Росоки

Росоки — село во Општина Маврово и Ростуше, во областа Мијачија. Селото се наоѓа на Росочка Река, која извира во близина на селото.

Росоки
Пејзаж крај Росоки
Росоки Местоположба на Росоки во Македонија Росоки на карта
Координати 41°34′0″N 20°41′39″E
Регион	Полошки
Општина	Маврово и Ростуше
Население	1 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1254
Повик. бр.	042
Шифра на КО	07067
Надм. вис.	980 м
Росоки на општинската карта Атарот на Росоки во рамките на општината
Росоки на Ризницата

Географија и местоположба

Росоки е сместено во западниот дел на Македонија, во јужниот дел на општината Маврово Ростуше. Претставува дел од долнореканскиот крај. До селото води асфалтен пат кој се двои од регионалниот пат Дебар — Гари. Селото е оддалечено 19 километри источно од градот Дебар.

Атарот на селото зафаќа 11,1 км².^[2]

Соседни села на селото Росоки се: Селце и Тресонче од исток, Галичник од североисток, Сушица од југоисток, Лазарополе од југ, Присојница, Скудриње, Јанче и Аџиевци од запад и северозапад.

Историја

Во своите најдобри времиња, селото броело 90 куќи, а денес се останати многу помал број од овој број.^[3]

Вкупно 5 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[4]

Стопанство

Во минатото, поради Росочка Река, која тече низ самото село, во селото постоеле голем број на воденици и валавици.^[3]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 82 —     1953 71 −13.4% 1961 18 −74.6% 1971 1 −94.4% 1981 2 +100.0%	Година Нас. ±% 1991 0 −100.0% 1994 0 0.00% 2002 0 0.00% 2021 1 —

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Росоки живееле 450 жители, сите Македонци.^[5]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Раосоки се води како чисто македонско село во Реканската каза на Дебарскиот санџак со 75 куќи.^[6]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Росоки имало 600 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.^[8]

Иселувањето во Росоки започнало порано отколку во другите села, па затоа во него останале само двајца жители според пописот од 1981 година.^[2]

Селото Росоки е во целост раселено, како што било забележано уште со спроведениот попис од 2002 година, кога во селото немало ниеден жител.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живеел 1 жител, Македонец.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	450	600	82	71	18	1	2	0	0	0	1

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Населението во селото се смета за староседелско, меѓутоа во Тресонче говорат дека тука доаѓале козари од Албанија и дека преку зима ги криеле овците тука и така се населило селото. Некои зборуваат дека Росоки во минатото постоело кај Елбасан, па од таму се преместило.

Родови во селото се: Бојковци (3 к.), Каповци (6 к.), Стари Поповци (1 к.), Кржаловци (2 к.), Дадавелковци (4 к.), Тодоровци (1 к.), не се знае ништо за овие родови и Поповци (2 к.), доселени се од брсјачкото село Душегубица.

Според едно предание, се смета дека велешкото село Ореше е основано од извесен дедо Дамјан, кој бил доселен од Росоки.

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на големата Општина Маврово и Ростуше, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на некогашната Општина Ростуша.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Дебар.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Лазарополе, во која покрај селото Росоки, се наоѓале и селата Гари, Лазарополе, Селце и Тресонче. Општината Лазарополе постоела и во периодот 1950-1952.

Културни и природни знаменитости

Цркви^[14]

• Црква „Воведение на Пресвета Богородица“ — главна селска црква;
• Црква „Св. Преображение“ — црква од крајот на XVIII век;

Редовни настани

• Преображение Христово — 19 август

Личности

• Глигор Тодоровски (1928-2006) — историчар
• Војдан и Дамјан Стојановски — познати македонски кошаркари, по потекло од Росоки.

Галерија

• 
  Патоказ за селото
• 
  Туристичка табла во селото
• 
  Стара традиционална куќа во селото
• 
  Росочка Река, која извира во близина на селото
• 
  Цветен триод Лазаревац од крајот на XVIII век, најден во Росоки