Jerebu Asia Tenggara 2006

Jerebu di Asia Tenggara pada 2006 adalah antara yang paling buruk sejak 1998 apabila musim kering adalah agak panjang berikutan kesan el Nino. Jerebu akibat pembakaran tidak terkawal di Indonesia tersebar hingga ke selatan Thailand dan menyebabkan kerugian kira-kira RM32.71 bilion kepada pelancongan, pengangkutan dan industri pertanian.

Gambar satelit jerebu di Borneo

Pada 19 September 1997 Sarawak mengisytiharkan darurat buat pertama kali dalam sejarahnya apabila jerebu paling buruk melanda negeri itu setelah Indeks Pencemaran Udara (IPU) mencecah 625 iaitu jauh lebih tinggi daripada paras berbahaya antara 301 dan 500.

Kerajaan-kerajaan Asia Tenggara pernah mengadakan mesyuarat di peringkat pemimpin negara dan peringkat menteri. Hasilnya pada 2002, Perjanjian ASEAN Mengenai Pencemaran Jerebu Rentas Sempadan telah ditandatangani. Namun masalah jerebu masih terus berulang dan menjejaskan reputasi negara rantau ini.

Negara yang terjejas

Brunei

Brunei, sebuah kesultanan bebas yang dikelilingi oleh kerajaan Sarawak Malaysia Timur di Borneo, telah terjejas oleh jerebu dari Kalimantan. Hujan membawa sedikit kelegaan, dan pada 8 Oktober, Indeks Pencemaran Udara telah menurun kepada 46, yang berada dalam lingkungan "baik". Terdapat ejaan ringkas langit yang cerah pada minggu pertama Hari Raya, berikutan ejaan cuaca hujan. Tetapi jerebu kembali pada 31 Oktober, dengan Jabatan Alam Sekitar, Taman dan Rekreasi mencatatkan IPU 49.

Indonesia

Menteri Pengangkutan Indonesia, Hatta Radjasa menjelaskan jerebu berlaku akibat kegiatan membakar untuk membersihkan tanah di Sumatera dan Kalimantan. Gambar satelit yang diambil pada 4 Oktober menunjukkan 561 "kawasan panas" yang menunjukkan kawasan yang dibakar di Borneo.

Para pegawai di negara jiran sering mengadu bahawa kerajaan Indonesia tidak melakukan apa-apa untuk memberhentikan pembakaran ini. Sebagai balasan pegawai Kementerian Perhutanan menyatakan bahawa anggota bomba dan pesawat tentera telah dikerahkan untuk memadamkan kebakaran di tanah kerajaan, namun mereka mengaku bahawa kebanyakan pembakaran berlaku di tanah milik persendirian ^[1]. Media Indonesia pula sering menyalahkan syarikat perladangan dari Malaysia yang melakukan pembakaran hutan di Sumatera, antaranya ialah Guthrie dan Tabung Haji. Kerajaan Malaysia pula meminta Indonesia segera mendakwa mana-mana syarikat perladangan yang melakukan pembakaran terbuka di sana ^[2].

Jerebu ini telah mengakibatkan penutupan sekolah, penerbangan tertangguh dan dibatalkan, mengganggu perkapalan dan memaksa sebahagian penduduk memakai topeng kesihatan. Sekolah-sekolah di Palangkaraya, Kalimantan Tengah telah diarahkan ditutup ^[3]. Jerebu juga dipersalahkan apabila sebuah penerbangan Mandala Airlines tergelincir semasa mendarat di Balikpapan, Kalimantan Timur pada 3 Oktober, apabila darjah penglihatan dilaporkan sekitar 400 meter ^[4]. Di Kepulauan Riau dan Jambi pula, kes masalah pernafasan dilaporkan meningkat ^[5].

Malaysia

Kesan jerebu bermula sejak awal Julai dan menjejaskan negeri-negeri di utara Semenanjung Malaysia dengan agak teruk. Namun demikian, cuaca mula bertambah baik sejak 29 Ogos dengan ketibaan musim hujan. Ini melegakan rakyat Malaysia yang menyambut Hari Kemerdekaan pada 31 Ogos.

