Overijse

Overijse is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant en het arrondissement Halle-Vilvoorde. De gemeente ligt in het hart van de Druivenstreek en maakt deel uit van het Regionaal Landschap Dijleland. Overijse is een taalgrensgemeente, maar geen faciliteitengemeente.

Overijse

Gemeente in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Halle-Vilvoorde
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	44,99 km² (2023) 58,9% 27,29% 13,81%
Coördinaten	50° 46' NB, 4° 32' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	26.250 (01/01/2025) 49% 51% 583,49 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2025) 21,68% 57,99% 20,33%
Buitenlanders	16,88% (01/01/2025)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Inge Lenseclaes (OV2002)
Bestuur	OV2002-N-VA-CD&V, DynamiekVoorOverijse
Zetels OV2002-N-VA-CD&V TEAM 3090 FEL Overijse Leefbaar Overijse DynamiekVoorOverijse	29 14 11 2 1 1
Economie
Gemiddeld inkomen	28.222 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	4,75% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 3090	Deelgemeente Overijse
Zonenummer	02 - 016
NIS-code	23062
Politiezone	Druivenstreek
Hulpverlenings­zone	Oost Vlaams-Brabant
Website	www.overijse.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal    België

Dorpscentrum

Geografie

Overijse ligt in de geografische regio Brabantse Ardennen. Sinds het vastleggen van de taalgrens in 1963 is de publicitaire indeling bij de toeristische regio Brabantse Ardennen - Ardennes brabançonnes in onbruik geraakt. In het zuiden van de gemeente ligt het Meer van Genval waarvan de noordelijke en oostelijke oevers de grens met de Waals-Brabantse gemeente Rixensart vormen.

De gemeente Overijse grenst aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en behoort dus tot de Brusselse Rand.^[1]

Overijse telt ruim 25.000 inwoners. Naast Overijse-centrum bestaat de gemeente uit de gehuchten Maleizen, Terlanen, Jezus-Eik, Tombeek en Eizer. Overijse is in 1976 niet gefuseerd met buurgemeenten, waardoor het geen deelgemeenten heeft.^[2][bron?] Met het oog op een eventuele, volgende fusie-operatie in Vlaanderen werd in 2023 aarzelend de aanzet gegeven voor een nauwere samenwerking met de aangrenzende gemeente Tervuren.^{[3] [4]}

Overijse en buurgemeente Hoeilaart vormen het hart van de Druivenstreek.^[5] Jaarlijks worden er in augustus druivenfeesten georganiseerd en enkele sportwedstrijden waaronder de Druivenkoers, Brabantse Pijl en de Druivencross.

De naam van de gemeente is terug te voeren op de ligging van het dorp Overijse aan de bovenloop van de IJse. De toponymische tegenhanger is de Huldenbergse deelgemeente Neerijse, gelegen aan de samenvloeiing met de Dijle.

Zeer beeldbepalend voor de dorpskern van Overijse is de zogenaamde S-bocht die in een steile afdaling rondom de Sint-Martinuskerk slingert en deel uitmaakt van de N4-gewestweg. Deze laatste vormde vroeger, voor de aanleg van de A4 / E411, de hoofdverbindingsweg van Brussel met de Ardennen en Luxemburg^[6].

Bezienswaardigheden

• De Sint-Martinuskerk, een laat-gotische kerk met als belangrijkste bezienswaardigheden het schip (1489), het koor (1520) en gedeeltelijk romaanse toren uit de 12e eeuw.
• Kasteel van IJse (17e eeuw) met hoofdgevels (16e eeuw) en jachtpaviljoen uit de 15e eeuw.
• De Kelle, een dorpsfontein
• Het Kasteel Bisdom
• Het gemeentehuis (1503-1505), gerestaureerd in 1963.
• De Begijnhofkapel, een gotische kapel uit de 15e eeuw.
• De Onze-Lieve-Vrouw-van-Hallekapel
• De Sint-Barbarakapel
• De Oude Molen, een watermolen

Tot Overijse behoren ook de plaatsen Jezus-Eik, Eizer, Maleizen, Tombeek en Terlanen.

Zie ook: Lijst van onroerend erfgoed in Overijse

Natuur en landschap

Overijse ligt op een hoogte van 33-122 meter, aan de IJse, die een insnijding vormt in het Brabants Plateau. Langs de IJse liggen vijvers en men vindt er het Hagaardbos. Het centrum, met de kerk, heeft steile hellingen.

Demografische ontwikkeling

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[7]	Evolutie: 1992=index 100
1992	23.111	100,0
1993	23.066	99,8
1994	23.382	101,2
1995	23.469	101,5
1996	23.591	102,1
1997	23.726	102,7
1998	23.706	102,6
1999	23.765	102,8
2000	23.738	102,7
2001	23.846	103,2
2002	23.864	103,3
2003	23.739	102,7
2004	23.955	103,7
2005	24.084	104,2
2006	24.067	104,1
2007	24.164	104,6
2008	24.368	105,4
2009	24.401	105,6
2010	24.430	105,7
2011	24.517	106,1
2012	24.716	106,9
2013	24.704	106,9
2014	24.643	106,6
2015	24.774	107,2
2016	24.959	108,0
2017	25.024	108,3
2018	25.169	108,9
2019	25.403	109,9
2020	25.497	110,3
2021	25.655	111,0
2022	25.888	112,0
2023	25.978	112,4
2024	25.970	112,4
2025	26.250	113,6

Buurtspoorweg

Van 1894 tot 1966 was er een NMVB-stoomtramlijn tussen Groenendaal en Overijse. Deze tramlijn 293 (NMVB)/Brabant was een van de weinige lijnen die geen connectie hadden met andere 'boerentram'-lijnen, en een van de slechts vier NMVB-lijnen met normaalspoor. De oude baan is nu deels fietspad. Het tramstation met remise is nog aanwezig en als brasserie in gebruik.^[8][9]

Sport

Tempo Overijse is een voetbalclub uit Overijse en komt uit in de nationale reeksen. De club voetbalt in het Begijnhofstadion gelegen in het Begijnhof van Overijse. BC Terlanen-Overijse of kortweg BCTO is een basketbalclub die uitkomt in de provinciale reeksen van het basketbal. Tennis Panorama heeft met de Panorama Tennis Academie (PTA) een toptennisschool en is de enige Vlaams-Brabantse club die naast een Kids Development Training Center (7-12 jaar) ook over een Junior Development Training Center (12-18 jaar) beschikt.

Jaarlijks vinden in Overijse de Druivenkoers (wielerwedstrijd) en de Druivencross (veldrit) plaats.

Politiek

Burgemeesters

• 1972-1983: Renaat Brankaer (CVP)
• 1984-1994: Jozef Depré (CVP)
• 1994-2000: Eric Schamp (CD&V)
• 2001-2017: Dirk Brankaer (OV2002-N-VA-CD&V)
• 2017-2018: Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA-CD&V)
• 2019-2024: Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA)
• 2024-heden: Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA-CD&V)

Bestuur 2013-2018

Burgemeester is Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA-CD&V). Zij leidt een coalitie bestaande uit OV2002-N-VA-CD&V en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 18 op 27 zetels.

Bestuur 2019-2024

Burgemeester is Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit OV2002-N-VA, Open Vld-Groen. Samen vormen ze de meerderheid met 19 op 29 zetels.

Bestuur 2024-2030

Burgemeester is Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA-CD&V). Zij leidt een coalitie bestaande uit OV2002-N-VA-CD&V en DynamiekVoorOverijse. Samen vormen ze een meerderheid van 15 op 29 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976[10]		10-10-1982[10]		9-10-1988[10]		9-10-1994[10]		8-10-2000[10]		8-10-2006[11]		14-10-2012[12]		14-10-2018		13-10-2024[13]
Stemmen / Zetels		%	25	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29
	CVP1 / OV2002-N-VA-CD&VA / CD&V2	35,831	10	40,631	15	43,061	13	36,761	11	-		39,8A	13	41,44A	13	11,52	3	40,7A	14
	VU1 / OV2002-N-VA-CD&VA / Overijse2002-N-VA2	14,881	3	7,081	1	5,981	1	-		-						29,42	10
	OVZOOZ1 / OV2002-N-VA-CD&VA / Overijse2002-N-VA2	-		-		-		12,551	3	30,191	9
	PVV-SPB / PVV1 /VLD2 / VLD-SPC / Open Vld3 / OPENVLDGROENOVERIJSEE / Team 3090F	14,17B	3	11,691	3	13,81	3	11,432	3	14,67C	4	11,222	3	17,973	5	26,8E	9	33,9F	11
	PVV-SPB / SP1 / VLD-SPC / Groen!-sp.aD			5,431	1	6,051	1	-				8,14D	1	-
	Agalev1 / Groen!-sp.aD / Groen2 / OPENVLDGROENOVERIJSEE / Team 3090F	-		-		-		-		5,931	1			11,832	2
	Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 / Leefbaar Overijse3	-		-		1,821	0	3,321	0	5,211	0	6,462	1	4,492	0	6,93	1	7,93	1
	PRL-PSC1 / CDOV-Blauw-PlusF / PLUS2 / Overijse Plus3	-		15,131	4	-		-		-		21,71F	6	24,262	7	20,93	6		-
	LB1 / CDOV-Blauw-PlusF / Bewust2	-		-		-		-		16,341	4			-		4,42	0	-
	FEL OVERIJSE	-		-		-		-		-		-		-		-		9,9	2
	DynamiekVoorOverijse	-		-		-		-		-		-		-		-		7,6	1
	UF	-		-		-		-		-		12,68	3	-		-		-
	UNION	-		-		29,28	9	31,68	10	27,65	9	-		-		-		-
	RAD-NGB	-		7,35	1	-		-		-		-		-		-		-
	FDF	16	4	9,5	2	-		-		-		-		-		-		-
	NG	19,12	5	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen(*)		-		3,19	0	-		4,26	0	-		-		-		-		-
Totaal stemmen		11690		13014		13562		13579		14087		14459		14115		15009		10919
Opkomst %						93,09		92,47		90,84		91,93		88,05		89,9		63,1
Blanco en ongeldig %		3,44		3,14		3,75		4,17		5,01		2,94		3,07		5,0		2,8

