Komen-Waasten

Komen-Waasten (Frans: Comines-Warneton) is een stad en faciliteitengemeente in de Belgische provincie Henegouwen. De stad telt zo'n 18.000 inwoners. Zij vormt een Henegouwse exclave aan de zuidgrens van de provincie West-Vlaanderen. Vóór de vaststelling van de taalgrens in 1963 behoorden de deelgemeenten van de huidige fusiegemeente tot de Vlaamse provincie West-Vlaanderen, net als het naburige Moeskroen. Ondanks deze ligging in de provincie West-Vlaanderen was de bevolking begin 19e eeuw hoofdzakelijk Franstalig, door de sterke toename van de bevolking in de tweede helft van de 19e eeuw nam het aandeel Nederlandstaligen echter gevoelig toe, om vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog terug af te nemen. Derhalve werd deze gemeenten ingedeeld als Franstalig met taalfaciliteiten voor de Nederlandstalige minderheid. In oktober 2012 werd aan ongeveer 7 à 8 procent van de inwoners een identiteitskaart in het Nederlands uitgereikt.

Komen-Waasten
Comines-Warneton

Stad in België
(Details)
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Henegouwen
Arrondissement	Doornik-Moeskroen
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	61,34 km² (2023) 80,87% 7,1% 12,03%
Coördinaten	50°46'NB, 3°0'OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	18.337 (01/01/2025) 48,82% 51,18% 298,94 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2025) 20,29% 58,22% 21,49%
Buitenlanders	32,25% (01/01/2025)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Alice Leeuwerck (Ensemble-Ecolo-MCI)
Bestuur	Ensemble-Ecolo-MCI, onafhankelijk
Zetels Ensemble-Ecolo-MCI Action Horizon Onafhankelijk	25 12 8 4 1
Economie
Gemiddeld inkomen	17.436 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	10,29% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 7780 7781 7782, 7783 7784 7784	Deelgemeente Komen Houthem Ploegsteert Neerwaasten Waasten
Zonenummer	056
NIS-code	57097
Politiezone	Comines-Warneton
Hulpverlenings­zone	Picardisch Wallonië
Website	www.villedecomines-warneton.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Doornik-Moeskroen in de provincie Henegouwen
Portaal    België

Kernen

De fusiegemeente Komen-Waasten werd in 1977 gevormd en bestaat uit de deelgemeenten Houthem, Komen (Comines), Neerwaasten (Bas-Warneton), Ploegsteert en Waasten (Warneton). Het gemeentehuis is gevestigd in Komen.

Te vermelden is dat tot 1963 het gehucht Kruiseke deel uitmaakte van Komen. Dit gehucht werd in 1963 naar aanleiding van het vastleggen van de taalgrens overgeheveld van Komen naar Wervik (W.Vl.) en zo bleef dit gehucht in de provincie West-Vlaanderen.

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Komen (I)	11,77	7.938	675	57097A
2	Neerwaasten (III)	6,43	1.470	229	57097B
3	Houthem (II)	5,95	1.266	213	57097C
4	Waasten (IV)	17,51	3.016	172	57097D
5	Ploegsteert (V)	19,71	4.359	221	57097E

Overige kernen

In het noorden van deelgemeente Komen ligt het gehucht en de parochie Ten Brielen (VI), van Komen gescheiden door de N58. Op het grondgebied van Ploegsteert ligt helemaal ten zuiden, op de Franse grens, het gehucht Le Bizet (VII), dat aansluit op de bebouwing van de Franse stad Armentières.

Tot 1963 maakte het gehucht Kruiseke deel uit van Komen. Naar aanleiding van het vastleggen van de taalgrens in 1963 werd het overgeheveld van Komen naar Wervik (W.Vl.) en bleef zo in de provincie West-Vlaanderen.

Kaart

Komen-Waasten, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Aangrenzende gemeenten

De gemeente Komen-Waasten grenst door zijn uitgestrektheid aan een groot aantal landelijke dorpjes en gemeenten in België en Frankrijk:

a. Nieuwkerke (gemeente Heuvelland) b. Wulvergem (gemeente Heuvelland) c. Wijtschate (gemeente Heuvelland) d. Mesen (stad Mesen) e. Hollebeke (stad Ieper) f. Zandvoorde (gemeente Zonnebeke) g. Wervik (stad Wervik)

h. Komen (Comines, Frankrijk) i. Waasten (Warneton, Frankrijk) j. Deûlémont (Frankrijk) k. Frelinghien (Frankrijk) l. Houplines (Frankrijk) m. Armentières (Frankrijk) n. Niepkerke (Nieppe, Frankrijk)

Demografische ontwikkeling

De Sint-Chrysolekerk van Komen

Stadhuis

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
• 1920: Terugval van de bevolking als gevolg van Wereldoorlog I