Walau bagaimanapun, jerebu ini kembali pada akhir September. Ini berlaku akibat perubahan arah angin yang disebabkan oleh Taufan Xangsane. Tempat yang paling teruk ialah Kuching, di mana IPU hampir mencapai 300, iaitu kategori bahaya. Berita jerebu di Sarawak ini disiarkan oleh CNN pada 5 Oktober 2006. Manakala di Semenanjung Malaysia, tempat yang paling terjejas ialah di Johor Bahru dengan bacaan IPU 150 pada 7 dan 8 Oktober. Orang ramai kini mula memakai topeng pernafasan ^[6].

Kerajaan Malaysia bersedia melakukan pembenihan awan atau hujan tiruan. Namun masalah angin Angin Monsun Barat Daya sekarang ini tidak cukup berkesan untuk menghasilkan hujan tiruan. Angin Tenggara dari benua Australia akan melintasi garisan Khatulistiwa. Arah angin ini akan berubah menjadi Angin Monsun Barat Daya kerana bentuk bumi yang sfera (hampir bulat) ^[7].

Terbaru, Jabatan Alam Sekitar (JAS) pada 8 Oktober menyatakan kualiti udara di empat negeri sebagai tidak sihat iaitu di Johor, Melaka, Pahang dan Terengganu ^[8]. JAS turut melaporkan bahawa laman webnya tergendala sebentar akibat kesesakan luar biasa ^[9].

Jabatan Penerbangan Awam Malaysia (DCA) akan menutup lapangan terbang jika tahap IPU mencapai 300. Jarak penglihatan di Lapangan Terbang Antarabangsa Kuching sekitar 1,000 meter dan selamat untuk operasi pelepasan dan pendaratan pesawat. Begitu juga di Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur. Hal yang sama juga diumumkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia yang mengarahkan sekolah-sekolah ditutup jika IPU mencapai 300 ^[10]. Ini pernah berlaku pada tahun sebelumnya.

Indeks Pencemaran Udara

Purata harian bacaan IPU pada Oktober 2006[11]
Tarikh	George Town	Kuala Lumpur	Bandar Melaka	Johor Bahru	Kuantan	Kuching
1	38	27	26	50	53	93
2	28	38	46	48	46	112
3	50	38	57	82	52	125
4	60	82	91	66	78	179
5	68	93	103	69	86	163
6	61	101	96	108	80	136
7	81	101	94	157	100	Tiada
8	63	68	124	134	139	78
9	63	157	98	66	88	78
10	28	90	84	77	84	72
11	26	70	134	94	78	71
12	27	64	170	99	71	80
13	49	79	69	71	72	80
14	63	93	85	89	80	81
15	69	85	90	132	98	78
16	62	78	110	114	108	61
17	60	97	112	129	110	68
18	60	106	90	124	87	68
19	57	100	84	105	75	70
20	57	87	91	128	69	63
21	41	75	82	109	66	75
22	37	79	76	95	60	70
23	34	80	73	95	65	66
24	41	76	74	87	61	53
25	47	43	26	55	42	32
26	31	36	37	49	41	33
27	24	28	34	43	52	35
28	28	49	52	57	46	53
29	26	39	60	60	48	49
30	28	42	42	60	51	51
31	24	50	52	72	53	78

Purata harian bacaan IPU pada November 2006[11]
Date	George Town	Kuala Lumpur	Bandar Melaka	Johor Bahru	Kuantan	Kuching
1	32	54	44	59	42	61
2	31	33	45	53	40	50
3	35	44	28	53	36	53
4	40	60	37	56	50	60
5	34	55	35	71	40	73
6	34	56	58	70	47	69
7	37	42	61	72	48	54
8	34	57	46	63	49	52
9	47	58	41	62	49	51
10	42	51	31	52	48	40
11	31	43	28	49	39	33
12	27	44	32	46	42	38
13	22	34	22	46	43	35
14	33	36	45	58	51	36

  0–50  Baik  51–100 Sederhana 101–200 Tidak sihat 201–300 Sangat tidak sihat 301- Berbahaya

Singapura

Walaupun jerebu sebahagian besarnya menjemput Singapura dengan Indeks Standard Pencemaran 24 jam bacaan dalam julat "Baik" selama 15 hari pada bulan September dan yang lain dalam lingkungan "Sederhana" dan tidak lebih tinggi daripada bacaan 66, kesan buruk menjadi lebih ketara dalam Oktober.

