Мала Речица

Мала Речица — село во Општина Тетово, во непосредна близина на градот Тетово.

Мала Речица
Мала Речица Местоположба на Мала Речица во Македонија Мала Речица на карта
Координати 41°59′33″N 20°57′28″E
Општина	Тетово
Население	2.468 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1201
Шифра на КО	28044
Мала Речица на општинската карта Атарот на Мала Речица во рамките на општината
Мала Речица на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа јужно од градот Тетово, оддалечено само 3 километри од центарот на градот, со што може да се смета и како негово предградие. Се наоѓа на 460 метри надморска височина.

Историја

За настанокот на името на Мала Речица се врзува легендата со овчарот Невен Пејо. На Шар Планина недалеку од Тетово постоело место со повеќе богати извори на минерална вода на кои често навраќал овчарот Невен Пејо со своето стадо, да пладнува под сенките на костените и да пие ладна планинска вода. Под изворите со кисела вода, градинарите подигнале убави овоштарници, а тука почнале да градат и куќи. Тука настанало селото Мала Речица кое до денешен ден е познато по најдобрите градинари во Полог^[2].

Од поновата историја Мала Речица ќе биде запаметена по отворањето на нелегалниот парауниверзитет на албански јазик во 1994 година^[3]. По непочитувањето на одлуката на Владата за негово затворање, во 1995 година следеше полициска акција и масовни нереди во кои загинало едно лице.

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 610 —     1953 671 +10.0% 1961 957 +42.6% 1971 1.963 +105.1% 1981 3.853 +96.3%	Година Нас. ±% 1991 60 −98.4% 1994 7.005 +11575.0% 2002 8.353 +19.2% 2021 2.468 −70.5%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Голема Речица живееле 300 жители, сите Албанци.^[4]

Според Афанасиј Селишчев во 1929 година, Мала Речица — село во Долнопалчишка општина и има 60 куќи со 408 жители Албанци.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 400 Албанци.^[6]

На пописот од 2002 година, селото имало 8.353 жители и претставува едно од најголемите села во Македонија. Во него имало 1 Македонец, 8.321 Албанец, 4 Турци, 1 Србин и 26 останати.^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 2.468 жители, од кои 1 Македонец, 2.337 Албанци и 130 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	300	—	610	671	957	1.963	3.853	60	7.005	8.353	2.468

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Родови

Мала Речица е албанско село.

Најстариот албански род во тетовското село Мала Речица е Кичик (50 куќи). Потекнува од родот Красниќ во северна Албанија. Овде најпрвин дошол нивниот предок Асан, додека неговиот брат Фазлија тогаш се населил во некое тетовско село близу Мала Речица и таму основал посебен род- Фазлие (14 куќи). Доселени се кон крајот на 18-от век.^[13]

Според истражувањата од 1948 година, родови во селото се:

• Фазлие (14 к.) доселени се од северна Албанија. Таму припаѓале на фисот Красниќи.
• Металар (12 к.) и Алиној (17 к.) доселени се во исто време од северна Албанија.
• Тауше (7 к.) потекло како и претходните два рода.
• Зеле (3 к.) потекнуваат од предокот Зендел. Доселени се од северна Албанија.
• Беџетолар (8 к.), Бељо (8 к.), Доксан (9 к.) и Иболар (3 к.) доселени се од северна Албанија.
• Лаше (3 к.) доселени се од Мирдита во северна Албанија.
• Џоке (2 к.) доселени се од селото Лисец, каде што имаат истоимени роднини. Таму биле доселени од Ујмиште во Љума, северна Албанија. Некогаш биле католици.^[14]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постојат избирачките места бр. 1989, 1989/1, 1990, 1990/1, 1991, 1991/1, 1992, 1992/1, 1993, 1993/1, 1994 и 1994/1 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на земјоделско училиште.^[15]

На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 7.790 гласачи.^[16]

Културни и природни знаменитости

Цркви и манастири

• Манастир „Св. Ѓорѓи“ - Мала Речица

Редовни настани

Личности

• Сервет Авзиу (р. 1 октомври 1946) - македонски политички деец, новинар и стопанственик.
• Бедредин Ибраими (р. 1952) - македонски политичар, поранешен вицепремиер и министер во Владата на Македонија од 1998 година
• Абдулменаф Беџети - универзитетски професор

Култура и спорт

Иселеништво