Parolistowate (Zygophyllaceae R.Br.) – rodzina roślin okrytonasiennych z grupy różowych. Obejmuje 22[2]–24[3] rodzaje z 255[3]–325 gatunkami[2]. Występują one głównie na obszarach tropikalnych i subtropikalnych, często na terenach pustynnych i półpustynnych[3]. Liczne gatunki rosną na glebach słonych[4]. W Polsce przejściowo zawlekani bywają przedstawiciele rodzajów parolist i buzdyganek[5].
Znaczenie użytkowe ma kolibło egipskieBalanites aegyptiaca i gwajakowiec lekarskiGuaiacum officinale, liczne inne gatunki dostarczają drewna, używane są w medycynie lub są jadalne[3]. Niektóre gatunki z rodzajów Bulnesia i Guaiacum bywają uprawiane jako ozdobne na obszarach o łagodnych zimach[4].
Naprzeciwległe, skrętoległe lub skupione w pęczkach. Blaszka jest pierzasto złożona, przy czym składać się może z ponad 10 par listków, ale też ulegać może redukcji do jednej ich pary. Listek szczytowy u niektórych przedstawicieli występuje, u innych go brak. Czasem listki ulegają redukcji, tak że pozostaje tylko listek szczytowy stwarzając pozór liścia pojedynczego. Przylistki różnie wykształcone, w tym także w postaci cierni[3]. Blaszki listków całobrzegie, często mięsiste lub skórzaste[4].
Wyrastają skupione w wierzchotkowatych kwiatostanach lub pojedynczo albo parami w kątach liści. Są promieniste i zwykle obupłciowe, 4- lub (częściej) 5-krotne. W rodzaju Morkillia osiągają 5 cm średnicy, poza tym jednak zwykle do ok. 1 cm. Działki kielicha wolne lub u nasady zrosłe. Płatki korony wolne, czasem zredukowane (u Seetzenia i niektórych Zygophyllum). Pręcików jest dwa razy więcej niż płatków. słupkowie jest zrosłoowockowe (synkarpiczne) i powstaje z 4–5 owocolistków (czasem do 10[4]). Zalążnia bywa silnie podzielona lub oskrzydlona, czasem z parą kolców na poszczególnych owocolistkach. Szyjka słupka pojedyncza lub jest ich 5 (u Seetzenia). U różnych przedstawicieli jest naga lub w różnym stopniu owłosiona[3].
Torebki otwierające się przegrodowo lub komorowo albo rozłupnie rozpadające się na 5 lub 10 rozłupek[4], tylko u Balanites mięsiste pestkowce[3]. W każdej z komór powstaje od jednego do pięciu, rzadko do 10 nasion[4].
Pozycja systematyczna i podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Podrodzina Zygophylloideae – 6 rodzajów ze 180 gatunkami. Przedstawiciele tej podrodziny występują głównie na suchych obszarach Afryki, Azji i południowej Europy, mniej liczni spotykani są na kontynentach amerykańskich.
Melocarpum (Engl.) Beier & Thulin
Miltianthus Bunge
Roepera A.Juss.
Sisyndite E.Mey. ex Sond.
Zygophyllum L. – parolist (w tym Fagonia Tourn. ex L., Tetraena Maxim.)
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 194, ISBN978-83-62975-45-7.