Pada 7 Oktober 2006, bacaan PSI 3-jam melepasi paras 100 pada jam 8:00 pagi dan memasuki tahap tidak sihat buat kali pertama pada tahun, kerana angin dari negara jiran Sumatera meniup jerebu ke Singapura. Pada jam 10:00 pagi, ia mencecah 130, yang tertinggi dalam tempoh tiga tahun, sebelum reda kepada 80 pada jam 4:00 petang dan memanjat pantas ke 150 pada jam 9:00 malam, yang paling teruk sejak 1997, sebelum berakhir di hari 136, masih dalam julat yang tidak sihat.

Walaupun kualiti udara telah ditetapkan untuk meningkatkan dengan ketibaan musim hujan monsun Timur Laut pada pertengahan Oktober, angin tenggara melanjutkan musim berjerebu. Kesan El Nino sederhana melambatkan permulaan daripada pancuran untuk akhir Oktober atau awal November, atau sehingga akhir November. Jerebu yang berpanjangan boleh dikaitkan dengan musim kering yang dilanjutkan, yang meletakkan hujan dan corak angin terjejas yang membawa jerebu ke Singapura. Pancuran sekejap-sekejap boleh berlaku dalam tempoh pra-monsun, tetapi ini akan melakukan sedikit dalam meningkatkan kualiti udara. Angin tidak menentu dalam tempoh pra-monsun boleh membawa jerebu dari sama ada Sumatera atau Kalimantan.

Bacaan PSI

Kejiranan Jurong East diselimuti oleh jerebu.

Merlion Park di Sungai Singapura seperti yang kelihatan di Esplanade dalam paras PSI yang tidak sihat.

Bacaan PSI 24 jam pada Oktober 2006[12]
Tarikh	Utara	Selatan	Timur	Barat	Tengah	Keseluruhan
1	40	41	38	34	37	41
2	70	73	71	68	70	73
3	55	62	54	61	58	62
4	39	51	39	52	41	52
5	49	53	41	54	45	54
6	56	65	55	80	57	80
7	117	128	101	122	112	128
8	73	86	71	109	80	109
9	49	52	50	52	52	52
10	59	56	57	59	55	59
11	67	64	60	71	70	71
12	65	63	60	71	66	71
13	50	46	43	54	47	54
14	63	57	58	72	57	72
15	92	89	93	93	88	93
16	89	94	91	98	92	98
17	85	80	86	92	84	92
18	84	78	75	92	79	92
19	76	71	73	81	72	81
20	97	98	96	102	96	102
21	75	79	75	81	81	81
22	73	71	67	74	73	74
23	74	81	79	77	80	81
24	52	46	45	58	51	58
25	38	33	33	44	38	44
26	31	29	32	38	36	38
27	29	22	24	31	28	31
28	39	38	38	46	42	46
29	52	45	37	52	50	52
30	52	50	50	53	51	53
31	55	51	48	56	53	56
Avg	62.7	62.9	59.3	68.6	62.6	69.4

  0–50  Baik  51–100 Sederhana 101–200 Tidak sihat 201–300 Sangat tidak sihat 301- Berbahaya

Thailand

Pada bulan Julai, wilayah-wilayah selatan Thailand Pattani dan Satun mengalami pertarungan kabut, dengan tahap bahan cemar dalam Satun yang cukup tinggi untuk membentuk membahayakan kesihatan.^[13] Dalam semua, tujuh wilayah terjejas akibat jerebu pada bulan Julai dan Ogos.

