Józef Dunin-Borkowski (wojskowy)

Józef Dunin-Borkowski (ur. 19 lutego 1879 we Florencji, zm. 3 lipca 1920) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. Pośmiertnie został awansowany na podpułkownika.

Józef Dunin-Borkowski

Józef Dunin-Borkowski (jako porucznik Legionów Polskich)
major kawalerii
Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1879 Florencja
Data i miejsce śmierci	3 lipca 1920 Zozulińce
Przebieg służby
Lata służby	1914–1920
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	II Brygada Legionów Polskich 2 Pułk Ułanów 2 Pułk Strzelców Konnych 9 Pułk Ułanów Małopolskich
Stanowiska	dowódca pułku kawalerii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa bitwa pod Rarańczą (1918) wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Życiorys

Józef Dunin-Borkowski urodził się 19 lutego 1879 we Florencji, w rodzinie ziemiańskiej pochodzącej z Podola. Ukończył gimnazjum w Piotrkowie^[1]. W latach 1897–1898 odbył jednoroczną obowiązkową służbę wojskową w armii rosyjskiej w tatarskim pułku jazdy, gdzie otrzymał stopień chorążego rezerwy^[2] . W latach 1897–1899 studiował na Uniwersytecie w Zurychu, później na Uniwersytecie w Berlinie. Przerwał studia w 1900 r., po czym rozpoczął je w Technische Hochschule w Dreźnie (pozostawał tam do 1906 r., nie jest pewne, czy ukończył naukę). Równocześnie, w roku akademickim 1904/1905, kształcił się na Uniwersytecie we Fryburgu. W jego aktach wojskowych znajduje się też informacja o uzyskaniu doktoratu z chemii na paryskiej Sorbonie^[3].

10 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich^[2] . Otrzymał dowództwo tworzonego II plutonu 2 szwadronu Legionów. Z jednostką przeszedł kampanię karpacką. 29 września został mianowany chorążym, a 30 listopada 1914 – podporucznikiem kawalerii^[4]. Na początku maja 1915 roku Dunin-Borkowski został skierowany do Zdani koła Radomska, gdzie powierzono mu organizację 5 szwadronu kawalerii, nad którym objął dowództwo. Po śmierci rot. Zbigniewa Dunina-Wąsowicza w szarży pod Rokitną, Józef Dunin-Borkowski powrócił do 2 szwadronu. 9 sierpnia 1915 został mianowany porucznikiem^[4]. W tym samym miesiącu wrócił do 2 pułku ułanów na stanowisko dowódcy 5 szwadronu. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, służył w Polskim Korpusie Posiłkowym. Został mianowany dowódcą 2 pułk ułanów Legionów Polskich. W czasie bitwy pod Rarańczą dostał się do niewoli austriackiej gdzie przebywał do 29 września 1918 roku. Był internowany w obozie w Huszt na Węgrzech^[5].

31 października 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika^[6]. 8 listopada tego roku został mianowany rotmistrzem^[2] . W tym samym miesiącu, w Dębicy, przystąpił do organizacji pułku jazdy, który początkowo nosił nazwę 2 pułk strzelców konnych, a w czerwcu 1919 roku został przemianowany na 9 pułk ułanów^[5]. Z dniem 30 maja 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku tymczasowego dowódcy pułku^[7]. Na czele pułku walczył w najpierw z Ukraińcami, a następnie w wojnie z bolszewikami. 1 grudnia 1919 roku został mianowany majorem^[2] . Brał udział w wyprawie kijowskiej oraz w walkach obronnych w czasie odwrotu. Walcząc często w pierwszej linii, wyróżnił się m.in. 26 kwietnia przy zdobyciu Koziatyna, czym zyskał uznanie Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego. 1 czerwca w pierwszym boju z Armią Konną Budionnego pod Rohoźną osobiście prowadził szarżę przeciw bolszewikom. Podobnie wyróżnił się 11 czerwca w boju pod Czerwoną^[8]. 3 lipca 1920 roku zginął w czasie obrony mostu na rzece Horyń^[9] pod wsią Zozulińce, 3 km od stacji kolejowej Ożenin w kierunku Czerniachowa^[10][11]. Został pochowany na cmentarzu w Dębicy^[12]. Pośmiertnie został awansowany na podpułkownika^[12].

3 lipca 1922 w miejscu, w miejscu w którym poległ podpułkownik Józef Dunin-Borkowski, odbyła się uroczystość wzniesienia kurhanu kresowego^[13].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 3490 – pośmiertnie 1921^[14][15]
• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 22 grudnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[16]