Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Gérard Depardieu
aktor francuski Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Gérard Xavier Marcel Depardieu[1] (ur. 27 grudnia 1948 w Châteauroux) – francuski aktor, producent filmowy, reżyser, restaurator, właściciel winnic i producent wina. Nazywany „francuskim Robertem De Niro”[2][3].
.jpg)
Zagrał w ponad 130 kinowych produkcjach francuskich, brytyjskich, amerykańskich, włoskich, niemieckich, a także rosyjskich, polskich i norweskich. Laureat dwóch Cezarów (1981, 1991)[4], Złotego Globu (1991) i nagrody aktorskiej na MFF w Cannes (1990), nominowany do Oscara (1991)[5], właściciel winnicy Château de Tigné[6] w Andegawenii oraz plantacji w okolicach wsi Ugłowoje[7] na Krymie. Honorowy rezydent Belgii[8]. Otrzymał obywatelstwo Rosji[9]. 10 sierpnia 2015 otrzymał gwiazdę w Alei Sławy Aktorskiej w Wyborgu[10].
Remove ads
Wczesne lata
Podsumowanie
Perspektywa
Urodził się w Châteauroux, miasteczku w regionie Berry, jako trzecie z siedmiorga (przy czym jedno zmarło niedługo po porodzie[11]) dzieci Anne Jeanne Josèphe (1923–1988; wł. Alice Marillier) i René Maxime Lionela Depardieu (1923–1988)[12][13], którzy pobrali się 19 lutego 1944[14]. Jego ojciec był blacharzem, a matka zajmowała się domem[15]. Jego dziadek ze strony matki, Xavier Charles Marillier[16], był pilotem wojskowym i na początku lat 40. został przeniesiony do bazy lotniczej w Châteauroux[14]. Gérard ma starszego brata Alaina (ur. 1945), starszą siostrę Hélène (ur. 1947), młodszą siostrę Catherine (ur. 1955) i dwóch młodszych braci, Erica i Francka, przy czym z większością rodzeństwa nie utrzymywał kontaktu w dorosłym życiu[17].
Został wychowany w biednym środowisku, dorastał w niepiśmiennej rodzinie[18]. Dorastał w mieszkaniu przy rue Maréchal Joffre[11], Część wakacji spędzał na lotnisku w Orly, na którym jego babka pracowała jako babcia klozetowa, a także na wsi u dalekiej ciotki ojca[14]. W 1962 zdał egzamin końcowy w szkole powszechnej pod wezwaniem św. Dionizego w Châteauroux i odbył praktykę zawodową w drukarni Centre Presse[19]. Żył z dorywczych prac[20], m.in. w drukarni Centre Presse, zajmował się także handlem towarem z żołnierzami armii amerykańskiej stacjonującymi w Châteauroux[21]. W młodości został skazany na trzy tygodnie pozbawienia wolności za kradzież samochodów i napad[22]. Nie odbył służby wojskowej, ponieważ komisja kwalifikacyjna stwierdziła u niego patologiczną nadpobudliwość[23]. Przez jakiś czas amatorsko trenował boks[22]. Jesienią 1965, kiedy miał 16 lat, opuścił rodzinny dom i, za namową kolegi, Michela Pilorgégo, udał się do Paryża, by rozpocząć karierę aktorską[24].
Remove ads
Kariera
Podsumowanie
Perspektywa
W Paryżu uczęszczał na liczne warsztaty teatralne, m.in. odbył sześciomiesięczny kurs im. Charles’a Dullina w Théâtre National Populaire, a następnie doskonalił umiejętności aktorskie u Jeana-Laurenta Cocheta w Théâtre Édouard VII[25]. Uczęszczał także na zajęcia do Alfreda Tomalisa, specjalisty od spraw wymowy, dzięki czemu odzyskał pełną zdolność mówienia, którą częściowo utracił w młodości[26]. Chodził również na zajęcia z pracy nad ciałem oraz na lekcje poezji i rozumienia sensu tekstów, których miał się uczyć[27]. W 1968 zagrał w teatrze Capucines w spektaklu Boudu z wód wyratowany (Boudu sauvé des eaux) z Jean-Laurent Cochetem, który następnie zaangażował go do sztuki Les Garçons de la bande[28]. Niedługo później znalazł zatrudnienie w teatrze objazdowym Café de la Gare[29].
