Chruścina

Chruścina^[5], jeżówka^[6] (Arbutus) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych. Obejmuje około 10 gatunków^[4]. Pięć z nich występuje w Ameryce Środkowej i w południowo-zachodniej części Ameryki Północnej^[4]. Pozostałe rosną głównie w basenie Morza Śródziemnego, z A. unedo sięgającym na północy do południowo-zachodniej Irlandii i A. canariensis występującym na Wyspach Kanaryjskich^[7]. Rosną w lasach i zaroślach na skałach, zarówno kwaśnych, jak i wapiennych^[7]. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne. Owoce chruściny jagodnej spożywane są na surowo (mają raczej mdły smak) i w przetworach^[5].

Chruścina

Arbutus unedo
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	wrzosowate
Rodzaj	chruścina
Nazwa systematyczna
Arbutus Linnaeus Sp. Pl. 395. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny
A. unedo L.[3]
Synonimy
Unedo Hoffmansegg & Link[4]

Arbutus canariensis

Arbutus unedo

Morfologia

Pokrój

Krzewy i drzewa o wysokości do 40 m^[7]. Wyróżniają się zwykle korą gładką i czerwonobrązową, łuszczącą się cienkimi płatami^[7][5][4]. Młode pędy zwykle gruczołowato owłosione, rzadziej nagie^[4].

Liście

Skrętoległe, zimozielone, za młodu zwykle owłosione^[7]. Blaszka liściowa owalna, skórzasta, całobrzega lub ząbkowana^[4].

Kwiaty

Obupłciowe, zebrane po 10–40 w złożonych gronach^[4]. Działek kielicha pięć. Są one trwałe, zrośnięte u nasady, kształtu owalnego do trójkątnego Korona urnowata, utworzona w wyniku zrośnięcia pięciu płatków; ma kolor kremowobiały do żółtawego. Pręcików jest 10, u nasady ich nitki są spęczniałe, pylnik z dwoma odgiętymi pazurkami. Zalążnia górna, 5-komorowa. Zwieńczona jest pojedynczą, prostą szyjką słupka zakończoną główkowatym znamieniem^[4].

Owoce

Nagie, owłosione lub z drobnymi wyrostkami, kulistawe jagody barwy czerwonej, pomarańczowoczerwonej do ciemnoczerwonej, zawierające 1–5 nasion^[4].

Systematyka

Rodzaj należy do podrodziny Arbutoideae w rodzinie wrzosowatych Ericaceae^[8].

Wykaz gatunków^[9]

• Arbutus andrachne L. – chruścina szkarłatna
• Arbutus × andrachnoides Link
• Arbutus × androsterilis M.Salas & al.
• Arbutus arizonica (A.Gray) Sarg.
• Arbutus canariensis Duhamel
• Arbutus madrensis S.González
• Arbutus menziesii Pursh
• Arbutus occidentalis McVaugh & Rosatti
• Arbutus tessellata P.D.Sørensen
• Arbutus unedo L. – chruścina jagodna, poziomkowe drzewo
• Arbutus xalapensis Kunth