Jan Kotowicz

Jan Stefan Kotowicz, ps. Twardy (ur. 18 grudnia 1890 w Rzeszowie, zm. 15 października 1963 tamże) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Jan Kotowicz

Twardy

Jan Kotowicz (przed 1934)
pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	18 grudnia 1890 Rzeszów
Data i miejsce śmierci	15 października 1963 Rzeszów
Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Armia Krajowa
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	27 Dywizja Piechoty AK
Stanowiska	dowódca dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa powstanie warszawskie
Odznaczenia

Grupa oficerów I Brygady Legionów. W centrum Leopold Lis-Kula; Jan Kotowicz w drugim rzędzie 6. od lewej; listopad 1916.

Jan Stefan Kotowicz

Grobowiec rodzinny Jana Kotowicza

Życiorys

Urodził się 18 grudnia 1890 w Rzeszowie, w rodzinie Jana i Zofii z Chudzickich^[1]. W 1910 zdał maturę w I Gimnazjum im. S. Konarskiego w Rzeszowie. Podjął studia prawnicze na UJ w Krakowie i pracował jako urzędnik asekuracyjny. W 1912 został członkiem Związku Strzeleckiego w Rzeszowie^[2].

8 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów^[2] i ukończył kurs oficerski 1 pułku piechoty Legionów Polskich w Zambrowie^[3]. Następnie działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. 1 listopada 1916 został mianowany podporucznikiem z pominięciem stopnia chorążego^[4]. Brał udział w bitwach pod Laskami, Borzechowem i Krzywopłotami i tam został ciężko ranny w nogę^[2]. 18 września 1917^[3] wcielono go do armii austriackiej. Ukończył szkołę oficerską w miejscowości Basovice pod Triestem.

W listopadzie 1918 współorganizował Pułk Ziemi Rzeszowskiej (późniejszy 17 pułk piechoty)^[2]. Od 17 stycznia do 20 czerwca 1919 w sze­re­gach 17. pp brał udział w wal­kach na Wo­ły­niu, gdzie zo­stał ran­ny. Po le­cze­niu przy­dzie­lo­no go do Ka­dry 17. pp. Od 20 VI 1920 do stycz­nia 1921 był do­wód­cą komp., a póź­niej za­stęp­cą do­wód­cy i kie­row­ni­kiem wy­szko­le­nia w batalionie za­pa­so­wym 17. pp w Rze­szo­wie^[5]. Na stopień porucznika awansował 15 listopada 1918, 1 grudnia 1919 zo­stał mia­no­wa­ny ka­pi­ta­nem. Po wojnie pełnił służbę w pułkach piechoty w Rzeszowie, Lidzie i Brodnicy. W 1931 w Rembertowie ukończył kurs dowódców batalionów i pułków^[3]. W latach 1923–1925 w Lidzie opiekował się Wojskowym Klubem Sportowym^[3]. W 1926 został przeniesiony do 17 pp na stanowisko dowódcy batalionu. W październiku 1927 został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[6]. 23 stycznia 1928 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1928 w korpusie oficerów piechoty i 32. lokatą^[7]. W marcu 1930 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie na stanowisko kierownika Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego^[8]. W marcu 1932 został przeniesiony do 67 pułku piechoty w Brodnicy na stanowisko dowódcy pułku^[9]. W czerwcu 1935 został przeniesiony do 6 pułku strzelców podhalańskich w Samborze na stanowisko dowódcy pułku^[10]. Na stopień pułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 3. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[11]. Pułkiem dowodził do 4 czerwca 1938. Następnie był dowódcą Podkarpackiej Brygady Obrony Narodowej i kierownikiem 10 Okręgowego Urzędu WFiPW w Przemyślu^[12]. Był współ­za­ło­ży­cie­lem klu­bu spor­to­we­go „Re­so­via”^[13].

W kampanii wrześniowej dowodził 3 Brygadą Górską Strzelców. W pierwszych dniach września 1939 organizował obronę w Górach Słonnych k. Sanoka^[14][15]. Był internowany na Węgrzech i przebywał w Győr i Eger, gdzie był polskim komendantem obozu^[3]. Przedostał się w lipcu 1943 roku do Warszawy, gdzie przeszedł do pracy podziemnej. Ob­jął po płk.  Stanisławie Klepaczu kie­row­nic­two Wy­dzia­łu Woj­sko­we­go OPW. Do je­go zadań na­le­ża­ło utrzy­my­wa­nie kon­tak­tu z od­dzia­ła­mi woj­sko­wy­mi tej or­ga­ni­za­cji, prze­ka­za­ny­mi AK, oraz nad­zór nad pi­smem „Dekada”. Człon­ko­wie OPW skła­da­li rów­nież na je­go rę­ce przy­się­gę AK. Rów­no­cze­śnie, po­dob­nie jak inni ofi­ce­ro­wie służ­by sta­łej na­le­żą­cy do OPW, zo­stał skie­ro­wa­ny do AK^[16]. Był inspektorem Komendy Głównej AK^[3]. W okresie od 16 do 25 lipca 1944 był ostatnim dowódcą 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, którą rozwiązał 26 lipca 1944 roku.

W październiku 1944 roku został aresztowany w Kurowie i wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Lublinie z 13 sierpnia 1945 roku skazany na 10 lat więzienia, ale we wrześniu zwolniony na podstawie amnestii^[3]. Po wojnie pracował do 1949 roku w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich w Kijowie jako magazynier oraz w inwalidzkich spółdzielniach pracy w Rzeszowie^[17]. Przeszedł na rentę 1 września 1958 roku^[3].

Zmarł 15 października 1963 w Rzeszowie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Pobitno^[18].

Był dwukrotnie żonaty: z Marią Pelczarską, a po jej śmierci z Janiną Topolską, z którą miał dwie córki: Marię i Stefanię Annę^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 7102^[1][11]
• Krzyż Niepodległości – 20 stycznia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[19]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1928 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej i wyszkolenia wojska”^[20]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[21][11]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości