Loading AI tools
włoski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Giorgio Napolitano (wym. [ˈdʒɔrdʒo napɔliˈtaːno]; ur. 29 czerwca 1925 w Neapolu, zm. 22 września 2023 w Rzymie[1]) – włoski polityk i prawnik. Wieloletni działacz komunistyczny, parlamentarzysta krajowy i eurodeputowany, przewodniczący Izby Deputowanych XI kadencji, minister spraw wewnętrznych, senator dożywotni, w latach 2006–2015 prezydent Republiki Włoskiej.
Giorgio Napolitano (2006) | |
Data i miejsce urodzenia |
29 czerwca 1925 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
22 września 2023 |
Prezydent Republiki Włoskiej | |
Okres |
od 15 maja 2006 |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister spraw wewnętrznych Włoch | |
Okres |
od 17 maja 1996 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący Izby Deputowanych | |
Okres |
od 3 czerwca 1992 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Jego ojciec, Giovanni, był eseistą, poetą i adwokatem, zaś matka Carolina Bobbio pochodziła z mieszczańskiej rodziny[2]. W 1947 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Neapolu.
Od 1942 był członkiem Gruppo universitario fascista[2], faszystowskiej organizacji przymusowo skupiającej wszystkich włoskich studentów. W 1945 został członkiem Włoskiej Partii Komunistycznej (PCI). Był członkiem władz partyjnych różnych szczebli (w tym komitetu centralnego). Do tego ugrupowania należał aż do jego rozwiązania w 1991 i powołania przez jej bardziej umiarkowane skrzydło Demokratycznej Partii Lewicy. Z tą ostatnią w 1998 współtworzył Demokratów Lewicy.
Od 1946 do 1948 pracował w sekretariacie włoskiego centrum gospodarczego na rzecz południowych Włoch (tzw. Mezzogiorno). Działał też w ruchu na rzecz rozwoju tego regionu (wł. Movimento per la Rinascita del Mezzogiorno). W 1953 z ramienia komunistów został po raz pierwszy wybrany do Izby Deputowanych II kadencji. W 1956 popierał interwencję ZSRR na Węgrzech[2]. Uzyskał reelekcję w 1958 na III kadencję, którą zakończył w 1963. W 1968 powrócił do niższej izby krajowego parlamentu, zasiadał w niej od tej pory nieprzerwanie do 1996 jako poseł V, VI, VII, VIII, IX, X, XI i XII kadencji. Każdorazowo startował z okręgu wyborczego w rodzinnym Neapolu. W parlamencie od 1981 do 1986 stał na czele frakcji poselskiej PCI. Od czerwca 1992 do kwietnia 1994 przewodniczył Izbie Deputowanych XI kadencji.
W maju 1996 w rządzie Romano Prodiego objął urząd ministra spraw wewnętrznych, pełniąc także obowiązki koordynatora obrony cywilnej. Funkcje te wykonywał do października 1998[3].
W 1989 został wybrany do Parlamentu Europejskiego III kadencji, był członkiem grupującej ugrupowania komunistycznej Grupy Zjednoczonej Lewicy Europejskiej. Zrezygnował po trzech latach z mandatu[4] (w związku z objęciem stanowiska przewodniczącego Izby Deputowanych). Po raz drugi został europosłem w wyniku wyborów w 1999. Należał do frakcji socjalistycznej, przewodniczył przez całą kadencję Komisji Spraw Konstytucyjnych. Mandat eurodeputowanego V kadencji wykonywał do 2004[4].
23 września 2005 za zasługi społeczne prezydent Carlo Azeglio Ciampi mianował go dożywotnim senatorem[5]. Po wygranych przez centrolewicową koalicję Unia wyborów parlamentarnych w 2006 jego kandydatura została wysunięta na urząd prezydenta Włoch. 10 maja 2006, w czwartym głosowaniu, został wybrany na to stanowisko, otrzymując 543 głosów spośród 1009 elektorów[6]. Urzędowanie rozpoczął 15 maja 2006, rezygnując w rezultacie z mandatu senatora.
Ze względu na zaawansowany wiek wykluczał ubieganie się o reelekcję w wyborach w 2013[7]. Jednakże przedłużający się pat polityczny i idący za tym brak wyboru nowego prezydenta podczas pięciu głosowań, skłoniły polityka do wyrażenia zgody na kandydowanie z poparciem m.in. PD, PdL i SC[8]. 20 kwietnia 2013 podczas szóstego głosowania Giorgio Napolitano zdobył 738 głosów. Został tym samym wybrany na drugą kadencję jako pierwszy prezydent w historii Włoch[9].
Jako prezydent był określany przydomkiem Il principe rosso[10] („Czerwony książę”), co stanowi aluzję do jego wieloletniej komunistycznej przeszłości.
14 stycznia 2015 oficjalnie zrezygnował z urzędu prezydenta Włoch. Z urzędu powrócił do Senatu jako senator dożywotni, aktywnie uczestnicząc w pracach tej izby. W kwietniu 2018 został hospitalizowany, przeszedł zakończoną powodzeniem operację tętniaka aorty[11]. Mandat senatora wykonywał do czasu swojej śmierci w 2023[1].
26 września 2023 został pochowany w Rzymie[12].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.