Anidulafungina

Anidulafungina (łac. anidulafunginum) – organiczny związek chemiczny, antybiotyk przeciwgrzybiczy z nowej grupy echinokandyn, stosowany w leczeniu grzybic układowych.

Anidulafungina

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) N-[(3S,6S,9S,11R,15S,18S,20R,21R,24S,25S,26S)-6-[(1S,2R)-1,2-dihydroksy-2-(4-hydroksyfenylo)etylo]-11,20,21,25-tetrahydroksy-3,15-bis[(1R)-1-hydroksyetylo]-26-metylo-2,5,8,14,17,23-heksaokso-1,4,7,13,16,22-heksaazatricyklo[22.3.0.09,13]heptakozan-18-ylo]-4-{4-[4-(pentyloksy)fenylo]fenylo}benzamid Inne nazwy i oznaczenia 1-[(4R,5R)-4,5-dihydroksy-N2-{[4″-(pentyloksy)[1,1′:4′1″-terfenylo]-4-ylo]karbonylo}-L-ornityno]echinokandyna B
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C58H73N7O17
Masa molowa	1140,24 g/mol
Wygląd	biały, krystaliczny proszek
Identyfikacja
Numer CAS	166663-25-8
PubChem	166548
DrugBank	DB00362
SMILES CCCCCOC1=CC=C(C=C1)C2=CC=C(C=C2)C3=CC=C(C=C3)C(=O)NC4CC(C(NC(=O)C5C(C(CN5C(=O)C(NC(=O)C(NC(=O)C6CC(CN6C(=O)C(NC4=O)C(C)O)O)C(C(C7=CC=C(C=C7)O)O)O)C(C)O)C)O)O)O
InChI InChI=1S/C58H73N7O17/c1-5-6-7-24-82-40-22-18-35(19-23-40)33-10-8-32(9-11-33)34-12-14-37(15-13-34)51(74)59-41-26-43(70)54(77)63-56(79)47-48(71)29(2)27-65(47)58(81)45(31(4)67)61-55(78)46(50(73)49(72)36-16-20-38(68)21-17-36)62-53(76)42-25-39(69)28-64(42)57(80)44(30(3)66)60-52(41)75/h8-23,29-31,39,41-50,54,66-73,77H,5-7,24-28H2,1-4H3,(H,59,74)(H,60,75)(H,61,78)(H,62,76)(H,63,79)/t29-,30+,31+,39+,41-,42-,43+,44-,45-,46-,47-,48-,49-,50-,54+/m0/s1 InChIKey JHVAMHSQVVQIOT-MFAJLEFUSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie praktycznie nierozpuszczalna[1] logP 2,9[1]
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	J02AX06
Farmakokinetyka Działanie przeciwgrzybicze Biodostępność 100% Okres półtrwania 40–50 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek 84% Metabolizm brak Wydalanie głównie z kałem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylnie Objętość dystrybucji 30–50 l

Mechanizm działania

Anidulafungina to półsyntetyczna pochodna antybiotyku lipopeptydowego, echinokandyny B, który jest produktem fermentacji grzyba Aspergillus nidulans^[2]. Anidulafungina, podobnie jak inne echinokandyny, działa grzybobójczo poprzez selektywne hamowanie syntazy β-(1,3)-D-glukanu. Enzym ten występuje wyłącznie w ścianie komórkowej grzybów i jest niezbędny do syntezy β-(1,3)-D-glukanu, który jest istotnym jej składnikiem.
Anidulafungina jest aktywna wobec drożdżaków z rodzaju Candida^[3] (również tych opornych na flukonazol^[4]):

• C. albicans^[5],
• C. glabrata,
• C. parapsilosis,
• C. tropicalis.

oraz wobec obszarów aktywnego wzrostu komórek w grzybni u Aspergillus fumigatus.

Farmakokinetyka[6][7]

Po podaniu dożylnym anidulafungina bardzo szybko (0,5–1 godzina) znika z krążenia obwodowego i przenika do tkanek. Nie wiadomo, czy lek przechodzi przez barierę krew-mózg. Lek wiąże się z białkami osocza niemal całkowicie.
Anidulafungina nie jest metabolizowana w wątrobie, lecz ulega powolnemu rozpadowi w warunkach fizjologicznej temperatury organizmu i pH. Powstaje w ten sposób peptyd z otwartym pierścieniem, który nie wykazuje żadnego działania farmakologicznego. Peptyd ten jest następnie rozkładany i wydalany z żółcią. Okres półtrwania pojedynczej dawki leku wynosi 24 godziny.
Anidulafungina wydalana jest głównie w postaci metabolitów z kałem w ciągu 9 dni od podania leku. Mniej niż 10% wydalane jest w postaci niezmienionej.

Wskazania

Anidulafungina jest wskazana w leczeniu kandydemii i innych zakażeń wywołanych przez Candida^[8][9] u pacjentów bez neutropenii.

Przeciwwskazania

• nadwrażliwość na substancję czynną, inne echinokandyny lub jakikolwiek składnik preparatu,
• ciąża i okres karmienia piersią (przeciwwskazanie względne).

Ostrzeżenia specjalne

1. Nie ustalono skuteczności stosowania anidulafunginy u chorych z neutropenią i kandydemią oraz u pacjentów z ropniem wewnątrzbrzusznym, zapaleniem otrzewnej, zapaleniem wsierdzia, zapaleniem kości i szpiku, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych wywołanymi przez Candida. Skuteczność anidulafunginy w leczeniu zakażeń C. krusei również nie została potwierdzona^[10].
2. Anidulafungina może powodować wzrost aktywności aminotransferaz. Chorzy, u których wzrosła aktywność enzymów wątrobowych, powinni być monitorowani w kierunku pogorszenia pracy wątroby, szczególnie w przypadku podawania innych niż anidulafungina leków przeciwgrzybiczych.
3. Anidulafungina przygotowana do iniekcji zawiera 24% obj. etanolu.

Interakcje

Badania in vitro wskazują na brak interakcji między lekami podawanymi w trakcie leczenia anidulafunginą. Wydaje się, że lek nie jest substratem, induktorem lub inhibitorem cytochromu P450.

Działania niepożądane

Nie pojawiają się często, mają łagodny lub umiarkowany charakter i zazwyczaj nie ma konieczności przerywania leczenia. Najczęściej występują:

• zaburzenia krzepnięcia,
• drgawki, bóle głowy,
• zaburzenia przewodu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty),
• podwyższenie stężenia kreatyniny w osoczu,
• skórne reakcje alergiczne,
• hipokaliemia,
• tzw. uderzenia gorąca,
• podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych oraz stężenia bilirubiny.

Rzadziej mogą pojawić się:

• bóle brzucha,
• hiperglikemia,
• epizody nadciśnieniowe,
• zaczerwienienie twarzy,
• ból w miejscu podania,
• cholestaza.

Preparaty

• Ecalta – Pfizer – proszek zawierający 100 mg anidulafunginy i rozpuszczalnik do sporządzenia koncentratu do wlewów dożylnych.