Antoni Stamirowski

Antoni Jan Franciszek Ligęza-Stamirowski herbu Półkozic^[1] (ur. 16 maja 1863 w Kurzeszynie, zm. 30 sierpnia 1938 w Młocinach) – przewodniczący Głównego Komitetu Obywatelskiego (pełniącego funkcję magistratu Łodzi po wybuchu I wojny światowej i ucieczce prezydenta miasta) od grudnia 1914 roku do 30 kwietnia roku 1915, założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku^[2].

Antoni Jan Franciszek Ligęza-Stamirowski

Data i miejsce urodzenia	16 maja 1863 Kurzeszyn
Data i miejsce śmierci	30 sierpnia 1938 Młociny
Miejsce spoczynku	krypty zespołu klasztornego kamedułów na Bielanach
Odznaczenia

Życiorys

Syn Józefa - powstańca listopadowego i styczniowego i Józefy ze Smoleńskich. Ukończył w Warszawie Szkołę Handlową Kronenberga, studiował za granicą^[3]. Przed 1900 rokiem, wspólnie z Wilhelmem Hordliczką prowadził dom agenturowy przy ulicy Średniej 21 w Łodzi. W 1905 roku utrzymywali oni biuro i ma­gazyn w dawnych składach firmy Schlössera przy ulicy Piotrkowskiej 150. Przed 1909 rokiem Dom Handlowy Hordliczka i Stamirowski stał się przed­stawicielstwem Towarzystwa Akcyjnego „Siemens & Halske” z siedzibą w Petersburgu i Berlinie (jako reprezentacja filii warszawskiej), zakładów „Siemens-Schuckert(inne języki)” z siedzibą w Berlinie oraz Zgorzeleckiej Fabryki Maszyn, Fabryki Kotłów C. i L. Steinmuller oraz Towarzystwa Ubezpiecze­niowego „Rossija”^[1].
Ich firma wykonywała wszelkie urządzenia wchodzące w zakres elektrotechniki (instalacje oświetleniowe, energetyczne, elektro­chemiczne, telefoniczne i telegraficzne, sygnalizacje przeciwpożarowe, urządzenia elektromedyczne, instalacje zasilane prądem z elektrowni łó­dzkiej, także prowadziła sprzedaż wodomierzy i pirometrów, chemikaliów, krochmali, papieru opatrunkowego, tektury żakardowskiej i introligatorskiej, smarów i innych materiałów)^[1].

Przed I wojną światową firma „Siemens” pod kierownictwem Stamirowskiego założyła w Łodzi Towarzystwo Akcyjne „Polskie Zakłady Elektrotechniczne Siemens” z siedzibą dyrekcji głównej i miejscowego oddziału w Łodzi w gmachu własnym przy ulicy Piotrkowskiej 96. Z jego inicjatywy niemieccy właściciele firmy zdecydowali się wyodrębnić 3 oddziały - w War­szawie, Łodzi i Sosnowcu jako odrębne towarzystwa akcyjne (wszystkie pod jego dyrekcją), ściśle uzależnione od Berlina i Petersburga, ale mające markę polską (obsada kierownictwa była całkowicie polska)^[1].

Podczas I wojny światowej, pełnił przez kilka miesięcy stanowisko prze­wodniczącego Głównego Komitetu Obywatelskiego w Łodzi. W 1920 roku zaciągnął się do wojska i służył w 3 dywizjonie 1 Pułku Artylerii Polowej 1 Dywizji Białoruskiej, biorąc udział w zdobyciu Wilna. Został awansowany do stopnia podchorążego i otrzymał Krzyż Walecznych^[3].
Udzielał się społecznie - w 1903 roku był współzałożycielem^[1], a także wieloletnim prezesem, Polskiego Towarzystwa Teatralnego w Łodzi^[4], skarbnikiem Oddziału Łódzkiego Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego członkiem Rady Głównej Opiekuńczej w Warszawie i prze­wodniczącym Łódzkiej Okręgowej Rady Opiekuńczej. Sprawował również funkcję wiceprezesa (reprezentującego Warszawę) Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Łodzi, działał w Komitecie Reprezentantów Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi^[1].

Po I wojnie światowej, w 1918 roku zamieszkał w Warszawie^[1], gdzie jako naczelny dyrektor PZE „Siemens” koordynował prace przy tworzeniu polskiego towarzystwa „Siła i Światło” (akt organizacyjny tej spółki - 5 grudnia 1918 roku - była to pierwsza spółka akcyjna założona w niepodległej Polsce). Był także członkiem tej spółki i członkiem jej rady nadzorczej^[5]. Spółka między innymi dzięki jego staraniom stała się w ciągu 1919 roku wyłącznym dysponentem dwóch ośrodków energetycznych - elektrowni w Pruszkowie i w Warszawie. Z jego inicjatywy powstała Spółka Akcyjna „Elektrobank” w Warszawie^[1].

W 1928 zamieszkał w Młocinach, gdzie pełnił funkcję sołtysa i prezesa Towarzystwa Młocin^[3]. Tam zmarł 30 sierpnia 1938 roku^[6].

Życie prywatne

Jego żoną była Zofia Maria z domu Lohrer (ur. 1871–1918), córka znanego lekarza – Juliusza Lohrera. Miał z nią syna Janusza Juliana (1891-1952)^[1]. Został pochowany w krypcie Klasztoru Kamedułów na Bielanach w Warszawie^[7][8][1]. Potomkowie Stamirowskiego mieszkają w São Paulo^[1].

Odznaczenia

• Krzyż Walecznych^[7]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1938, pośmiertnie)^[9].