Na szklanym ekranie zadebiutował epizodyczną rolą w serialu Rendez-vous à Badenberg (1966)[30]. Zagrał niewielkie role także w filmach telewizyjnych, m.in. Le Cyborg (1967) Jacques’a Pierre’a i Tango (1967) Jeana Kerchbrona[31]. W kinie po raz pierwszy pojawił się w roli bitnika w filmie średniometrażowym Rogera Leenhardta Bitnik i koteczek (Le Beatnik et Le Minet, 1965)[32]. W pierwszej połowie lat 70. wystąpił z Jeanem Gabinem w filmach: Zabójca (Le Tueur, 1971) Denysa de La Patellière’a, Sprawa Dominicich (L’Affaire Dominici, 1972) Claude’a Bernarda-Auberta i Dwaj ludzie z miasta (Deux hommes dans la ville, 1973) José Giovanniego[33]. Zagrał także niewielkie role – zazwyczaj młodych przestępców – u reżyserów, takich jak m.in. Michel Audiard (Krzyk kormorana – Le cri du cormoran, le soir au-dessus des jonques, 1971), Jacques Deray (Trochę słońca w zimnej wodzie – Un peu de soleil dans l’eau froide, 1971), Pierre Tchernia (Dożywocie – La viager, 1972) i Juan Luis Buñuel (Na spotkanie radosnej śmierci – Au rendez-vous de la mort joyeuse, 1973)[34]. Na planie Krzyku kormorana zaprzyjaźnił się z Jeanem Carmetem, z którym pozostał w bliskich relacjach do końca życia aktora[35]. W latach 70. nawiązał współpracę także z Claude’em Régym, który zaangażował go do roli młodego sutenera w sztuce Edwarda Bonda Ocaleni w Théâtre National Populaire[36]. W 1972 rozpoczął współpracę z Marguerite Duras i w kolejnych latach zagrał w reżyserowanych przez nią filmach: Nathalie Granger (1973), Kobieta Gangesu (La femme du Gange, 1974), Baxter, Vera Baxter (1977) i Ciężarówka (Le camion, 1977)[37].
Podczas jednego z występów w spektaklu Jeana Chateneta Galapagos w Théâtre de la Madeleine w Paryżu został dostrzeżony przez Bertranda Bliera, który obsadził go w roli Jeana-Claude’a, żyjącego z nieczystych źródeł dochodu, który terroryzuje mieszkańców blokowiska, w komedii kryminalnej Bertranda Bliera Jaja (Les Valseuses, 1974), dzięki której zdobył przychylność krytyków i popularność wśród widzów[38][39]. Następnie wystąpił w filmach zaliczanych do klasyki francuskiego kina: Stavisky (1974) Alaina Resnais’go i Vincent, François, Paul i inni (Vincent, François, Paul et les autres, 1974) Claude’a Sauteta[40]. Bernardo Bertolucci zatrudnił go do historycznego dramatu Wiek XX (Novecento, 1976) z Robertem De Niro[41]. W 1977 po jednym z występów w sztuce Petera Handkego Die Unvernünftigen sterben aus w Lyonie wdał się w bójkę w lokalnym barze i został dotkliwie pogryziony przez psa swojego przeciwnika[42]. Niedługo po tym zdarzeniu zaczął psychoanalizę[43]. W drugiej połowie lat 70. zagrał charakterystyczne role filmowe: perwersyjnego przyjaciela właścicielki burdelu w Kochance (Maitresse, 1976) Barbeta Schroedera, mordercę imieniem Samson w Barocco (1976) André Téchiné’a i Gérarda, który kastruje się nożem elektrycznym na znak zakończeniu związku z Valérie (Ornella Muti), w prowokującym filmie Marco Ferreriego Ostatnia kobieta (La dernière femme, 1978)[44]. Zagrał także Raoula w komedii romantycznej Bertranda Bliera Przygotujcie chusteczki (Préparez vos mouchoirs, 1978), która była nominowana do Oscara dla najlepszego filmu zagranicznego[45].
