Koliberek hawański

Koliberek hawański^[5], hawańczyk^[6] (Mellisuga helenae) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Jest najmniejszym ptakiem występującym na kuli ziemskiej. Nie wyróżnia się podgatunków^[2][7].

Koliberek hawański

Mellisuga helenae[1]
(Lembeye, 1850)
Dorosły samiec w szacie spoczynkowej
Samica
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	kolibry
Plemię	Mellisugini
Rodzaj	Mellisuga
Gatunek	koliberek hawański
Synonimy
Orthorhynchus helenæ Lembeye, 1850[2] Calypte helenae (Lembeye, 1850)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
bliski zagrożenia
Zasięg występowania

Zasięg występowania

Występuje endemicznie na Kubie i sąsiedniej wyspie Isla de la Juventud^[2][8]. Obszar zajmowany przez gatunek szacowany jest na 40 000 km²^[4]. Środowisko życia stanowią lasy oraz ich obrzeża z licznymi krzewami^[9].

Samiec w szacie godowej

Morfologia

Długość ciała wynosi około 6,3 cm, z czego 1,2 cm przypada na dziób, zaś 1,5 cm na ogon. Skrzydło mierzy 2,9 cm. U samca wierzch ciała zielononiebieski, połyskliwy, na karku bardziej zielonawy, zaś na pokrywach nadogonowych bardziej niebieskawy. Głowa i gardło połyskujące, szkarłatne. Spód ciała białawy, boki zielonkawe. Sterówki niebieskozielone, opalizujące. Dziób czarny. U samicy wierzch głowy bardziej matowy niż grzbiet ciała, ma ciemną plamkę pod okiem, spód ciała szarawobiały^[3]. Masa ciała wynosi 1,6–1,9 grama^[10].

Lęgi

Okres lęgowy trwa od marca do czerwca. Gniazdo z cienkich patyczków spojone jest pajęczyną i porostami, buduje je samica. W lęgu 2 jaja, o długości nieprzekraczającej 6 mm. Inkubacja trwa około 22 dni. Wysiaduje jedynie samica. Młodymi opiekuje się również ona; opuszczają gniazdo po 18 dniach od wyklucia^[10] (inne źródło podaje 18–38 dni^[8]). Samice przystępują do lęgów już w wieku jednego roku^[8].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje koliberka hawańskiego za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened). Liczebność populacji szacuje się na 22 000 – 66 000 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Dawniej był to ptak pospolity i szeroko rozpowszechniony, obecnie – rzadki i występujący lokalnie. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest niszczenie i przekształcanie jego siedlisk^[4].