Czerwiec (roślina)

Czerwiec (Scleranthus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny goździkowatych. Obejmuje 13 gatunków^[4]. Występują one w Eurazji, Afryce i Australii, poza tym zawleczone zostały także na inne kontynenty. W Polsce rosną w zależności od ujęcia dwa lub trzy gatunki: czerwiec roczny (S. annuus), czerwiec trwały (S. perennis) i czerwiec wieloowockowy (S. polycarpos^[5], uznawany też za podgatunek – S. annuus subsp. polycarpos^[4]). Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów skleros – twardy i anthos – kwiat^[6].

Czerwiec

Czerwiec roczny
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	goździkowate
Rodzaj	czerwiec
Nazwa systematyczna
Scleranthus L. Sp. Pl. 406. 1753[3]
Typ nomenklatoryczny
Scleranthus annuus L.[3]
Synonimy
Knauthia Heister ex Fabricius Knavel Séguier[3]

Znaczenie użytkowe tych roślin jest ograniczone, w uprawach występują jako chwasty, niektóre gatunki wykorzystywane są lokalnie jako lecznicze^[7].

Morfologia

Pokrój

Niewielkie rośliny jednoroczne, dwuletnie lub byliny o pędach płożących lub wzniesionych, o łodygach okrągłych i rozgałęzionych^[6].

Liście

Naprzeciwległe, siedzące i zrośnięte nasadami. Blaszka liściowa równowąska lub igłowata, na szczycie ostra lub tępa, z pojedynczą żyłką wiązek przewodzących^[6].

Kwiaty

Siedzące, zebrane w luźne lub gęste wierzchotki. Hypancjum dzbanuszkowate. Działki kielicha w liczbie 5, zielonkawe, na brzegu białawe, do 4 mm długości. Płatków brak. Dysk miodnikowy obecny u nasady pręcików, których jest od 2 do 10. Szyjki słupka 2, główkowate^[6].

Owoce

Jednonasienna, owalna niełupka, zamknięta w trwałym hypancjum i działkach kielicha i z nimi opadająca. Zawiera kuliste i żółtawe nasiono^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj należy do plemienia Sclerantheae w podrodzinie Alsinoideae w obrębie rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae)^[8].

Wykaz gatunków^[4]

• Scleranthus annuus L. – czerwiec roczny
• Scleranthus biflorus (J.R.Forst. & G.Forst.) Hook.f.
• Scleranthus brockiei P.A.Will.
• Scleranthus delortii Gren.
• Scleranthus diander R.Br.
• Scleranthus fasciculatus (R.Br.) Hook.f.
• Scleranthus ×intermedius Kitt.
• Scleranthus minusculus F.Muell.
• Scleranthus perennis L. – czerwiec trwały
• Scleranthus peruvianus Muschl.
• Scleranthus pungens R.Br.
• Scleranthus singuliflorus (F.Muell.) Mattf.
• Scleranthus uncinatus Schur
• Scleranthus uniflorus P.A.Will.