Zupełnie odmienny wizerunek niż w dotychczasowych filmach, czyli bohatera czułego, pozytywnego i uczuciowego, przedstawił w dramacie François Truffauta Ostatnie metro (La Dernier métro, 1980) z Catherine Deneuve, a za rolę członka ruchu oporu Bernarda Grangera otrzymał swojego pierwszego Cezara za główną rolę męską[46]. W 1981 pojawił się w filmach: Pechowiec (La chèvre) Francisa Vebera, Wybór broni (Le Choix des armes) Alaina Corneau i Kobieta z sąsiedztwa (La femme d'à côté) François Truffauta oraz rozpoczął pracę przy dramacie kryminalnym Powrót Martina Guerre (Le Retour de Martin Guerre, 1982) Daniela Vigne, a za rolę w tym ostatnim otrzymał nagrodę Stowarzyszenia Amerykańskich Krytyków Filmowych[47]. W sierpniu 1983 otworzył własną firmę producencką D.D. Productions[48], pod której szyldem w kolejnych wyprodukował m.in. filmy Drôle d’endroit pour une rencontre (1988) i Shakha proshaka (1991). Również w 1983 wcielił się w tytułową rolę polityka Georges’a Dantona w filmie historycznym Andrzeja Wajdy Danton (1983)[49]. Pojawił się także na okładce amerykańskiego magazynu „Time”, którego redakcja okrzyknęła go „uosobieniem Nowej Fali we francuskim kinie”[50].
W 1984 zadebiutował jako reżyser filmowy komedią Świętoszek (Le Tartuffe, 1984) według Moliera, w której zagrał także tytułową rolę. Za rolę inspektora Louisa Mangina w filmie Maurice’a Pialata Policja (Police, 1985) otrzymał nagrodę aktorską na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji[51]. Następnie zagrał Boba, biseksualnego włamywacza, jednego z głównych bohaterów komediodramatu Bertranda Bliera Strój wieczorowy (Tenue de soirée, 1986) z Michelem Blankiem i Miou-Miou[52]. W 1986 w duecie z Barbarą występował w recitalu Lili Passion, który przez miesiąc prezentowali w Paryżu, a następnie w mniejszych miastach Francji oraz w Szwacjcarii i we Włoszech[53]. Partnerował Isabelle Adjani w roli Auguste Rodina w nominowanej do Oscara dla najlepszego filmu nieangielskojęzycznego produkcji biograficznej Bruno Nuyttena Camille Claudel (1988) o życiu sławnej francuskiej rzeźbiarki[53]. Następnie wystąpił w dramacie François Dupeyrona Dziwne miejsce na spotkanie (Drôle d'endroit pour une rencontre, 1988) z Catherine Deneuve, a w 1989 pojawił się w komediach: Chcę wracać do domu (Je veux rentrer à la maison) Alaina Resnais’go, Dwaj (Deux) Claude’a Zidiego i Zbyt piękna dla ciebie (Trop belle pour toi) Bertranda Bliera u boku Josiane Balasko i Carole Bouquet[54].
