Fiołek powabny

Fiołek powabny (Viola gracilis Sm.) – gatunek roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Występuje naturalnie w Serbii, Czarnogórze, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji, Bułgarii i Turcji^[3][4][5].

Fiołek powabny

Morfologia gatunku
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	fiołkowate
Rodzaj	fiołek
Gatunek	fiołek powabny
Nazwa systematyczna
Viola gracilis Sm. J.Sibthorp & J.E.Smith, Fl. Graec. Prodr. 1: 146 (1806)[3]
Synonimy
Viola calycina Boiss. & Heldr. Viola elongata A.Huet ex Nyman Viola olympica Boiss.[3]

Morfologia

Pokrój

Bylina dorastająca do 30 cm wysokości, tworzy kłącza^[4]. Pędy są liczne, grube, wzniesione lub wyprostowane^[5].

Liście

Blaszka liściowa ma zaokrąglony, szeroko jajowaty, jajowaty lub podługowato eliptyczny kształt^[5]. Mierzy 2–3 cm długości, jest ząbkowana na brzegu, ma sercowatą nasadę i tępy wierzchołek^[4][5]. Górna powierzchnia jest naga, natomiast od spodu są czasami owłosione na żyłach i wzdłuż krawędzi^[5]. Ogonek liściowy jest nagi i ma 2–4 cm długości. Przylistki są pierzaste^[4].

Kwiaty

Pojedyncze, wyrastające z kątów pędów, osadzone na długich szypułkach^[5]. Mają działki kielicha o lancetowatym kształcie^[4]. Płatki są odwrotnie jajowate, płatki boczne i górne są żółte lub niebieskofioletowe, natomiast dolny jest odwrotnie jajowaty i ma żółtą, niebiesko-fioletową lub jasnofioletową barwę, u podstawy żółtawo-pomarańczową, z 5–7 ciemniejszymi żyłkami, posiada obłą ostrogę o długości 6-10 mm^[4][5].

Owoce

Torebki^[5].

Biologia i ekologia

Rośnie w miejscach suchych; trawiastych lub kamienistych. Występuje zwykle pojedynczo, ale w niektórych miejscach można znaleźć grupy z dużą liczbą osobników i dużym zagęszczeniem. Kwitnie od maja do sierpnia, natomiast owoce pojawiają się od lipca do września^[5].

Zagrożenia i ochrona

Największymi zagrożeniami dla zachowania siedlisk tego gatunku są ograniczony zasięg, koszenie trawy na siano, hodowla i wypas zwierząt, niszczenie siedlisk w wyniku turystyki oraz zbieranie okazów jako rośliny ozdobnej. Zdolność reprodukcyjna gatunku jest ogólnie dobra – nasiona wykazują wysoką zdolność kiełkowania. W Bułgarii gatunek jest chroniony zgodnie z krajową ustawą o różnorodności biologicznej. Jego siedliska znajdują się tam na obszarach europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000^[5].

Zobacz też

• Lista gatunków z rodzaju fiołek