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari vanaf 1992 tot heden
jaar	Aantal[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	17.823	100,0
1993	17.822	100,0
1994	17.786	99,8
1995	17.706	99,3
1996	17.736	99,5
1997	17.691	99,3
1998	17.696	99,3
1999	17.597	98,7
2000	17.564	98,5
2001	17.541	98,4
2002	17.444	97,9
2003	17.448	97,9
2004	17.429	97,8
2005	17.432	97,8
2006	17.562	98,5
2007	17.544	98,4
2008	17.649	99,0
2009	17.612	98,8
2010	17.729	99,5
2011	17.806	99,9
2012	17.884	100,3
2013	18.005	101,0
2014	18.039	101,2
2015	18.132	101,7
2016	18.101	101,6
2017	18.102	101,6
2018	18.063	101,3
2019	18.024	101,1
2020	18.058	101,3
2021	18.090	101,5
2022	18.209	102,2
2023	18.336	102,9
2024	18.391	103,2
2025	18.337	102,9

Resultaten van de talentelling voor de fusiegemeente Komen-Waasten

Gekende talen

	Aantal								Aandeel
Jaar	enkel nl	fr & nl	enkel fr	de & fr	enkel de	de & nl	de & fr & nl	enkel andere	enkel nl	fr & nl	enkel fr	de & fr	enkel de	de & nl	de & fr & nl
1846	701		9.944		0				6,6%		93,4%		0,0%
1866	1.630	1.028	8.186	0	1	0	0	1	15,0%	9,5%	75,5%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
1880	1.679	1.551	8.468	1	0	0	0	0	14,4%	13,3%	72,4%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
1890	1.121	4.889	8.067	4	1	0	1	0	8,0%	34,7%	57,3%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
1900	1.828	5.460	8.172	10	0	0	9	928	11,8%	35,3%	52,8%	0,1%	0,0%	0,0%	0,1%
1910	2.922	5.897	8.444	9	0	0	0	960	16,9%	34,1%	48,9%	0,1%	0,0%	0,0%	0,0%
1920	1.288	2.510	5.620	1	0	0	5	362	13,7%	26,6%	59,6%	0,0%	0,0%	0,0%	0,1%
1930	1.568	5.210	10.495	0	0	2	19	721	9,1%	30,1%	60,7%	0,0%	0,0%	0,0%	0,1%
1947	1.172	7.244	9.002	12	2	6	132	680	6,7%	41,2%	51,2%	0,1%	0,0%	0,0%	0,8%

Taal die meestal of uitsluitend gesproken wordt.

	Aantal			Aandeel
Jaar	nl	fr	de	nl	fr	de
1910	5.134	12.138	0	29,7%	70,3%	0,0%
1920	2.064	7.360	0	21,9%	78,1%	0,0%
1930	3.517	13.752	0	20,4%	79,6%	0,0%
1947	2.747	14.750	19	14,3%	85,5%	0,1%

Politiek

Burgemeesters

• ?-1988: Daniel Pieters
• 1988-2018: Gilbert Deleu
• 2016-2018: Marie-Eve Desbuquoit (waarnemend)
• 2019-heden: Alice Leeuwerck

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976[2]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006[3]		14-10-2012[4]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
	PSC1 / AGIR2 / ACTION3	41,771	11	45,91	13	49,822	14	48,723	14	53,013	15	51,983	14	49,533	13	40,003	11	36,173	8+1
	PS1 / PS-EcoloA / Horizon2	24,781	6	16,91	4	21,871	5	17,841	4	17,591	4	22A	5	20,26A	5	6,971	1	19,412	4
	ECOLO / PS-EcoloA / Ensemble-Ecolo-MCIB	-		-		-		8,091	1	6,221	0					17,591	4	44,42B	12
	IC1 / PRL2 / PRL-MCC3 / MR4 / Ensemble5 / Ensemble-Ecolo-MCIB	32,251	8	28,322	7	23,812	6	22,982	6	23,173	6	26,024	6	30,214	7	24,935	7
	MCI1 / Ensemble-Ecolo-MCIB	-		-		-		-		-		-		-		10,511	2
	RS	-		7,61	1	-		-		-		-		-		-		-
Anderen(*)		1,2	0	1,28	0	4,51	0	2,38	0	-		-		-		-		-
Totaal stemmen		11281		10936		10669		10271		10833		10682		10334		9977		9493
Opkomst %						94,13		92,24		93,08		93,77		92,13		91,47		88,27
Blanco en ongeldig %		5,66		7,08		9,3		11,19		10,41		10,20		9,31		9,51		11,81

(*) 1976: SCD (1,2%) / 1982: UDRT (1,28%) / 1988: Gemeentebelangen (4,51%) / 1994: PTB (2,38%)
De gevormde meerderheidscoalitie wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Zie ook

• Lijst van beschermd erfgoed in Komen-Waasten