Calligonum polygonoides

Calligonum polygonoides L. – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Występuje naturalnie w południowej części Rosji, Turcji, Syrii, Izraelu, Iraku, Iranie, Pakistanie oraz północnych Indiach^[4], w tym na Pustyni Thar, gdzie znany jest pod lokalną nazwą phog lub phok^[5][6][7].

Phog na Pustyni Thar

Phog zebrany na opał (Radżastan, Indie)

Calligonum polygonoides

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	kandym
Gatunek	Calligonum polygonoides
Nazwa systematyczna
Calligonum polygonoides L. Sp. Pl. 530 1753[3]

Mounstuart Elphinstone (1779–1859), urzędnik Kompanii Wschodnioindyjskiej, oddelegowany z misją dyplomatyczną do Kabulu w Afganistanie, podczas podróży przez obszar Pustyni Thar w północno-zachodnich Indiach (ówczesnej Radźputanie, czyli dzisiejszym indyjskim stanie Radżastan) w 1808 roku, tak opisał roślinę phog: „Jest to roślina wysoka na cztery do pięciu stóp, dość zielona, choć nie posiada liści. Jej gałęzie przechodzą w delikatne gałązki, które kończą się kępkami tego samego materiału, lecz jeszcze miększego i bardziej nasyconego sokiem. Wytwarza skupiska kwiatów, które są spożywane przez tubylców, a nasiona znajdują się w strąkach. Jest to ulubiony pokarm wielbłądów, który w pewnym stopniu rekompensuje im długotrwały brak wody, na jaki są skazane na pustyni. Po raz pierwszy zaobserwowano ją na zachód od Canoud^[a] i występowała na całym obszarze pustyni^[6][7].

Morfologia

Pokrój

Zrzucający liście krzew dorastający do 1,5 m wysokości^[4].

Liście

Blaszka liściowa ma równowąski kształt, mierzy 7–15 mm długości, o ostrym wierzchołku^[4].

Kwiaty

Zebrane po 2–3 w pęczki, rozwijają się w kątach pędów. Listki okwiatu mają podłużny kształt i żółtawą barwę, mierzy do 3–4 mm długości^[4].

Owoce

Niełupki o jajowatym kształcie, osiągają 12–17 mm długości oraz 10–14 mm szerokości^[4].

Biologia i ekologia

Kwitnie od stycznia do kwietnia^[4].

Na Pustyni Thar kwitnie między kwietniem i czerwcem. Pąki kwiatów, znane pod lokalną nazwą phogḷā, są jadalne i dostępne jedynie przez krótki okres 1-2 tygodni^[5].

Uwagi

1. Chodzi o wieś Kanorh, położoną w pobliżu miejscowości Narnaul we współczesnym stanie Harijana, na pograniczu z Radżastanem, gdzie rozpoczyna się obszar pustynny. Miejscowość tę oznaczył na mapie dołączonej do swojej książki James Tod, który w opisie Pustyni Thar powołuje się na relację Elphinstone'a.