Видолушта

Видолушта, Видолуш или Видулуш (наречено и Виделушта или Виделуш; грчки: Δαμασκηνιά, Дамаскинија; до 1927 г. Βιντελούστι, Виделусти или Βεδυλούστι, Ведилусти^[2]) — село во Населичко, Егејска Македонија, денес во општината Горуша на Кожанскиот округ во областа Западна Македонија, Грција. Населението брои 77 жители (2021), сочинето од погрчени Македонци.^[3]

Видолушта Δαμασκηνιά
Поглед на селото
Видолушта
Местоположба во областа Видолушта Местоположба на Видолушта во општината Горуша и областа Западна Македонија
Координати: 40°20′N 21°11′E
Земја	Грција
Област	Западна Македонија
Округ	Кожански
Општина	Горуша
Општ. единица	Цотил
Надм. вис.	&10000000000000990000000990 м
Население (2021)[1]
• Вкупно	77
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Населица, југозападно од градот Рупишта и северозападно од Лапчишта, во источните падини на планината Одре, на надморска височина од 990 м.^[3]

Историја

Во Отоманското Царство

Во XIX век Видолушта било македонско село во Населичката каза. Селото се наоѓало на самата македонско-грчка етничка граница — на југ има само грчки (т.е. погрчени македонски) и влашки села.

Селото било под влијание на Цариградската патријаршија. Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г., во селото Видолуш имало 405 жители, сите Македонци. Според К'нчов, машкото население добро зборело грчки јазик, поради што неколку автори погрешно го воделе селото како „грчко“.^[4][5]

По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Видолиште имало 368 Македонци под врховенство на патријаршијата.^[4][6]

На почетокот на XX век во Видолушта имало комитет на ВМОРО. Во 1904 г. андартскиот капетан Георгиос Цондос убил три негови членови.^[7]

Во егзархиската статистика за 1908/09 г. Атанас Шопов го води Видолуште во списокот на македонските патријаршистички, полупогрчени села во Населичката каза.^[4][8]

На етничката карта на Костурското братство е обележано дека во 1912 г. Виделуш било „грчко“ село.^[9]

Во Грција

По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор, кога броело 642 жители. Нивниот број во 1920 г. се намалил на 573.^[3]

Во 1927 г. името на селото било променето во Дамаскинија (Δαμασκηνιά).^[2]

Стопанство

Населението одгледува компири, жито, тутун и други земјоделски производи, а делумно се занимава и со сточарството.^[3]

Население

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011	2021
Население	737	678	570	383	345	354	306	152	77

Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Самоуправа и политика

Поранешната селска управа

Во 1918 година, селото станало самостојна општина, чиј атар зафаќал површина од 14 квадратни километри.^[3] Општината Видолушта била приклучена во општината Цотил во 1997 година, која била укината во 2011 година и станала дел од поголемата општина Горуша.

Селото припаѓа на општинската единица Цотил со седиште во истоименото село, која припаѓа на поголемата општина Горуша, во округот Кожани. Воедно, селото е дел од општинскиот оддел Видолушта, во кој е единствено село.

Општествени установи

• Полициска станица

Културни и природни знаменитости

Цркви

• Црква „Успение на Пресвета Богородица“ — изградена во 1885 г.
• Црква „Св. Илија“ — изградена во 1964 г.
• Црква „Св. Атанасиј“ — изградена во 1981 г.

Личности

Починати во Видолушта

• Христо Насков (? - 1944) — македонски револуционер, раководител на паравоената организација „Охрана“ во Костурско

Поврзано

• Витолиште — сроден топоним во Мариово