Список на султани на Османлиското Царство

Султаните на Османлиското Царство (турски: Osmanlı padişahları), кои биле членови на Отоманската династија (Куќа на Осман), владееле со трансконтиненталното царство од неговото формирање во 1299 година до неговото распаѓање во 1922 година. Во неговиот највисок врв, Отоманското Царство се протегало од Унгарија на север до Јемен на југ и од Алжир на запад до Ирак на исток. Администриран најпрвин од градот Согут пред 1280 година, а потоа и од градот Бурса од 1323 или 1324 година, главниот град на царството било преместено во Одрин во 1363 година по неговото освојување од страна на Мурат I, а потоа и во Цариград (денешен Истанбул) во 1453 година по неговото освојување од страна на Мехмед II^[1].

Султан на на Отоманското Царство
Поранешна монархија
Imperial
Царскиот грб
Најпознат султан Сулејман I 30 септември 1520 – 6 септември 1566
Прв владетел	Осман I (ок. 1299–1323/4)
Последен владетел	Мехмед VI (1918–1922)
Звање	Неговото Царско Височество
Резиденција	Палати во Истанбул: Топкапи (1460s–1853) Долмабахче (1853–1889; 1909–1922) Јилдиз (1889–1909)
Прогласил	Наследна
Монархијата започнала	ок. 1299
Монархијата завршила	1 ноември 1922
Сегашни претенденти	Дјундар Али Осман

Раните години на Отоманското Царство се предмет на различни наративи, поради недостаток на извори, поради кое за овој период постојат и неколку легенди. Царството било основано кон крајот на 13 век, а нејзин прв владетел бил Осман I, според кој е и наречено царството. Според подоцнежната, честопати несигурна отоманска традиција, Осман бил потомок на племето Каји од Огузите^[2]. Истоимената отоманска династија што ја основал опстојувала шест века низ владеењето на 36 султани. Царството исчезнало како резултат на поразот на Централните сили во кое и самото царство членувало по крајот на Првата светска војна. Поделбата на царството од победничките сојузници и последователната Турска војна за независност довеле до укинување на султанот во 1922 година и раѓањето на модерната Република Турција во 1922 година^[3].

Име

Султанот се нарекувал и Падишах (отомански турски: padişah; француски: 'Padichah'). Во отоманска употреба, зборот „Падишах“ обично се користел, заедно со титулата „султан“, користен кога бил директно именуван^[4].

Имиња на султанот на јазиците што ги користат етничките малцинства^[4]:

• арапски: Во некои документи „Падишах“ бил заменет со „малик“ [4]
• ерменски: „султан“ и „Падишах“
• бугарски, македонски, српски: „цар“ во раните документи. По 1876 година бил користен „султан“ или „падишах“.
• грчки: Грците го користеле името „василевс“ во времето на Византија. По 1876 година бил користен „султан“ или „падишах“.
• ладино: Особено во постарите документи се користел терминот „Ел Реј“ („крал“), а во некои документи „султан“.
• персиски: „Падишах“ .

Список на султани

№	Султан	Портрет	Од	До	Тугра	Забелешка
Подем на Отоманското Царство (1299 – 1453)
1	Осман I ĠĀZĪ („Воинот“)		ок. 1299	ок. 1326 [5]	— [c]	Син на Ертугрул-бег[6] and an unknown woman.[7] Владеел до неговата смрт.
2	Орхан I ĠĀZĪ („Воинот“)		ок. 1326 [5]	1362		Син на Осман I и Малхун Хатун.[7] Владеел до неговата смрт.[8]
3	Мурат I SULTÂN-I ÂZAM (Највозвишениот султан) HÜDAVENDİGÂR (the Devotee of God) ŞEHÎD (the Martyr) [9][b]		1362	15 јуни 1389		Син на Орхан и Нилуфер Хатун.[7] Владеел до неговата смрт. Убиен на бојното поле во Косовската битка на 15 јуни 1389 година.[10]
4	Бајазит I SULTÂN-I RÛM (Султан на Римското Царство) YILDIRIM (Молња)		15 јуни 1389	20 јули 1402		Син на Мурат I и Ѓулчичек Хатун.[7] Заробен на бојното поле во Ангорската битка (де факто крај на владеењето); Починал во заробеништво во Акшехир на 8 март 1403 година.[11]
Отомански интеррегнум[d] (20 јули 1402 – 5 јули 1413)
—	Иса Челебија со-владетел на Анадолија		1403–1405 (Султан на Западна Анадолија)	1406	—	По Ангорската битка на 20 јули 1402, Иса Челебија го поразил Муса Челебија и започнал да ги контролира западните делови на Анадолија во продолжение на две години. Поразен од Мехмед Челебија во Битката кај Улубат во 1405 година. Murdered in 1406.
—	Emir (Емир) Сулејман Челебија Прв султан на Румелија		20 јули 1402	17 февруари 1411[12]	—	Се стекнал со титулата „Султан на Румелија“ за европскиот дел од царството, за краток период по османлискиот пораз кај Анкара на 20 јули 1402[13] Убиен на 17 февруари 1411 година.[13]
—	Муса Челебија Втор султан на Румелија		18 февруари 1411	5 јули 1413[14]	—	Се стекнал со титулата „Султан на Румелија“ за европскиот дел од царството[15] на 18 февруари 1411 година, по смртта на Сулејман Челебија. Убиен на 5 јули 1413 од силите на Мехмед Челебија.[16]
—	Мехмед Челебија Султан на Анадолија		1403–1406 (Султан на источните анадолски територии) 1406–1413 (Султан на Анадолија)	5 јули 1413	—	Се здобил со контрола на источниот дел од анадолската територија како ко-султан веднаш по поразот кај Анкара на 20 јули 1402 година. Го поразил Иса Челебија во Битката кај Улубат во 1405 година. Станал единствен султан на Анадолија по смртта на Иса во 1406 година. Се стекнал со титулата „хан“ по смртта на Муса Челебија на 5 јули 1413 година.
Sultanate resumed
5	Мехмед I ÇELEBİ (The Affable) KİRİŞÇİ		5 јули 1413	26 мај 1421		Син на Бајазит I и Девлет Хатун.[7] Владеел до неговата смрт.[17]
6	Мурат II KOCA („Големиот“)		25 јуни 1421	1444		Син на Мехмед I и Емине Хатун;[7] Абдицирал по своја слободна волја во корист на својот син Мехмед II.[18]
7	Мехмед II FĀTİḤ („Остојувачот“) فاتح‎		1444	1446		Син на Мурат II и Хума Хатун.[7] Го предал престолот на својот татко откако го замолил да се врати на власт, поради растечките закани од Јаничарите.[18]
(6)	Мурат II KOCA („Големиот“)		1446	3 февруари 1451		Второ владеење; Принуден да се врати на престолот поради јаничарскиот бунт;[19] Владеел до неговата смрт.
Територијално проширување на Отоманското Царство (1453 – 1550)
(7)	Мехмед II KAYSER-İ RÛM (Цезар на Римското Царство) FĀTİḤ („Освојувачот“) فاتح‎		3 февруари 1451	3 мај 1481		Второ владеење; Освојување на Цариград во 1453 година; Владеел до неговата смрт.[20]
8	Бајазит II VELÎ („Светецот“)		19 мај 1481	25 април 1512		Син на Мехмед II and Ѓулбахар Хатун.[7] Абдицирал. Починал во блзина на Дидимотика на 26 мај 1512 година.[21]
