Gigantopithecus

Gigantopitek (Gigantopithecus) – wymarły rodzaj ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae), który żył milion do trzystu tysięcy lat temu^[4], na obszarze dzisiejszych Chin, Indii i Wietnamu obok innych gatunków hominidów^[5]. Zachowane skamieniałości sugerują, że Gigantopithecus blacki był największą małpą człekokształtną, jaka kiedykolwiek żyła, osiągającą do 3 m wysokości i 540 kg masy ciała^[4][6][7].

Gigantopitek

Gigantopithecus
Koenigswald, 1935[1]
Okres istnienia: 1–0,3 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 1/0.3 ↓ 1/0.3
Żuchwa gigantopiteka
Rekonstrukcja gigantopiteka
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Nadrodzina	człekokształtne
Rodzina	człowiekowate
Podrodzina	orangowate
Rodzaj	gigantopitek
Typ nomenklatoryczny
Gigantopithecus blacki Koenigswald, 1935
Synonimy
Gigantanthropus Weidenreich, 1946[2] Giganthropus[a] Weinert, 1950[3]
Gatunki
G. blacki Koenigswald, 1935

Etymologia

• Gigantopithecus: gr. γιγας gigas, γιγαντος gigantos „ogromny, olbrzymi”^[8]; πιθηκος pithēkos „małpa”^[9].
• Gigantanthropus (Giganthropus): gr. γιγας gigas, γιγαντος gigantos „ogromny, olbrzymi”^[8]; ανθρωπος anthrōpos „człowiek”^[10]. Nowa nazwa dla Gigantopithecus Koenigswald, 1935.

Gatunki

• Gigantopithecus blacki Koenigswald, 1935

Wyginięcie

Grupa naukowców w artykule opublikowanym w 2024 roku na łamach „Nature” sugeruje, że Gigantopithecus wyginął przez zmiany klimatu; 2,3 miliona lat temu środowisko stanowiło mozaikę lasów i traw, co zapewniało idealne warunki dla dobrze prosperujących populacji G. blacki. Jednak między 295 000 a 215 000 lat temu wystąpiła zwiększona zmienność środowiska spowodowana zwiększoną sezonowością, co spowodowało zmiany w zbiorowiskach roślinnych i wzrost otwartych środowisk leśnych, do których G. blacki nie był w stanie się przystosować w przeciwieństwie do występującego wraz z nim Pongo weidenreichi^[11].

Kryptozoologia

Niektórzy kryptozoolodzy uważają, że gigantopitekami są takie istoty jak Yeti, Wielka Stopa, Yowie, Yeren i Skunk ape^[12][13].

Uwagi

1. Niepoprawna późniejsza pisownia Gigantanthropus Weidenreich, 1946.