Ипсилон Стрелец

Ипсилон Стрелец ( латинизирано од ε Sagittarii, скратено Epsilon Sgr, ε Sgr ), официјално именувана како Каус Аустралис /ˈkɔːs ɔːˈstreɪlɪs/,^[7][8] е двоен ѕвезден систем во јужното хороскопско соѕвездие Стрелец . Очигледната визуелна магнитуда од +1,85 што ја прави најсветлиот објект во соѕвездието Стрелец . Врз основа на мерењата на паралаксата, оваа ѕвезда е оддалечена околу 143 светлосни години (44 парсеци) од Сонцето .^[4]

Ипсилон Стрелец

Локација на Ипсилон Стрелец (заокружено)
Податоци од набљудување Епоха J2000      Рамноденица J2000
Соѕвездие	Стрелец
Ректасцензија	18ч 24м &1000000000103184000000010,31840с[1]
Деклинација	–34° 23′ &1000000000004619300000004,6193″[1]
Прив. величина (V)	+1.85[2]
Особености
Спектрален тип	B9.5 III[3]
U−B Боен показател	+0.13[2]
B−V Боен показател	–0.03[2]
Астрометрија
Радијална брзина (Rv)	–15[4] км/с
Сопствено движење (μ)	Рект: –39.42[1] млс/г Дек.: –124.20[1] млс/г
Паралакса (π)	22.76 ± 0.24[1] млс
Оддалеченост	143 ± 2 сг (43,9 ± 0,5 пс)
Апсолутна величина (MV)	–1.41
Податоци [5]
ε Sgr A
Маса	3.80 M☉
Полупречник	8.8 (екваторијален) 6.01 (поларен) R☉
Површ. грав. (log g)	3.46 (поларен) 2.00 (екваторијален)
Сјајност	497 L☉
Температура	11,720 (поларен) 7,433 (екваторијален) 9,950 (mean) K
Вртење	1.61 дена
Вртежна брзина (v sin i)	236[6] км/с
ε Sgr B
Маса	0.95 M☉
Полупречник	0,93 R☉
Сјајност	0.891 L☉
Температура	5,808 K
Други ознаки
Kaus Australis, ε Sagittarii, ε Sgr, Epsilon Sgr, 20 Sagittarii, CCDM J18242-3423A, FK5 689, GC 25100, HD 169022, HIP 90185, HR 6879, IDS 18175-3427 A, PPM 297655, SAO 210091, WDS J18242-3423A
Наводи во бази
SIMBAD	— податоци

Набљудување

Ипсилон Стрелец најдобро се гледа во месец август.^[9] Ѕвездата е оддалечена најмалку 10 степени од еклиптиката, а Сонцето поминува над неа околу 25-26 декември. Ѕвездата е видлива од крајот на јануари до крајот на ноември од средните северни географски широчини. Од средината на јужните географски широчини, ѕвездата е видлива од почетокот на јануари до средината на декември. Ѕвездата не е видлива во области над 55°С географска ширина. Од географски широчини под 55°С, Ипсилон Стрелец е кружна ѕвезда .

Ѕвезден систем

Примарната ѕвезда, ε Стрелец А, од овој двоен ѕвезден систем има ѕвездена класификација од B9.5 III, со класата на сјајност од III што сугерира дека има сјајност споредлива со џиновска ѕвезда според нејзиниот спектрален тип. Има околу 3,8 пати поголема маса од Сонцето и зрачи околу 500 пати поголема од сјајноста на Сонцето од неговата фотосфера .

Ипсилон Стрелец A се врти брзо со проектирана брзина на ротација од 236 km s ⁻¹ . Оваа брза ротација ѝ дава на ѕвездата плосна форма, при што нејзиниот екваторијален обем е 34% поголем од нејзиниот поларен обем. Ефективната температура низ површината на ѕвездата исто така варира, од 7.433 К во екваторот до 11.720 К во половите. Поради својата невообичаено брза ротација, Ипсилон Стрелец е веројатно производ на ѕвездена бинарна интеракција.

