 12 мај 1932 - Скопје, 12 декември 1983) — еден од најистакнатите македонски театарски, филмски и телевизиски глумци.

Дарко Дамески
Роден	12 мај 1932 Прилеп, Вардарска Бановина, Кралство Југославија
Починал	12 декември 1983(1983-12-12) (возр. 51) Скопје, СР Македонија, СФРЈ
Националност	Македонец
Народност	Македонец
Познат	по улогата во: Фросина Волчја ноќ Мис Стон Исправи се, Делфина Оловна бригада Македонскиот дел од пеколот Црно семе Време без војна
Занимање	глумец
Роднини	Ѓоре Дамески (брат)
Деца	Симеон Мони Дамевски (син)

Во 1952 година ја заврши Државната средна театарска школа во Скопје. Беше член на Драмскиот ансамбл на Македонскиот народен театар во Скопје.

Во 1964 година, Дамески стана член на Драмскиот театар на чија сцена остварил четириесетина ликови во кои дошол од израз приврзаноста кон театарската уметност.

Во историјата на македонскиот филм неговото име е забележано уште во самите почетоци во „Волчја ноќ“, а потоа следуваат уште триесетина главни улоги, речиси во сите македонски филмови. Ликот на Дарко Дамески бил присутен и на малиот екран, почнувајќи од првите телевизиски драми на ТВ Скопје, до речиси сите телевизиски серии и други позначајни емисии и проекти.

Последните години од животот ги посвети на монодрамата преку која остварувал најширок допир со публиката.

Животопис

Тој бил роден на 12 мај 1932 година во Прилеп. На 17 годишна возраст, тој се запишал на школување на тогашната Државна театарска школа во Скопје. Тој уште во текот на школувањето пројавил многу голем интерес за глумата. Поради таа причина тој уште во текот на неговото школување настапувал во Македонски народен театар и уште во самиот почеток дошол до израз неговата приврзаност кон театарот и глумата. Во Македонскиот народен театар има остварено многу настапи и има остварено многу значајни улоги. Но тој не застанал тука, туку тој се фрлил во водите на филмската глума. Дамески својот прв филмски ангажман го забележале со епизодната улога во првиот македонски филм наречен „Фросина“. После неговиот доста успешен настап во овој прв македонски филм тој настапува скоро во сите македонски филмови. Во повеќето од тие филмови има настапувано во главната улога, во споредна улога или пак како глумец. Неговиот физички изглед односно неговата физиономија ги одредила и ликовите коишто ги има толкувано. Тие ликови се претежно негативци, со одредени исклучоци. Дамески има многу голем углед и на основањето на Драмскиот театар во Скопје. Тој во неговиот живот остварил многу значајни и успешни улоги за коишто добил многу значајни награди и признанија. Едно од неговите најголеми достигнувања била глумата во филмот „Црно семе”, со којашто ја збогатил својата глума со нови изразни средства, и бил добитник на Наградата „Златна Арена” на филмскиот фестивал во Пула. Дамески бил активен во полето на глумецстовото сè до неговата смрт. Тој починал 1983 година во Скопје.

Филмографија

Година	Филм	Улога
1952	Фросина ТВ-филм
1955	Волчја ноќ ТВ-филм	Давениот војник
1958	Мис Стон ТВ-филм	Алексо
1959	Виза на злото ТВ-филм
1960	Ҝапетан Леши ТВ-филм	Скендер
1961	Мирно лето ТВ-филм	Дарко левучарот
1961	Солунските атентатори ТВ-филм	Илија Трчков
1962	Обрачун ТВ-филм
1964	Ароматично злато ТВ-филм
1964	Под исто небо ТВ-филм
1965	Денови на искушение ТВ-филм	Методи
1966	До победата и по неа ТВ-филм
1967	Лифт горе, лифт долу ТВ-филм
1967	Македонска крвава свадба ТВ-филм
1968	Планината на гневот ТВ-филм
1968	Ука и Бјескеве те немура ТВ-филм	Бечир Ага
1968	Споменик ТВ-филм
1968	Брат доктор Хомер ТВ-филм
1969	Време без војна ТВ-филм	Лазар
1969	Итрата вдовица ТВ-филм
1969	Враќање од рајот ТВ-филм
1970	Цената на градот ТВ-филм
1970	Александра ТВ-филм
1971	Жед ТВ-филм	Игнат
1971	Македонскиот дел од пеколот ТВ-филм	Тодор Ангелов Даскалот
1971	Црно семе ТВ-филм	Андон Савичанов
1971	Пречек ТВ-филм	Живко
1971	Земјаци ТВ-филм
1972	Истрел ТВ-филм
1973	Залез над езерска земја ТВ-серија	Манитат
1973	Со ТВ-филм	Никола
1975	Јад ТВ-филм
1975	Волшебното самарче ТВ-серија
1975	Илинка ТВ-филм
1976	Најдолгиот пат ТВ-филм	Секула
1976	Сослушување на железничарот ТВ-филм	Началник дучев
1977	Исправи се, Делфина ТВ-филм
1977	Вапцаров ТВ-филм	Никола Јанков
1979	Курирот на Гоце ТВ-серија	Гоце Делчев
1979	Наши години ТВ-серија
1980	Оловна бригада ТВ-филм	Благоја
1981	Доротеј ТВ-филм	Лаус
1981	Црвениот коњ ТВ-филм
1982	Илинден ТВ-серија	Екрем

Кратка содржина на некои од филмовите

Волчја ноќ

Овој филм е снимен 1955 година и е во времетраење од 83 минути.Тој е снимен во црно бела техника во производство на Вардар филм-Скопје.Волчја ноќ е филм од воен жанр од родот на играни филмови.Имено се опишува една ноќ на македонските партизани кои биле во некој планински предел на Македонија под бугарска окупација.Многумина од нив загинуваат во престрелките кои се водат таму, но некои сепак успеваат да преживеат и да им помогнат на другите партизани.Овој филм има освоено две награди.И двете награди ги има освоено во Пула во 1955 година, и тоа Сребрена арена за филм и Златна арена за сценарио на Славко Јаневски.

Мис Стон

Овој филм е снимен 1958 година и е во времетраење од 97 минути, снимен во црно бела техника во производство на Вардар филм-Скопје.Филмот е од историски жанр од родот на играни филмови.Елен Стон е Американка која е тргната во мисионерска мисија во Солун.Нејзе ја грабнуваат македонските комити и бараат откуп од турската влада.Таа во почетокот се противи но откако согледува какви злодела прават турските аскери застанува на страната на комити.Овој филм има освоено три награди во Пула, Златна арена за главна машка улога, златна арена за главна женска улога и златна арена за сценографија.Исто така има освоено и две почесни дипломи.Едната во Еднибург, а другата во Њу Делхи.

Виза на злото

Филм снимен 1959 година, во времетраење од 89 минути исто така во црно бела техника во производство на Вардар филм-Скопје.Овој филм е од криминалистички жанр од родот на играни филмови.Симон е млад човек кој решил на нелегален пат да се збогати, шверцувајќи дрога.Се разбира поради тоа негово непромислено дело имал несогледливи последици и бил гонет од власти на законот.

Македонска крвава свадба

Овој филм е снимен 1967 година во вајдскрин техника со времетраење од 102 минути, во производство на Вардар филм-Скопје.Тој е филм од историски жанр и му припања на родот играни филмови.Во овој филм се разкажува како еден турски бег ја грабнува Цвета и ја води во неговиот харем.За да ја ослободат на Цвета нејзините соселани и некулку дипломатски претставници вложиле напор за нејзино ослободување.Тој нивни труд бил успешен.Тие успеале да ја ослободат на Цвета.Но на денот на нејзината свадба со нејзиниот сакан, Спасе бегот доаѓа со неговите војници и почнуваат пукотници на сите страни.Цвета гине, а Спасе г6о убива бегот и заминува во комити.Овој филм има освоено златна ар4ена за сценографија во Пула и златна плакета со ликот на Ленин по повод прикажувачкиот успех во СССР.

Исправи се, Делфина

Филм од 1977 година, во времетраење од 101 минута, снимен во вајдскрин техника, во производство на Вардар филм-Скопје.Тој припања на жанрот психолошки филмови, од родот на играни филмови.Делфина е многу добра пливачка.Таа е решена да ги совлада сите тешкотии и препреки кои ќе и застанат на нејзиниот пат до целта.Нејзината цел е да истрае во совладувањето на водите на канал Ламанш.Односно таа сака да го преплива истиот канал.Таа поради нејзините крајно исцрпувачки напори со последни сили успева да го преплива Ламанш и да се исправи на нозе.Така таа ја оставирила својата најголема цел и го постигнала невозможното.Овој филм има освоено многу награди.Како позначајни можат да се издвојат бронзената арена во Пула, наградата за главна женска улога исто така доделена во Пула и др.

Црно Семе

Филм снимен 1971 година, во времетраење од 89 минути, снимен во вајдскрин техника, во производство на Вардар филм-Скопје.Филмот Црно семе припаѓа на родот на играни филмови од историски жанр.За време на Граѓанската војна во Грција, во 1946 година, припадниците на кралската грчка војска, во чиј состав влегуваат и Македонците од Егејска Македонија, под обвинение дека се комунисти и непријатели на кралска Грција, се казнуваат со упатување во логор на пуст остров.Понатаму тие се соочуваат со многу проблеми и морални падови, пред кои некои од нив попуштаат.Овој филм е посебно важен за глумецот Дамески, бидејќи за својата главна улога во овој филм, ја има добиено златната арена за најдобра машка улога во 1971 година во Пула и уште многу други награди.Филмот Црно семе има добиено многу награди, од кои вреди да се споменат наградата златна арена за режија, златна арена за најдобра машка улога, златен венец за најдобро дебитанско остварување доделени во Пула, 1971 година.Се разбира Црно семе има добиено и уште многу други награди, кои нема да ги споменеме во оваа пригода.

Останати филмови

Дамески како одличен глумец има глумено и во неколку немакедонски филмови кои се снимени во нашите соседни земји.Некои од нив се следниве филмови: “ВОЛКОТ ОД ПРОКЛЕТИЕ” (UKA I BJESHKAVE TE NEMUNA) снимен во 1968 година во Приштина, потоа филмот “СОЛ” (SO) снимен во 1973 година во Сарајево, и филмот “ДОРОТЕЈ” (DOROTEJ) снимен во 1981 година во Белград.Сите овие филмови се од жанрот на играни филмови.

Награди

Како еден од македонските врвни глумци Дамески има освоено неколку позначајни награди и многу признанија.Од нив како позначајни можат да се издвојат специјалната награда за филмот “Планината на гневот” која ја има добиено во 1967 година во Ниш.Како и наградата која претставува врв на неговиот филмски успев, наградата Златна арена која му била доделена на фестивал во Пула во 1971 година.Потоа наградата Голема повелба за главна улога која му била доделена истата година за истиот филм во Ниш.Како и Републичката награда 11 Октомври која му била доделена во 1972 година повторно за филмот “Црно Семе”.Се разбира има и многу други награди и признанија кои Дамески ги има освоено а кои нема да ги спомене.

Надворешни врски

• Дарко Дамески на Семрежната филмска база на податоци (англиски)

• Дарко Дамески на МИФЦ.