Aleksy Poniatowski

Aleksy Poniatowski (ur. 16 stycznia^?/28 stycznia 1892 w Kijowie^[1], zm. między 13 a 14 kwietnia^[2] 1940 w Katyniu) – major broni pancernych^[3] Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej^[4].

Aleksy Poniatowski

major broni pancernych
Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1892 Kijów
Data i miejsce śmierci	między 13 a 14 kwietnia 1940 Katyń
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	I Korpus Polski w Rosji, 1 dywizjon samochodowy, 9 Dywizjon Samochodowy, 1 Pułk Artylerii Motorowej, 1 Pułk Artylerii Najcięższej, Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa: kampania wrześniowa
Odznaczenia

Życiorys

Syn Bogdana i Heleny z Mazurowskich^[1]. Absolwent szkoły handlowej i 1 Kijowskiej Szkoły Wojskowej. Uczestnik I wojny światowej w szeregach armii rosyjskiej. Żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji a następnie w latach 1918–1919 służył w armii generała Denikina. Od 1919 w Wojsku Polskim. W 1920 służył w 1 dyonie samochodowym. Od 1921 w IX dyonie samochodowym w stopniu kapitana wojsk samochodowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[5]. 15 listopada 1923 ukończył IV kurs doskonalący w Obozie Szkolnym Wojsk Samochodowych^[6] był także absolwentem kursu unitarnego w Rembertowie. W 1932 został przeniesiony do 1 pułku artylerii motorowej^[7]. W 1934 dostał przydział do 1 pułku artylerii najcięższej^[8]. Awansował do stopnia majora 1 stycznia 1936. W marcu 1939 był komendant parku samochodowego 1 pułku artylerii najcięższej w Górze Kalwarii^[9]. W 1939 szef służby samochodowej DOK IX^[2].

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 do niewoli sowieckiej dostał się ok. 25 września 1939 r. w okolicach Tarnopola^[10]. Został przewieziony do punktu zdawczo-odbiorczego NKWD w Kamieńcu Podolskim (stan na 19.09.1939) a następnie do obozu rozdzielczego NKWD w Putywlu. 25 października 1939 złożył na ręce naczelnika obozu w Putywlu prośbę o informację o miejscu pobytu żony i córki, które w dniu 19 września 1939 przebywały razem z Poniatowskim. W listopadzie 1939 został przeniesiony do Kozielska. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD^[2] – lista wywózkowa 022/3 poz 23, nr akt 2281^[11] z 9.04.1940^[2]. Został zamordowany 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim^[2]. Podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 07.05.1943^[12]. Figuruje liście AM-204-1385 i Komisji Technicznej PCK GARF-46-01385 – jako major. Przy szczątkach w mundurze znaleziono dwie pocztówki, kwit pocztowy rosyjski, kartka z zapiskami, mała pincetka i scyzoryk^{[13][14][15][16]}.

Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 115 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 125.

Był żonaty z Ireną z Płotnickich, miał córkę Halinę^[1].

Upamiętnienie

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika^[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Tablica pamiątkowa na pomniku w Górze Kalwarii^[10].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych^[5]
• Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)^[18][9]
• Srebrny Krzyż Zasługi (17 marca 1934)^[19][20]
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986^[21]

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu