Hamont-Achel

Hamont-Achel (Limburgs: Haëmet-Achel) is een bosrijke gemeente in het noorden van de provincie Limburg, in de Kempen in België. De gemeente behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Neerpelt.

Hamont-Achel
Haëmet-Achel

Stad (sinds 1985) in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Limburg
Arrondissement	Maaseik
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	43,73 km² (2023) 75,84% 12,14% 12,03%
Coördinaten	51° 15' NB, 5° 33' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	14.568 (01/01/2025) 50,57% 49,43% 333,14 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2025) 18,23% 57,35% 24,42%
Buitenlanders	37,16% (01/01/2025)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Tom Cox (CD&V)
Bestuur	CD&V
Zetels CD&V PRO Hamont-Achel N-VA Team3930 Vlaams Belang	23 12 7 2 1 1
Economie
Gemiddeld inkomen	20.453 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	4,81% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 3930 3930	Deelgemeente Achel Hamont
Zonenummer	011
NIS-code	72037
Politiezone	HANO
Hulpverlenings­zone	Noord-Limburg
Website	www.hamont-achel.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Maaseik in de provincie Limburg
Portaal    België

Geschiedenis

Hamont-Achel is in 1977 ontstaan door de samenvoeging van de gemeenten Hamont en Achel. In 1985 verkreeg de nieuwe gemeente haar stadsrechten en stadstitel van vroeger weer terug; dit bracht met zich mee dat de vlag en het wapen van de nieuwe gemeente werden ingevoerd. Achel had aan spoorlijn 18 een station Achel van 1866 tot 1946 voor reizigers en tot 1973 voor goederen. Hamont heeft aan spoorlijn 19 een station Hamont.

Geografie

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Hamont	23,17	8.948	386	72037A
2	Achel	20,55	5.350	260	72037B

Overige kernen

Achel-Statie (Achel), 't Lo (Hamont)

Aangrenzende gemeenten

De gemeente Hamont-Achel grenst aan de volgende gemeenten:

Aangrenzende gemeenten
Valkenswaard (NL)		Heeze-Leende (NL)		Cranendonck (NL)
Pelt				Cranendonck (NL)
Pelt		Bocholt		Cranendonck (NL)

Demografie

De gemeente telde op 1 januari 2024 14.456 inwoners, waarvan ongeveer 31 % de Nederlandse nationaliteit heeft. De stad telt 73 verschillende nationaliteiten. De vijf meest voorkomende staan hieronder weergegeven.^[1]

#	Nationaliteit	Aantal
1	België	9.178
2	Nederland	4.540
3	Polen	127
4	Portugal	44
5	Duitsland	42
-	overig	525
	Totaal	14.456

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	12.676	100,0
1993	12.867	101,5
1994	13.001	102,6
1995	13.102	103,4
1996	13.204	104,2
1997	13.418	105,9
1998	13.485	106,4
1999	13.580	107,1
2000	13.585	107,2
2001	13.576	107,1
2002	13.653	107,7
2003	13.684	108,0
2004	13.755	108,5
2005	13.779	108,7
2006	13.770	108,6
2007	13.863	109,4
2008	13.903	109,7
2009	14.057	110,9
2010	14.094	111,2
2011	14.180	111,9
2012	14.225	112,2
2013	14.271	112,6
2014	14.265	112,5
2015	14.371	113,4
2016	14.356	113,3
2017	14.427	113,8
2018	14.427	113,8
2019	14.369	113,4
2020	14.299	112,8
2021	14.337	113,1
2022	14.375	113,4
2023	14.458	114,1
2024	14.507	114,4
2025	14.568	114,9

Politiek

Structuur

De gemeente Hamont-Achel ligt in het kieskanton Neerpelt (dat identiek is aan het provinciedistrict Neerpelt) en het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Hamont-Achel		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Limburg	Maaseik			Hamont-Achel
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Limburg					Hasselt-Tongeren-Maaseik	Neerpelt	Neerpelt	Hamont-Achel
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis

(Voormalige) burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1976 - 1988	Cyriel Leeten (CVP / CD&V)
	1989 - 2006	Harrie Meeuwissen (CVP / CD&V)
	2007 - 2018	Theo Schuurmans (CD&V)
	2019 - 2022	Rik Rijcken (PRO Hamont-Achel)
	2022 - 2023	Theo Schuurmans (CD&V)
	2023 - heden	Tom Cox (CD&V)

Legislatuur 2013-2018

Burgemeester is Theo Schuurmans (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en BALANS. Samen vormen ze de meerderheid met 12 op 23 zetels.