Jerebu sekali lagi dilaporkan pada 6 Oktober, dengan penyakit pernafasan dan kerengsaan mata yang dilaporkan di Narathiwat.^[14] Penglihatan dan kualiti udara turut terjejas di Songkhla, Satun dan Yala. Amaran kesihatan telah dikeluarkan dan topeng pembedahan telah dikeluarkan kepada penduduk. Tiga hari kemudian, pegawai meteorologi melaporkan bahawa jerebu telah menipis jarak penglihatan yang hampir normal.^[15]

Angin kencang di rantau ini membawa jerebu dari Indonesia kembali ke Songkhla, Satun, Pattani, Yala dan Narathiwat pada 17 Oktober. Jarak penglihatan di Yala dan Songkhla telah dikurangkan kepada kurang satu kilometer, dan pegawai memberi amaran nelayan keluar ke Laut Andaman dan Teluk Thailand untuk "berjaga-jaga". Pemandu juga diminta untuk menghidupkan lampu mereka. ^[16]

Imej

• Imej kebakaran NASA MODIS
• 
  Kebakaran di Borneo, terutamanya Kalimantan, dan menyebabkan jerebu. Imej dirakamkan pada 5 Oktober 2006 oleh satelit Terra MODIS.
• 
  Kebakaran di Sumatera dan kesan jerebu. Imej yang dirakamkan pada 4 Otkober 2006 oleh satelit Aqua MODIS.
• 
  Imej yang dirakamkan pada 1 Oktober 2006 oleh satelit Aqua MODIS yang menunjukkan kebakaran berterusan dan menyebabkan jerebu.

Lihat juga

• Jerebu
• Jerebu Asia Tenggara
• Tebas dan bakar

Rujukan

1. Agence France-Presse. 6 Oktober 2006. "Indonesia dousing fires causing haze: forestry official" Diarkibkan 2006-10-21 di Wayback Machine (melalui Channel NewsAsia 9 Oktober 2006).
2. Berita Harian. Belum ada laporan syarikat Malaysia terbabit pembakaran^{[pautan mati kekal]}. Dicapai pada 9 Oktober 2006.
3. Kompas CyberMedia. Sekolah di Palangkaraya Diliburkan Sebulan Diarkibkan 2007-09-29 di Wayback Machine. Dicapai pada 9 Oktober 2006.
4. Agence France-Presse. 3 Oktober 2006. "Passenger plane skids off runway amid thick haze in Indonesia" Diarkibkan 2006-10-18 di Wayback Machine (melalui Channel NewsAsia pada 9 Oktober 2006).
5. Jakarta Post. 9 Oktober 2006. Haze increasing respiratory cases, doctors say Diarkibkan 2007-09-26 di Wayback Machine.
6. mSTAR Online. FOTO Erti hidup era jerebu. Dicapai pada 9 Oktober 2006.
7. "Malaysians have had enough of haze woes". The Star Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-20. Dicapai pada 2021-09-29. Dicapai pada 8 Oktober 2006.
8. Utusan Malaysia. IPU empat negeri tidak sihat. Dicapai pada 9 Oktober 2006.
9. mSTAR Online. Orang ramai semakin resah. Dicapai pada 9 Oktober 2006.
10. Utusan Malaysia. Jerebu: Tutup sekolah jika IPU lepasi 300. Dicapai pada 9 Oktober 2006.
11. "Department of Environment Malaysia". 2016-04-27. Dicapai pada 2016-05-11.
12. "salinan arkib". Diarkibkan daripada yang asal pada 2006-10-06. Dicapai pada 2016-07-14.
13. "Indonesia smog covers two provinces". bangkokpost.com. Dicapai pada 8 October 2006.
14. Thai News Agency. 6 October 2006. "Indonesian forest fire smog again blankets southern Thailand" Diarkibkan 2006-10-09 di Wayback Machine, MCOT.
15. Thai News Agency. 9 October 2006. "Smog from Indonesia over southern Thailand thins out"^{[pautan mati kekal]}, MCOT.
16. "Indonesian smog returns to southern Thailand". TNA English News. Dicapai pada 17 October 2006.^{[pautan mati kekal]}

Pautan luar

• Jabatan Alam Sekitar Malaysia
• HazeOnline Diarkibkan 2005-02-05 di Wayback Machine