Уфрлена согласка

Уфрлени согласки (имплозиви) се избувни (и ретко слеани) согласки со мешан гласилен вдишен и белодробен издишен воздушен механизам.^[1] Ова значи дека воздушниот тек се контролира со повлекување на гласилката (глотис) надолу покрај истисокот на воздухот од белите дробови. Затоа, за разлика од чисто гласилните исфрлени согласки, уфрлените можат да се менуваат со фонација, и тоа речиси секогаш звучна. Различните уфрлени согласки се среќаваат во околу 13%^[2] од јазиците во светот.

Начини на творба
Препречни
Избувни
Слеани
Струјни
Шушкави
Гласници
Носни
Едноударни
Приближни
Течни
Самогласка
Полусамогласка
Странични
Трепетни
Механизам
Белодробни
Исфрлени
Уфрлени
Чрапави
Алитерација
Асонанца
Поврзано: Место на творба
Оваа страница содржи фонетски информации изразени со МФА, кои може да не се прикажат исправно кај некои прелистувачи. [[:en:International_Phonetic_Alphabet#Special_characters|[Помош]]]
уреди

Во Меѓународната фонетска азбука (МФА), уфрлените согласки се означуваат со придодавање на ченгелче на звучна избувна согласка: ⟨ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ ⟩.

Видови на избувни согласки

Табела на небелодробни согласки по МФА
Чкрапави ʘ noicon ǀ noicon ǃ noicon 𝼊 ǂ noicon ǁ noicon Уфрлени ɓ ɗ ʄ ᶑ ɠ ʛ Исфрлени pʼ noicon tʼ noicon cʼ ʈʼ kʼ noicon qʼ noicon fʼ θʼ sʼ ɬʼ ʃʼ xʼ χʼ tsʼ tɬʼ cʎ̝̥ʼ tʃʼ ʈʂʼ kxʼ kʟ̝̊ʼ
Онаму кајшто симболите се спарени, лев—десен престравува звучна—безвучна согласка
Помош за МФА • легенда •  помош со снимки • табела • погл.

Познати се следниве звучни исфрлени избувни согласки:

• звучна двоуснена уфрлена согласка [ɓ]
• звучна забна уфрлена согласка [ɗ̪ ]
• звучна венечна уфрлена согласка [ɗ ]
• звучна свиена уфрлена согласка [ᶑ ] (не фигурира во МФА)
• звучна преднонепчена уфрлена согласка [ ʄ ]
• звучна заднонепчена уфрлена согласка [ɠ ]
• звучна ресична уфрлена согласка [ʛ ]

Уфрлените слеани и струјни согласки се крајно необични и ретки, и немаат симболи во МФА. звучните струјни согласки теоретски можат да добијат ченгелчиња, но усненозабната тогаш ќе личи на усненозабната едноударна согласка [ⱱ].

Безвучни уфрлени согласки

Согласките што се нарекуваат „безвучни уфрлени согласки“, „уфрлени согласки со гласилно затворање“,^[3] или „обратни исфрлени согласки“ имаат само малку поинаков воздушен механизам, кој е чисто гласилен вдишен.^[1] Тука гласилката е затворена, па затоа белодробниот воздушен тех е сосем оневозможен. МФА ги означува со ⟨ɓ̥ ɗ̥ ʄ̊ ɠ̊ ʛ̥ ⟩ или напати со ⟨pʼ↓ tʼ↓ cʼ↓ kʼ↓⟩.

Познати се следниве безвучни исфрлени избувни согласки:

• безвучна двоуснена уфрлена согласка [ɓ̥]
• безвучна венечна уфрлена согласка [ɗ̥ ]
• безвучна преднонепчена уфрлена согласка [ ʄ̥ ]
• безвучна заднонепчена уфрлена согласка [ɠ̊ ]
• безвучна ресична уфрлена согласка [ʛ̥ ]