Има магнетно поле со јачина во опсег од 10,5-130,5 Гаус и со тоа е извор на Х-зраци со осветленост од околу 10 ³⁰ erg s ⁻¹ . Системот прикажува прекумерна емисија на инфрацрвено зрачење, што би сугерирало присуство на кружен ѕвезден диск од прашина, но подоцна се појавил сомнеж за точноста на овие тврдења.^[6]

Придружничка ѕвезда

Од 2001 година, секундарната ѕвезда, ε Стрелец Б, се наоѓа на аголна разделба од 2.392 лачни секунди од примарната по позиционен агол од 142,3°.^[3] На растојание од овој систем, овој агол е еквивалентен на физичко одвојување од околу 106 AU. Таа е ѕвезда од главната низа со околу 95% од масата на Сонцето. Системот има поголема оптичка линеарна поларизација од очекуваната за неговата оддалеченост од Сонцето; ова се припишува на светлината распрскана од дискот од секундарниот, но поновата анализа сугерира дека тоа е предизвикано од присуството на гасен диск околу примарниот.^[5] Пред неговата идентификација во 1993 година со помош на адаптивен оптички коронограф, овој придружник можеби бил одговорен за спектралните аномалии кои и се припишувале на примарната ѕвезда. Постои кандидатски ѕвезден придружник на аголна разделба од 32,3 лачни секунди.

Именување

Ипсилон Стрелец( латинизирано во Epsilon Sagittarii ) е ознака добиена според Бајеровото означување на ѕвездениот систем.

Нејзиното традиционалното име е Каус Аустралис, кое потекнува од арапскиот قوس qaws „лак“ и латинскиот austrālis „јужен“. Во 2016 година, Меѓународната астрономска унија организирала Работна група за имиња на ѕвезди (WGSN) ^[10] за да ги каталогизира и стандардизира соодветните имиња за ѕвездите. Првиот билтен на WGSN од јули 2016 година ^[11] вклучил табела со првите две групи на имиња одобрени од WGSN; во кој биле вклучени и името Каус Аустралис за ѕвездата ε Стрелец А.

Во каталогот на ѕвезди во Календарот на Ал Ахсаси ал Муаккет, оваа ѕвезда била означена како Талат ал Варида, или Талит ал Варида, што значи „трета од Варида “.^[12]

На кинески ,箕( Jī ), што значи Кошница за освојување, се однесува на астеризам кој се состои од Ипсилон Стрелец, Гама Стрелец, Делта Стрелец и Ета Стрелец . Следствено, кинеското име за самиот Ипсилон Стрелец е 箕宿三( Jī Sù sān , англиски: the Third Star of Winnowing Basket .) ^[13]

Оваа ѕвезда заедно со:

• Гама Стрелец, Делта Стрелец, Зета Стрелец, Ламбда Стрелец, Сигма Стрелец, Тау Стрелец и Фи Стрелец, го сочинуваат астеризмот на Чајникот .^[14]
• Гама Стрелец, Делта Стрелец и Ета Стрелец биле Ал На'ам ал Варид (النعم الوارد), „Одливите ноеви“.^[15]
• Гама Стрелец и Делта Стрелец биле акадски Sin-nun-tu, или Si-nu-nu-tum, „проголта“.^[15]

Каус Аустралис е наведена во вавилонскиот компендиум MUL. APIN како MA. GUR ₈, што значи „Кората“.

Луѓето од Калапало од државата Мато Гросо во Бразил ја нарекле оваа ѕвезда и λ Скорпија, преку ι Скорпија, θ Скорпија, ν Скорпија, υ Скорпија и ρ Скорпија Тауги кусугу, „риболовната корпа на Тауги“.^[16]

Белешки

1. Calculated, using the Stefan-Boltzmann law and the star's effective temperature and luminosity, with respect to the solar nominal effective temperature of 5,772 K:$${\displaystyle {\sqrt {{\biggl (}{\frac {5,772}{5,808}}{\biggr )}^{4}\cdot 10^{-0.05}}}=0.932\ R_{\odot }.}$$