Chomiki[15] (Cricetinae) – podrodzina gryzoni z rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Chomiki
Cricetinae |
G. Fischer, 1817[1] |
|
Przedstawiciel podrodziny – chomik europejski (Cricetus cricetus) |
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ssaki |
Podgromada |
żyworodne |
Infragromada |
łożyskowce |
Rząd |
gryzonie |
Podrząd |
Supramyomorpha |
Infrarząd |
myszokształtne |
Nadrodzina |
myszowe |
Rodzina |
chomikowate |
Podrodzina |
chomiki |
Typ nomenklatoryczny |
Cricetus Leske, 1779 |
Synonimy |
- Cricetinorum G. Fischer, 1814[2]
- Cricetini G. Fischer, 1817[1]
- Cricetina: J.E. Gray, 1825[3]
- Cricetidæ: Chenu, 1854[4]
- Cricetinae: A. Murray, 1866[5]
- Criceti: Carus, 1868[6]
- Cricetidae: Rochebrune, 1883[7]
- Cricetini: Winge, 1887[8]
- Criceti: Winge, 1887[9]
- Cricetini: Simpson, 1945[10]
- Cricetoidea: Thaler, 1966[11]
- Microtocricetini[uwaga 1] Topachevsky & Skorik, 1988[12]
- Ischymomyini[uwaga 2] Topachevsky & Nesin, 1992[13]
- Microtocricetidae: Kretzoi & Kretzoi, 2000[14]
|
|
Rodzaje |
32 rodzaje (w tym 23 wymarłe) – zobacz opis w tekście |
|
|
|
|
Zamknij
Do rodziny chomikowatych zalicza się blisko 300 gatunków. Mysz domowa, myszarka leśna, suwak mongolski i inne myszowate są dalekimi krewnymi chomików. Jako zwierzęta domowe hodowane bywają: chomiczek syryjski, chomicznik malutki, Cricetulus barabensis griseus, chomicznik dżungarski i chomicznik zabajkalski.
Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji[16][17].
Chomiki posiadają 16 zębów[18]. 2 siekacze i 6 trzonowców rozstawione na dole i na górze. Zęby gryzoni są zębami długokoronowymi (szkliwo pokrywa także korzeń zęba znajdując się między zębiną a cementem), rosną przez całe życie zwierzęcia i aby nie doszło do ich przerostu, skutkującego zranieniami i chorobami, zwierzę musi je ścierać, jedząc twardy pokarm. Tuż przy obu stronach warg znajdują się pojemne worki policzkowe. Są tak duże, że po napełnieniu przekraczają podwojony obwód głowy. Służą do transportu pożywienia. Zwierzę opróżnia je pocierając je przednimi kończynami. Żołądek chomika składa się z dwóch komór. W pierwszej komorze następuje wstępne trawienie, natomiast w głównej komorze pokarm przechodzi ostateczne trawienie.
Do podrodziny chomików należą następujące występujące współcześnie rodzaje[19][16][15]:
- Mesocricetus Nehring, 1898 – chomiczek
- Phodopus G.S. Miller, 1910 – chomicznik
- Urocricetus Satunin, 1903
- Cansumys G.M. Allen, 1928 – jedynym przedstawicielem jest Cansumys canus G.M. Allen, 1928 – lasochomik chiński
- Tscherskia Ognev, 1914 – koreochomik – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Tscherskia triton (de Winton, 1899) – koreochomik długoogonowy
- Allocricetulus Argyropulo, 1932 – chomiec
- Cricetus Leske, 1779 – chomik – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Cricetus cricetus (Linnaeus, 1758) – chomik europejski
- Nothocricetulus Lebedev, Bannikova, Neumann, Ushakova, Ivanova & Surov, 2018 – jedynym przedstawicielem jest Nothocricetulus migratorius (Pallas, 1773) – chomiczak szary
- Cricetulus Milne-Edwards, 1867 – chomiczak
Opisano również rodzaje wymarłe:
- Aepyocricetus Li Qiang, Stidham, Ni Xijun & Li Luzhou, 2018[20] – jedynym przedstawicielem był Aepyocricetus liuae Li Qiang, Stidham, Ni Xijun & Li Luzhou, 2017
- Allocricetus Schaub, 1930[21]
- Amblycricetus Zheng Shaohua, 1993[22] – jedynym przedstawicielem był Amblycricetus sichuanensis Zheng Shaohua, 1993
- Apocricetus Freudenthal, Mein & Martín-Suárez, 1998[23]
- Bahomys Zhou Mingzhen & Li Chuankui, 1965[24] – jedynym przedstawicielem był Bahomys hypsodontus Zhou Mingzhen & Li Chuankui, 1965
- Collimys Daxner-Höck, 1972[25]
- Colloides Qiu Zhuding & Li Qiang, 2016[26] – jedynym przedstawicielem był Colloides xiaomingi Qiu Zhuding & Li Qiang, 2016
- Cricetinus Zdansky, 1928[27]
- Cricetulodon Hartenberger, 1966[28]
- Gromovia Erbajeva, Alexeeva & Khenzykhenova, 2003[29] – jedynym przedstawicielem był Gromovia daamsi Erbajeva, Alexeeva & Khenzykhenova, 2003
- Hattomys Freudenthal, 1985[30]
- Hypsocricetus Daxner-Höck, 1992[31] – jedynym przedstawicielem był Hypsocricetus strimonis Daxner-Höck, 1992
- Microtocricetus Fahlbusch & Mayr, 1975[32]
- Nannocricetus Schaub, 1934[33]
- Neocricetodon Schaub, 1934[34]
- Pannonicola Kretzoi, 1965[35]
- Paracricetulus Yang Zhongjian, 1927[36] – jedynym przedstawicielem był Paracricetulus schaubi Yang Zhongjian, 1927
- Primoprismus Maridet, Wu Wenyu, Ye Jie, Meng Jin, Bi Shundong & Ni Xijun, 2014[37] – jedynym przedstawicielem był Primoprismus fejfari Maridet, Wu Wenyu, Ye Jie, Meng Jin, Bi Shundong & Ni Xijun, 2014
- Pseudocollimys Daxner-Höck, 2004[38] – jedynym przedstawicielem był Pseudocollimys steiningeri Daxner-Höck, 2004
- Pseudocricetus Topachevsky & Skorik, 1992[39]
- Rotundomys Mein, 1966[40]
- Sinocricetus Schaub, 1930[41]
- Tragomys Agustí Ballester, Bover & Alcover, 2012[42] – jedynym przedstawicielem był Tragomys macpheei Agustí, Bover & Alcover, 2012
Typ nomenklatoryczny: †Microtocricetus Fahlbusch & Mayr, 1975.
