Loading AI tools
polski matematyk, profesor UW i IM PAN Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Roman Sikorski (ur. 11 lipca 1920 w Mszczonowie, zm. 12 września 1983 w Warszawie) – polski matematyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego[1] i Instytutu Matematycznego PAN, członek rzeczywisty PAN, autor prac z logiki matematycznej, algebr Boole’a, topologii, funkcji rzeczywistych, analizy funkcjonalnej (teoria wyznacznikowa dla pewnego typu operatorów liniowych ograniczonych na przestrzeniach Banacha), oryginalne ujęcie teorii dystrybucji.
Roman Sikorski | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
11 lipca 1920 |
Data i miejsce śmierci |
12 września 1983 |
Zawód, zajęcie | |
profesor nauk matematycznych | |
Alma Mater |
Uniwersytetu Warszawskiego[1], Instytutu Matematycznego PAN |
Polska Akademia Nauki | |
Odznaczenia | |
|
Urodził się w rodzinie Ignacego i Józefy z Wasilewskich[2]. Szkołę średnią ukończył w Żyrardowie w 1937[3]. Studia rozpoczął w czasie II wojny światowej, był żołnierzem Armii Krajowej, aresztowany, ukrywał się. Kształcił się na tajnych kompletach.
Studia matematyczne ukończył w 1947 w Uniwersytecie Warszawskim, ale już od 1945 prowadził zajęcia dla studentów jako pomocniczy pracownik naukowy. W 1948 przebywał 8 miesięcy na stypendium w Zurychu, gdzie napisał pracę doktorską pt. Nieskończenie addytywne ciała Boole'a[3], w której udowodnił twierdzenie, nazwane później twierdzeniem Loomisa-Sikorskiego o reprezentowalności -algebr Boole'a. Po powrocie do kraju uzyskał stopień doktora na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UW. W 1950 habilitował się i otrzymał nominację na docenta. W latach 1950/51 i 1951/52 był kolejno zastępcą profesora i profesorem kontraktowym Politechniki Warszawskiej, prowadząc także na UW wykłady zlecone. W 1952 powrócił na stałe na Uniwersytet Warszawski, początkowo na stanowisko profesora kontraktowego. W 1954 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w roku 1957 - profesora zwyczajnego. W latach 1960–1970 był kierownikiem Katedry Funkcji Rzeczywistych, a w latach 1970–1980 kierownikiem Zakładu Analizy Matematycznej[3].
Pracował również w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk, gdzie w latach 1949–1974 był samodzielnym pracownikiem nauki, w latach 1964–1967 wicedyrektorem, a w latach 1967–1970 dyrektorem tego instytutu[3].
W 1962 został członkiem korespondentem, a w 1972 członkiem rzeczywistym PAN[4]. Od 1946 był członkiem Polskiego Towarzystwa Matematycznego, latach 1951–1955 pełnił funkcję sekretarza generalnego, w latach 1957–1965 wiceprezesa Zarządu Głównego, a w latach 1965–1977 prezesa PTM. W 1977 Walne Zgromadzenie PTM nadało mu tytuł członka honorowego[3].
Od 1969 był zastępcą przewodniczącego Komitetu Nauk Matematycznych, a w latach 1972–1974 zastępcą sekretarza Wydziału III PAN. W latach 1975–1977 był też przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego, a także członkiem Rady Naukowej Instytutu Matematyki Politechniki Warszawskiej.
Wspólnie z Heleną Rasiową prowadził seminarium z algebry i teorii krat na Uniwersytecie Warszawskim. Był promotorem 8 doktoratów, w tym: Adama Buraczewskiego, Karola Krzyżewskiego, Marcina Kuczmy, Tadeusza Leżańskiego, Tadeusza Traczyka, Antoniego Wiwegera i Wacława Zawadowskiego[5][6][7][8].
Razem z Heleną Rasiową udowodnił twierdzenie, nazywane dziś lematem Rasiowej–Sikorskiego. Lemat ten posłużył im do konstrukcji nowego dowodu twierdzenia Gödla. Wspólnie z Rasiową napisał też monografię The Mathematics of metamathematics (Matematyka metamatematyki, 1963). Ponadto jest autorem monografii Boolean Algebras (Algebry Boole’a, 1960), napisał również podręczniki: Funkcje rzeczywiste (t. I i II 1958–1959), Rachunek różniczkowy i całkowy. Funkcje wielu zmiennych (1967) i Wstęp do geometrii różniczkowej (1972). Lista ponad 113 publikacji jest w różnych bazach[9][10].
W 1967 uogólnił pojęcie rozmaitości różniczkowej do przestrzeni różniczkowej. Rozpowszechniał to pojęcie w swoim podręczniku[11]. Po jego śmierci tę teorię rozwijali matematycy warszawscy (Zbigniew Żekanowski, Adam Kowalczyk, Wiesław Sasin) i krakowscy (Jacek Gruszczak, Piotr Multarzyński), stosując ją do problemu osobliwości w ogólnej teorii względności Einsteina[12].
W 1945 ożenił się z Krystyną z Bobińskich (ur. 1917). Miał syna Krzysztofa (ur. 1946)[2], który został inżynierem elektronikiem[3].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 44-1-24)[13].
Źródło:[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.