Pierwiosnek, pierwiosnka, prymulka (PrimulaL.) – rodzaj roślin należący do rodziny pierwiosnkowatych. Według różnych ujęć taksonomicznych należy do niego od ok. 400[4][5] do 500 gatunków[6]. Występują one głównie w Europie (33 gatunki[5]) i Azji na obszarach o klimacie umiarkowanym, najliczniej w Chinach i Himalajach[4] (w Chinach za rodzime uznawanych jest ok. 300 gatunków[6]). Niektóre jednak gatunki sięgają swoją południową granicą zasięgu aż po góry Nowej Gwinei[4]. Nieliczne gatunki rosną także w Afryce (w Etiopii) oraz na obu kontynentach amerykańskich[6] (w Ameryce Północnej 20 gatunków[7]). Rośliny te zasiedlają murawy i łąki, skaliste urwiska oraz lasy[5]. Nazwa naukowa pochodzi od słowa primus = pierwszy i zdrobnienia -ulus i powodem jej użycia w odniesieniu do tych roślin jest ich wczesnowiosenne zazwyczaj kwitnienie[7]. Wiele gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne[5].
Najczęściej zebrane w baldachy, u kilku tylko gatunków wyrastają pojedynczo lub po kilka. Budowa kwiatów zróżnicowana u różnych gatunków, ale zawsze są to kwiaty rurkowate o 5 płatkach odgiętych na zewnątrz i bardzo często karbowanych[4]. Pięć działek zrośniętych jest w rurkowaty, na końcu ząbkowany kielich. Pręcików jest 5 i mają równą długość, która jednak często jest różna w różnych kwiatach. Zalążnia pojedyncza, jednokomorowa, górna. Szyjka słupka zwykle o dwóch różnych długościach w różnych kwiatach tego samego gatunku[5].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN3-8331-1916-0, OCLC271991134.
ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 141, ISBN978-83-62975-45-7.
LudmiłaKarpowiczowa (red.):Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński.Warszawa:Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,1973. Brak numerów stron w książce
MiłowitBoguszewicz,PiotrBanaszczak:Katalog roślin II: drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich.Warszawa:Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich,2003. ISBN83-912272-3-5. Brak numerów stron w książce