9	Селим I YAVUZ („Силниот“) Hadim'ul Haramain'ish-Sharifain (Освојувач на Мека и Медина)		25 април 1512	21 септември 1520		Син на Бајазит II и Ѓулбахар Хатун. Владеел до неговата смрт.[22]
10	Сулејман I MUHTEŞEM („Величествениот“) or KANÛNÎ (Законодавецот) قانونى‎		30 септември 1520	6 септември 1566		Син на Селим I и Ајше Хафса султан; Владеел до неговата смрт.[23]
Трансформација на Отоманското Царство (1550 – 1700)
11	Селим II SARI (Русокосиот) Fatih Cyprus (The Conqueror of Cyprus)		29 септември 1566	21 декември 1574		Син на Сулејман I и Рокселана; Владеел до неговата смрт.[24]
12	Мурат III Dindar (Побожниот)		22 декември 1574	16 јануари 1595		Син на Селим II и Нурбану Султан; Владеел до неговата смрт.[25]
13	Мехмед III ADLÎ (Праведниот)		16 јануари 1595	22 декември 1603		Син на Мурат III и Сафије султан; Владеел до неговата смрт;[26]
14	Ahmed I BAḪTī (Среќникот)		22 декември 1603	22 ноември 1617		Син на Мехмед III и Хандан султан; Владеел до неговата смрт.[27]
15	Мустафа I DELİ (Лудиот)		22 ноември 1617	26 февруари 1618		Син на Мехмед III и Халиме султан; Соборен од власт заради неговата ментална нестабилност во корист на неговиот внук Осман II.[28]
16	Осман II GENÇ (Младиот) ŞEHÎD (Маченикот) شهيد‎		26 февруари 1618	19 мај 1622		Син на Ахмед I и Махфирузе Хатиџе султан; Соборен од власт по јанипчарскиот бунт на 19 мај 1622 година. Убиен на 20 мај 1622 година од страна на везирот Кара Давуд-паша.[29]
(15)	Мустафа I DELİ (Лудиот)		20 мај 1622	10 септември 1623		Второ владеење; Се вратил на престолот по убиството на неговиот внук Осман II; Соборен од власт поради лошата ментална здравствена состојба и бил целосно изолиран до неговата смрт во Истанбул на 20 јануари 1639 година.[28]
17	Мурат IV SAHİB-Î KIRAN Освојувачот на Багдад ĠĀZĪ (Воин) غازى‎		10 септември 1623	8 февруари 1640		Син на Ахмед I и Ќосем султанија. Владеел до неговата смрт.[30]
18	Ибрхим I DELİ (Лудиот) Освојувачот на Крит ŞEHÎD		9 февруари 1640	8 август 1648		Син на Ахмед I и Ќосем султанија. Соборен од престолот на 8 август 1648 година; Задушен во Истанбул на 18 август 1648 година[31].
19	Мехмед IV AVCI (Ловецот) ĠĀZĪ (Воинот) غازى‎		8 август 1648	8 ноември 1687		Син на Ибрахим и Турхан Хатиџе султан; Соборен од престолот на 8 ноември 1687 година по поразот на Османлиите на Втората битка на Мохач; Починал во Одрин на 6 јануари 1693 година.[32]
20	Сулејман II ĠĀZĪ (Воинот)		8 ноември 1687	22 јуни 1691		Син на Ибрахим и Салиха Дилашуб султан; Владеел до неговата смрт.[33]
21	Ахмед II ḪĀN ĠĀZĪ (Воинствениот Принц)		22 јуни 1691	6 февруари 1695		Син на Ибрахим и Хатиџе Муазез султан; Владеел до неговата смрт.[34]
22	Мустафа II ĠĀZĪ (Воинот)		6 февруари 1695	22 август 1703		Син на Мехмед и Еметулах Рабија Ѓулнуш султан; Соборен од власт на 22 август 1703 година по јаничарскиот бунт Починал во Истанбул на 8 јануари 1704 година.[35]
Застој на Отоманското Царство (1700 – 1827)
23	Ахмед III Ера на лалињата султан ĠĀZĪ (Воинот)		22 август 1703	1 октомври 1730		Син на Мехмед IV и Еметулах Рабија Ѓулнуш султан; Соборен од власт по крајот на востанието на Патрона Халил во 1730 година; Починал на 1 јули 1736 година.[36]
24	Махмуд I ĠĀZĪ (Воин) KAMBUR (The Hunchback)		2 октомври 1730	13 декември 1754		Син на Мстафа II и Салиха султан; Владеел до неговата смрт.[37]