Typ nomenklatoryczny: †Ischymomys Zazhigin, 1977 (= †Pannonicola Kretzoi, 1965).
J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).
J.Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 10: Rongeurs et pachydermes. Paris: Maresq, 1850, s. 174. (fr.).
A.T. de Rochebrune: Faune de la Sénégambie. Cz. 7: Mammifèrès. Paris: O. Doin, 1883, s. 66, 153. (fr.).
L. Thaler. Les rongeurs fossiles du Bas-Languedoc dans leurs rapports avec l’histoire des faunes et la stratigraphie du Tertiaire d’Europe. „Mémoires du Muséum national d’Histoire naturelle”. Série C – Sciences de la Terre. 17, s. 137, 1966. (fr.).
M. & M. Kretzoi: Fossilium catalogus. I, Animalia. Index generum et subgenerum mammalium. Wyd. 137. Leiden: Backhuys publ., 2000, s. 667. ISBN 978-90-5782-056-4. (łac.).
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239–240. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Cricetinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-20].
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
Q. Li, T.A. Stidham, X.-j. Ni & L.-z. Li. Two new Pliocene hamsters (Cricetidae, Rodentia) from southwestern Tibet (China), and their implications for rodent dispersal 'into Tibet'. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 37 (6), s. 4, 2018. DOI: 10.1080/02724634.2017.1403443. (ang.).
郑绍华 / S.-h. Zheng: 川黔地区第四纪啮齿类 / Quaternary Rodents of Sichuan-Guizhou Area, China. 北京 / Beijing: 科学出版社 / Science Press, 1993, s. 64. ISBN 978-7-03-003122-8. (chiń. • ang.).
G. Daxner-Höck. Cricetinae aus dem alt-Pliozän vom Eichkogel bei Mödling (Niederösterreich) und von Vösendorf bei Wien. „Paläontologische Zeitschrift”. 46 (3–4), s. 145, 1972. DOI: 10.1007/BF02990149. (ang.).
邱铸鼎 & 李强 / Z.-d. Qiu & Q. Li. 内蒙古中部新近纪啮齿类动物 / Neogene rodents from central Nei Mongol, China. „中国古生物志 总号 / Palaeontologia Sinica”. New series C. 30 (187), s. 324, 2016. (chiń. • ang.).
O. Zdansky. Die Säugetiere der Quartärfauna von Zhoukoudian. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 6 (4), s. 54, 1928. (niem.).
J. Hartenberger. Les Cricetidae (Rodentia) de Can Llobateres (Néogène d’Espagne). „Bulletin de la Société géologique de France”. Septième série. 7 (3), s. 493, 1965. DOI: 10.2113/gssgfbull.S7-VII.3.487. (fr.).
G. Daxner-Höck. Die Cricetinae aus dem Obermiozän von Maramena (Mazedonien, Nordgriechenland). „Paläontologische Zeitschrift”. 66 (3–4), s. 351, 1992. DOI: 10.1007/BF02985823. (niem.).
V. Fahlbusch & H. Mayr. Microtoide Cricetiden (Mammalia, Rodentia) aus der Oberen Süßwasser-Molasse Bayerns. „Paläontologische Zeitschrift”. 49 (1–2), s. 79, 1975. DOI: 10.1007/BF02988068. (niem.).
Z.-j. Yang (C.C. Young). Fossile Nagetiere aus Nord-China. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 5 (3), s. 30, 1927. (niem.).
P. Mein. Rotundomys, nouveau genre de Cricetidae (Mammalia, Rodentia) de la faune néogène de Montrédon (Hérault). „Bulletin de la Société géologique de France”. Septième série. 7 (3), s. 421, 1965. DOI: 10.2113/gssgfbull.S7-VII.3.421. (fr.).
J. Agustí Ballester, P. Bover & J.A. Alcover. A new genus of endemic cricetid (Mammalia, Rodentia) from the late Neogene of Mallorca (Balearic Islands, Spain). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 32 (3), s. 722, 2012. DOI: 10.1080/02724634.2012.652322. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: