Тополница (Радовишко)

Тополница — село во Општина Радовиш, во областа Јуруклак, во околината на градот Радовиш.

За други истоимени места, погледајте Тополница.

Тополница
Поглед на селото
Тополница Местоположба на Тополница во Македонија Тополница на карта
Координати 41°39′23″N 22°22′35″E
Регион	Југоисточен
Општина	Радовиш
Област	Јуруклак
Население	414 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2420
Повик. бр.	032
Шифра на КО	22045
Надм. вис.	520 м
Тополница на општинската карта Атарот на Тополница во рамките на општината
Тополница на Ризницата

Според пописот од 2002 година, селото имало население од 562 жители,^[2] со што селото се вбројува во средни села во областа на Конче и Радовиш.^[3]

Потекло и значење на името

Поглед на селото (со повеќе тополи по кои селото го добило своето име)

Името на селото првпат се сретнува во историските документи како Тополница во XVI век (1573 г.). Се претпоставува дека доаѓа од дрвото топола.^[4]

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во северозападниот дел на територијата на Општина Радовиш, сместено во малото Дамјанско Поле, а во непосредна близина на рудникот „Бучим“.^[5] Селото е ридско, сместено на надморска височина од 520 метри. Од градот Радовиш е оддалечено 10 километри.^[5]

Селото се наоѓа во југозападниот дел на областа Јуруклак, на јужните падини на Плачковица.

До селото води асфалтен пат.

Историја

Според бројните археолошки наоѓалишта во близина на селото, може да се потврди дека во атарот на селото постоел живот уште во дамнина.^[6]

Стопанство

Атарот на селото зафаќа простор од 16,2 км², при што преовладува обработливото земјиште со површина од 565 хектари, на шумите отпаѓаат 489 хектари, а на пасиштата 472 хектари.^[5]

Во основа, селото има мешовита земјоделска функција.^[5] Во селото работи продавница.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 548 —     1953 583 +6.4% 1961 533 −8.6% 1971 541 +1.5% 1981 601 +11.1%	Година Нас. ±% 1991 651 +8.3% 1994 532 −18.3% 2002 562 +5.6% 2021 414 −26.3%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Тополница живееле 400 жители, сите Турци.^[7]

Според Димитар Гаџанов во 1916 година, во селото имало 381 жител, сите Турци.^[8]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 450 Турци.^[9]

Селото е средно по големина коешто во 1961 година броело 533 жители, од кои 274 биле Турци, 156 Албанци и 98 жители Македонци. Во 1994 година селото имало 532 жители, од кои 425 биле Турци, 92 Македонци и 13 жители Албанци.^[5]

Според пописот од 2002 година, во селото Тополница живееле 562 жители, од кои 55 Македонци, 7 Албанци, 499 Турци и 1 останат.^[2]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 414 жители, од кои 4 Албанци, 380 Турци, 2 Бошњаци и 28 лица без податоци.^[10]

Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во Тополница:

Година	Македонци	Албанци	Турци	Срби	Бошњаци	Ост.	Лица без под.	Вкупно
1948	—	—	—	—	—	—	—	548
1953	0	0	582	0	—	1	—	583
1961	97	156	274	0	—	6	—	533
1971	138	73	326	1	—	3	—	541
1981	153	41	402	0	—	5	—	601
1991	111	32	504	0	—	4	—	651
1994	92	13	425	0	—	2	—	532
2002	55	7	499	0	0	1	—	562
2021	0	4	380	0	2	0	28	414

* Извор: Државен завод за статистика на Република Македонија (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години

Општествени установи

Основното училиште во селото

• Основно училиште „Никола Карев“, подрачно петгодишно основно училиште во состав на ОУ „Никола Карев“ - Радовиш
• Месна заедница

Самоуправа и политика

Во XIX век, Тополница било село во Радовишката каза на Отоманското Царство.

Селото влегува во рамките на Општина Радовиш, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година со Општина Подареш. Во периодот од 1996-2004 година, селото било исто така во рамките на Општина Радовиш.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Радовиш.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Ињево, во која покрај селото Тополница, се наоѓале и селата Бучим, Воиславци, Горна Враштица, Дамјан, Дедино, Долна Враштица, Ињево, Погулево и Сулдурци. Во периодот 1950-1952, селото било седиште на некогашната Општина Тополница, во која влегувале селата Али Коч, Бучим, Коџалија, Прналија, Супурге и Тополница.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1599 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.^[11]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 497 гласачи.^[12] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 495 гласачи.^[13]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[6]

• Добицила — некропола од римското време;
• Кавакли — средновековна населба;
• Мемеделар — средновековна населба; и
• Саримеше — тумул од железното време.

Џамии^[14]

• Стара џамија — главна селска џамија; и
• Нова џамија — нова џамија на влезот во селото (во изградба во 2021 г.).

Езера

• Тополничко Езеро — главното хидројаловиште на рудникот „Бучим“, браната на езерото е веднаш над последните куќи на селото

Личности

Родени во или по потекло од Тополница

• Вејсел Асанов Љатифов — македонски револуционер од ВМОРО. По народност Турчин. Голем поддржувач на Гоце Делчев.^[15]

Галерија

• 
  Селските гробишта
• 
  Спортско игралиште
• 
  Куќи во селото
• 
  Панорамски поглед
• 
  Селската продавница
• 
  Селската чешма