25	Осман III SOFU (Посветениот)		13 декември 1754	30 октомври 1757		Син на Мустафа II и Шехсувар султан; Владеел до неговата смрт.[38]
26	Мустафа III YENİLİKÇİ (Првиот иновативец)		30 октомври 1757	21 јануари 1774		Син на Ахмед III и Амина Михришах султан; Владеел до неговата смрт.[39]
27	Абдул Хамид I Abd ūl-Hāmīd (Слугата на Бога) ISLAHATÇI (Подобрувачот) ĠĀZĪ (Воинот)		21 јануари 1774	7 април 1789		Син на Ахмед III и Рабија султан; Владеел до неговата смрт.[40]
28	Селим III BESTEKÂR (Композиторот) NİZÂMÎ (Regulative - Orderly) ŞEHÎD (Маченикот)		7 април 1789	29 мај 1807		Син на Мустафа III и Михришах султан; Соборен од престолот како резултат на Јаничарскиот бунт на Кабакчи Мустафа против неговите реформи; Убиен во Истанбул на 28 јули 1808[41] по наредба на отоманскиот султан Мустафа IV.
29	Мустафа IV		29 мај 1807	28 јули 1808		Син на Абдул Хамид I и Ајше Сенијепервер султан; Соборен од престолот Погубен во Истанбул на 17 ноември 1808 година.[42] по наредба на отоманскиот султан Махмуд II.
Модернизација на Отоманското Царство (1827 – 1908)
30	Махмуд II İNKILÂPÇI (Реформаторот) ĠĀZĪ (Воин)		28 јули 1808	1 јули 1839		Син на Абдул Хамид I и Накшидил султан; Ликвидација на јаничарскиот корпус во 1826 година; Владеел до неговата смрт.[43]
31	Абдул Меџит I TANZİMÂTÇI (Големиот реформист или Застапникот на реорганизација) ĠĀZĪ (Воинот)		1 јули 1839	25 јуни 1861		Син на Махмуд II и Безмијалем султан; Го издал царскиот едикт Хатишериф за продолжување на Танзиматот и реорганизација на царството. Владеел до неговата смрт.[44]
32	Абдул Азис BAḪTSIZ (Несреќниот) ŞEHĪD (Маченикот)		25 јуни 1861	30 мај 1876		Син на Махмуд II и Пертевнијал султан; Соборен од неговите министри; Бил пронајден мртов (самоубиство или убиство) по пет дена.[45]
33	Мурат V		30 мај 1876	31 август 1876		Син на Абдул Меџит I и Шевкевза султан; Соборен од власт поради лошо ментално здравје Престојувал во Палата Чираган каде починал на 29 август 1904 година.[46]
34	Абдул Хамид II Ulû Sultân Abd ūl-Hāmīd Khan (Возвишениот хан)		31 август 1876	27 април 1909		Син на Абдул Меџит I and Тиримуџан султан (подоцна станал син на Пересту кадин). Започнала Првата уставна ера на 23 ноември 1876 година и истата била укинета на 13 февруари 1878 година; Започнала Втората уставна ера на 3 јули 1908 година; соборен од престолот по Инцидентот од 31 март Се повлекол во Беглербеговскиот дворец каде починал на 10 февруари 1918 година.[47]
35	Мехмед V REŞÂD (Рашад) (Следбеник на вистинскиот пат)		27 април 1909	3 јули 1918		Син на Абдул Меџит I и Ѓулџемал кадин; Владеел фигуративно, а власта де факто била во рацете на Мехмед Талат-паша, Енвер-паша и Ахмед Џемал-паша, до неговата смрт.[48]
36	Мехмед VI VAHDETTİN (Wāhīd ād-Dīn) (The Unifier of Dīn (ислам) or Тевхид на исламот)		4 јули 1918	1 ноември 1922		Син на Абдул Меџит I и Ѓулусту Ханим; Укинување на султанатот; Заминал од Истанбул на 17 ноември 1922 година; Починал во егзил во Санремо во Италија на 16 мај 1926 година.[49]
Калифат во Републиканската ера (1 ноември 1922 – 3 март 1924)
—	Абдул Меџит II		18 ноември 1922	3 март 1924	— [c]	Син на Абдул Азис и Хајрандил султанија;[50] Избран за калиф од Собранието на Турција; Заминал во егзил по укинувањето на калифатот;[51] Починал во Париз, Франција на 23 август 1944 година.[52]