Za tytułową kreację w filmie Jean-Paula Rappeneau Cyrano de Bergerac (1990) otrzymał nagrodę za pierwszoplanową rolę męską na 43. MFF w Cannes i drugiego w karierze Cezara dla najlepszego aktora oraz nominację do Oscara dla najlepszego aktora[55]. Światową popularność zyskał dzięki roli francuskiego imigranta, który najpierw poślubia, a dopiero później poznaje i zakochuje się w Amerykance (Andie MacDowell) w komedii Petera Weira Zielona karta (1990), za którą zdobył Złoty Glob. W kolejnych latach kręcił po kilka filmów rocznie[56]. Wystąpił w dwóch produkcjach ze swoim synem, Guillaumem Depardieu: filmie biograficznym Alaina Corneau Wszystkie poranki świata (Tous les matins du monde, 1991) i dramacie Kochaj ojca (Aime ton père, 2002)[57]. W 1992 przewodniczył obradom jury konkursu głównego na 45. MFF w Cannes.
Od lat 90. występował w amerykańskich koprodukcjach, m.in. wcielił się w podróżnika Krzysztofa Kolumba w przygodowym filmie akcji Ridleya Scotta 1492. Wyprawa do raju (1492: Conquest of Paradise, 1992), zagrał tytułową rolę w komedii romantycznej Steve’a Minera Tata i małolata (My Father the Hero, 1993) z Katherine Heigl oraz wystąpił jako Portos w filmie kostiumowym Randalla Wallace’a Człowiek w żelaznej masce (The Man in the Iron Mask, 1998) z Leonardo DiCaprio i Johnem Malkovichem oraz Jean Pierre Le Pelt w komedii familijnej Kevina Limy 102 dalmatyńczyki (102 Dalmatians, 2000)[58].
Jako gość gali rozdania Telekamer w 2000 otrzymał nagrodę specjalną dla najpopularniejszej gwiazdy zagranicznej. Sympatię wśród widzów zyskał rolą Obeliksa w czterech adaptacjach komiksu: Asterix i Obelix kontra Cezar (Astérix et Obélix contre César, 1999), Asterix i Obelix: Misja Kleopatra (Astérix & Obélix: Mission Cléopâtre, 2002), Asterix na olimpiadzie (Astérix aux Jeux Olympiques, 2006) i Asterix i Obelix: W służbie Jej Królewskiej Mości (Astérix et Obélix: Au service de sa Majesté, 2012)[59]. W pierwszej dekadzie XXI wieku wystąpił także m.in. w kasowych komediach: Plotka (Le placard, 2001) Francisa Vebera i Bon voyage (2003) Jean-Paula Rappeneau[60]. Wyprodukował miniseriale, w których również wystąpił: Nędznicy (Les Misérables, 2000) jako Jean Valjean i Napoleon (Napoléon, 2002) jako Joseph Fouché, a druga z produkcji była nominowana do nagrody Emmy w dziewięciu kategoriach.
Wydał kilka książek autobiograficznych: „Lettres volées” (1988), „Depardieu: A Biography” (1994; wywiad rzeka przeprowadzony przez Paula Chutkowa)[61] i „Vivant! Entretiens avec Laurent Neumann” (2004; pl. Po prostu żyję! Rozmowy z Laurentem Neumannem”).
W 1996 założył z Gérardem Bourgoinem spółkę Pebercan, pod której szyldem produkuje kubańską ropę naftową[62]. W 2003 otworzył w Paryżu restaurację „La Fontaine Gaillon”[63], którą sprzedał w 2019[64]. Wystąpił w spotach reklamowych m.in. producenta serów Senoble i makaronów Barilla[65] oraz Bank Zachodni WBK[66]. Jest właścicielem bądź dzierżawcą kilku winnic na świecie, m.in. w Anjou, Aniane, Meknes, Tilimsan[67], Egerze i Duero[68]. Angażuje się także w działalność humanitarną i charytatywną[69].
