Manfred Lachs

Manfred Lachs (ur. 21 kwietnia 1914 w Stanisławowie, zm. 14 stycznia 1993 w Hadze) – polski prawnik i dyplomata światowej sławy pochodzenia żydowskiego^[1][2], sędzia i przewodniczący Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze.

Manfred Lachs

Manfred Lachs (1974)
Data i miejsce urodzenia	21 kwietnia 1914 Stanisławów
Data i miejsce śmierci	14 stycznia 1993 Haga
Prezes Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Okres	od 1973 do 1976
Poprzednik	Muhammad Zafrullah Khan
Następca	Eduardo Jiménez de Aréchaga
Sędzia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Okres	od 1967 do 1993
Poprzednik	Bohdan Winiarski
Następca	Géza Herczegh
Dyrektor Instytutu Nauk Prawnych PAN
Okres	od 1961 do 1967
Poprzednik	Cezary Berezowski
Następca	Adam Łopatka
Odznaczenia

Życiorys

Jego rodzicami byli adwokat Ignacy Lachs i nauczycielka angielskiego Sophie Lachs^[3]. Urodził się w Stanisławowie, który w tym czasie należał do Austro-Węgier. W latach 1932–1934 uczył się dyplomacji w Akademii Konsularnej w Wiedniu. W latach 1934–1936 studiował prawo na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1937 uzyskał stopień doktora praw Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1938–1939 uzupełniał wykształcenie w Wiedniu i na Uniwersytecie w Nancy, gdzie w 1939 uzyskał kolejny tytuł doktora nauk^[3]. Następnie przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie studiował na Uniwersytecie Cambridge^[4] i w London School of Economics^[4][3]. Lata II wojny światowej przeżył w Wielkiej Brytanii^[3]. Oprócz polskiego znał biegle w mowie i piśmie również angielski, francuski, niemiecki i rosyjski^[3]. Był współpracownikiem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w Londynie^[3]. W latach 1946–1947 był radcą prawnym delegacji polskiej na Konferencję Pokojową w Paryżu, przygotowującą traktaty pokojowe z Bułgarią, Finlandią, Rumunią, Węgrami i Włochami^[4]. Od 1952 był profesorem prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Warszawskim. Wniósł duży wkład w rozwój prawa międzynarodowego po II wojnie światowej. W latach 1962–1966 był przewodniczącym Podkomitetu Prawnego (ang. Legal Sub-Committee) Komitetu ONZ ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej (ang. Committee of Peaceful Uses of Outer Space – COPUOS)^[5]. Był członkiem polskiej delegacji na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ oraz sędzią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w latach 1967–1993 (najdłużej w historii). W okresie od 1973 do 1976 pełnił funkcję przewodniczącego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.

W latach 1949, 1951 i 1955 był wybierany na przewodniczącego Komisji Prawnej (ang. Legal Committee) Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations General Assembly), a w 1952 roku był jej wiceprzewodniczącym^[5]. Był przewodniczącym specjalnej komisji do spraw pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Wiceprezydent Haskiej Akademii Prawa Międzynarodowego. Członek Rady Konsultacyjnej.

W 1960 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk. W latach 1961–1967 był dyrektorem Instytutu Nauk Prawnych PAN^[6]. W 1973 został członkiem rzeczywistym PAN.

W 1988 Uniwersytet Śląski przyznał mu tytuł doktora honoris causa^[7][8]. Poza tym doktor honoris causa uniwersytetów w Algierze, Brukseli, Budapeszcie, Bukareszcie, Halifax, Helsinkach, Londynie, Nowym Delhi, Nowym Jorku, Nicei, Southampton, Sofii, Waszyngtonie i innych.

Laureat nagrody ONZ dla wyróżniającego się w świecie prawnika (1975).

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A3 tuje-1-24)^[9].

Życie prywatne

Córką Manfreda Lachsa jest Malgosia Fitzmaurice, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, która specjalizuje się w międzynarodowym prawie ochrony środowiska i prawie traktatów^[10].

Grób na Wojskowych Powązkach

Wybrane publikacje

• War Crimes (Londyn 1945)
• Umowy wielostronne (Warszawa 1958)
• The Law of Outer Space (1972)
• Rzecz o nauce prawa międzynarodowego (Wrocław 1986)

Odznaczenia i ordery

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1981)^[4]
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1964)^[4]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1954)^[11]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1951)^[12]
• Złoty Krzyż Zasługi (1948)^[13]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)^[14]

Upamiętnienia

Od 1993 organizowany jest przez Międzynarodową Federację Astronautyczną Manfred Lachs Space Law Moot Court Competition(inne języki)^[15]. Z kolei Fundacja im. Manfreda Lachsa organizuje Konkurs imienia Profesora Manfreda Lachsa na najlepsze publikacje książkowe z zakresu prawa międzynarodowego^[16].