Het meer van Overijse-Genval

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1982: ECOVER / 1994: SPIL

Bekende personen uit Overijse

• Gerard Alsteens (GAL) (1940), politiek cartoonist, kunstschilder en illustrator^[14][15][16]
• Walter Baele (1964), acteur
• Veerle Baetens (1978), actrice
• Johan Bakayoko (2003), voetballer
• Kris Bosmans (1980), wielrenner
• Lucas en Sacha Coenen (2006), motorcrossers
• Dion Cools (1996), voetballer
• Vanina Ickx (1975), rallycoureur
• Justus Lipsius (1547-1606), humanistisch filosoof
• Hector-Jan Loreis (1930-2005), romancier^[17][18]
• Bart Mesotten (1923-2012), auteur, promotor in het Nederlandse taalgebied van de haiku
• Alice Nahon (1896 - 1933), dichteres, verbleef twee jaar op internaat in Overijse^[19]
• Brigitte Raskin (1947), journaliste en schrijfster
• Nina Rey (2001), actrice
• Iwein Segers (1980), komiek
• Daan Stuyven (1969), zanger en muzikant
• Lucien Theys (1927-1996), atleet
• Michaël Van Droogenbroeck (1978), journalist en verslaggever
• Annelies Van Herck (1975), journaliste
• Robert Van Impe (1992), comedian en youtuber
• William van Laeken (1945), televisiepresentator
• Ine Van Wymersch (1980), juriste, auteur en procureur des Konings Halle-Vilvoorde

Partnersteden

• Bacharach, in Duitsland
• Bruttig-Fankel, in Duitsland
• Lecco, in Italië
• Mâcon, in Frankrijk
• Modra, in Slowakije

Trivia

• Overijse wordt uitgesproken met de klemtoon op de eerste lettergreep (vergelijk met de Nederlandse provincie Overijssel waarbij de klemtoon op de derde lettergreep ligt). Franstaligen leggen het accent meestal op de derde lettergreep en spreken de eind-'e' doorgaans niet uit. De Franse uitspraak 'Overisse', gebaseerd op de toenmalige Franse schrijfwijze 'Overyssche', is bij Franstaligen in onbruik geraakt.
• De schrijfwijze in oude spelling 'Overijssche' verdween door de Nederlandse spellinghervorming in 1946, maar is bijvoorbeeld nog steeds terug te vinden op het oude tramstation aan het Stationsplein. In tegenstelling tot bijvoorbeeld 'Ottembourg' voor Ottenburg is de officiële Franse schrijfwijze op verkeersborden in Wallonië ook 'Overijse' geworden en niet langer 'Overyssche'.

Afbeeldingen

Verleden

• 
  Het centrum
• 
  Heuvelstraat
• 
  Stationsstraat ter hoogte van Pastoriestraat (voorheen Statiestraat)

Heden

• 
  Het oude gemeentehuis
• 
  Sint-Martinuskerk
• 
  Borchthof
• 
  Stationsplein (het oude tramstation is te zien; de busgarage ernaast is inmiddels verdwenen)
• 
  Gemeentelijke Basisschool (tegenover het oude tramstation)
• 
  Dieudonnéstraat (rechts de afgebroken busgarage; daarnaast staat het oude tramstation)
• 
  Taymansstraat

Nabijgelegen kernen

Jezus-Eik, Hoeilaart, Huldenberg, Terlanen, Tombeek, Eizer, Terhulpen

Zie ook

• Lijst van onroerend erfgoed in Overijse
• VRT/RTBF-zendstation Waver