Legislatuur 2019-2024

Burgemeester was van 2019 eind juli 2022 Rik Rijcken (PRO Hamont-Achel). Hij leidde een coalitie bestaande uit PRO Hamont-Achel en N-VA. Samen vormden ze de meerderheid met 12 op 23 zetels. Eind juli 2022 vond er een coalitiewissel plaats en werd Theo Schuurmans (CD&V) terug burgemeester, die in oktober 2023 werd opgevolgd door zijn partijgenoot Tom Cox. De coalitie werd gevormd door CD&V, BALANS en een voormalig N-VA lid van de vorige coalitie. Samen vormen ze de meerderheid met 12 op 23 zetels.

Legislatuur 2024-2030

CD&V plus behaalde de absolute meerderheid met 12 op 23 zetels en ging alleen besturen. Tom Cox (CD&V) bleef burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006[4]		14-10-2012[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	21	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23
	CD1/ CVP2/ CD&V3/ cd&v plus4	62,381	15	63,312	14	54,972	13	63,82	15	58,032	14	49,593	13	36,693	10	36,633	10	43,74	12
	BALANS1/ Team39302	-		-		-		36,21	8	41,971	9	29,871	7	10,991	2	9,451	1	7,92	1
	PRO Hamont-Achel	-		-		-		-		-		-		34,55	9	39,78	10	29,3	7
	N-VA	-		-		-		-		-		-		12,17	2	12,13	2	10,0	2
	Vlaams Belang	-		-		-		-		-		8,99	1	-		-		9,1	1
	SP1/ sp.a2	12,661	2	-		-		-		-		11,552	2	5,612	0	-		-
	GD	-		33,6	7	19,27	3	-		-		-		-		-		-
	NCD	-		-		25,76	5	-		-		-		-		-		-
	ODP	22,43	4	-		-		-		-		-		-		-		-
	Anderen(*)	2,53	0	3,09	0	-		-		-		-		-		2,01	0	-
Totaal stemmen		6486		6964		7516		7616		7747		7937		7755		7839		5167
Opkomst %						97,09		96,22		94,75		95,21		92,37		93,2		65,0
Blanco en ongeldig %		3,89		6,15		5,6		6,57		6,89		4,26		3,17		4,2		0,6

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: PVV (1,41%), VRIJ (1,12%) / 1982: AVA / 2018: Jawel

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Hamont-Achel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Kerk (eind 18e eeuw gerestaureerd, deels herbouwd tussen 1904 en 1911) met 16de-eeuwse delen.
• Tomptoren (13e eeuw; gerestaureerd) is een overblijfsel van een torenmolen.^[6]
• Kasteel Grevenbroek is ontstaan uit een hoevecomplex, dat terug te voeren is naar het begin van de 14e eeuw.
• Achelse Kluis (sinds 1871 St.-Benedictusabdij) is een voormalig trappistenklooster dat in 1846 als priorij werd gesticht. Officieel heet het klooster Onze-Lieve-Vrouw-van-La-Trappe-van-de-Heilige-Benedictus. De oorspronkelijke kloostergebouwen, daterend uit 1685, werden in periode 1945 - 1950 herbouwd. Sinds 1998 wordt er weer echt trappistenbier gebrouwen (merk Achel) tot de abdij verkocht werd aan ondernemer Jan Tormans.
• De grafheuvels van Hamont-Achel
• Jaarlijks wordt er in augustus het Belgisch Kampioenschap Fierljeppen gehouden, georganiseerd door KLJ Hamont. In 2014 vond de 25e editie plaats.^[7]

Bekende personen

• Antonius Mathijsen (1805-1878), arts
• Maria van der Steen (1906-1987), dichter
• Bernard Kemp (Bernard Van Vlierden) (1926-1980), schrijver
• Corneille Driezen (1947), kunstenaar, musicus en dichter
• Marc Didden (1949), filmregisseur, scenarist, journalist en docent
• Jakob Beks (1952), acteur
• Marc Emmers (1966), voetballer
• Stefan Boonen (1966), jeugdauteur
• Kurt Valkeniers (1966), cartoonist
• Roeland Hendrikx (1969), musicus, klarinettist
• Marc Hendrikx (1974), voetballer
• Jonathan Holslag, (1981), academicus
• Jelle Vanendert, (1985), wielrenner
• Elise Mertens (1995), tennisspeelster