Remove ads
Życie prywatne
Podsumowanie
Perspektywa
11 kwietnia 1970 w Bourg-la-Reine zawarł związek małżeński z aktorką Élisabeth Guignot[70], z którą miał syna Guillaume (ur. 7 kwietnia 1971, zm. 13 października 2008 w wyniku powikłania zapalenia płuc)[71] i ma córkę Julie (ur. 18 czerwca 1973)[72]. Jeszcze w trakcie trwania małżeństwa nawiązał romans z modelką Karine Syllą, z którą ma córkę Roxane (ur. 28 stycznia 1992)[73]. 2 listopada 1996 rozwiódł się z żoną, a w latach 1997–2003 pozostawał w nieformalnym związku z aktorką Carole Bouquet[74], z którą wcześniej zagrał w filmach: Zimny bufet (1979), Prawy brzeg, lewy brzeg Sekwany (1984) i Zbyt piękna dla ciebie (1989)[75]. Z nieformalnego związku z Hélène Bizot, ma syna, Jeana (ur. 2006). W latach 2006–2023 pozostawał w związku z Clémentine Igou. W 2024 związał się z Magdą Wawrusową.
W maju 1998 uległ wypadkowi motocyklowemu w Clairefontaine-en-Yvelines, po którym został skazany na trzy miesiące więzienia w zawieszeniu, jako że w jego krwi wykryto 2,5 promila alkoholu[76]. 10 lipca 2000, niedługo po przejściu zawału serca, poddał się zabiegowi wszczepienia pięciu bypassów w szpitalu im. Focha w Suresnes[77]. W czerwcu 2004 został potrącony przez samochód, po czym przeszedł operację z powodu otwartego podwójnego złamania kości piszczelowej i strzałkowej[78].
Był stałym rezydentem miejscowości Néchin w Belgii[79]. Oprócz tego miał niemal 30 posiadłości we Francji, Hiszpanii, Maroku i Argentynie. W grudniu 2012 złożył wniosek o nadanie obywatelstwa belgijskiego, z powodu wprowadzenia przez francuski rząd 75-procentowego podatku dla najbogatszych. Po wypowiedzi francuskiego premiera Ayraulta, który nazwał wyjazd Depardieu do Belgii „żałosnym”, aktor zapowiedział w liście otwartym zrzeczenie się francuskiego obywatelstwa i potępił politykę podatkową francuskiego rządu jako karzącą ludzi najzdolniejszych[80]. W styczniu 2013 prezydent Rosji Władimir Putin ukazem przyznał aktorowi rosyjskie obywatelstwo[81][82][83]. 5 stycznia 2013 w Soczi Depardieu odebrał rosyjski paszport osobiście z rąk prezydenta[84][85]. W tym samym miesiącu nabył nieruchomość w osiedlu Biełyje Stołby w Domodiedowie w obwodzie moskiewskim[86], w której od lat był częstym gościem[87][88]. 4 września 2020 przyjął prawosławie, ochrzczony przez metropolitę Jana (Renneteau), zwierzchnika Arcybiskupstwa Zachodnioeuropejskich Parafii Tradycji Rosyjskiej, w Soborze św. Aleksandra Newskiego w Paryżu[89]. W lutym 2022 roku Depardieu ujawnił, że został obywatelem Zjednoczonych Emiratów Arabskich, choć nie sprecyzował, kiedy to nastąpiło[90].
W marcu 2022 roku potępił rosyjską inwazję na Ukrainę i oskarżył prezydenta Rosji Putina o „szalone, niedopuszczalne nadużycia” i „niedopuszczalne szaleństwo”[91]. Kreml w odpowiedzi oświadczył, że Depardieu „najpewniej nie całkiem rozumie, co się dzieje”, natomiast w rosyjskiej Dumie Państwowej pojawiły się głosy, by pozbawić aktora rosyjskiego obywatelstwa[92][93]. W drugiej połowie 2022 roku aktor zamknął firmę producencką PC Railway z siedzibą w Rosji[94].
W maju 2025 został skazany przez sąd w Paryżu na 18 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu za napaść seksualną[95].
Remove ads
Filmografia
Remove ads
Nagrody
Remove ads
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads