Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Modraczek (zwyczajny)
gatunek ptaka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Modraczek (zwyczajny)[3] (Tarsiger cyanurus) – gatunek małego ptaka z rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae). Zamieszkuje północną Europę i Azję; sporadycznie zalatuje do Polski. Nie jest zagrożony.
.jpg)
Remove ads
Systematyka
Po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego gatunek ten opisał Peter Simon Pallas w 1773 roku. Autor nadał mu nazwę Motacilla cyanurus, a jako miejsce typowe wskazał rejon rzeki Jenisej[4][5]. Obecnie gatunek zaliczany jest do rodzaju Tarsiger[3][4][6].
Jest to gatunek monotypowy[6]. Do niedawna za podgatunek modraczka uznawano modraczka himalajskiego (Tarsiger rufilatus) występującego od Himalajów po południowe i środkowe Chiny[4], uzyskał on jednak status odrębnego gatunku[3][6]. Taksony te różnią się od siebie upierzeniem i wokalizacją[4], a ich odrębność potwierdziły badania genetyczne[7]. W 2022 roku Wei i inni na podstawie badań genetycznych i różnic w wokalizacji (przy minimalnych różnicach w morfologii) wydzielili do osobnego gatunku Tarsiger albocaeruleus (modraczek tybetański) populację z północno-środkowych Chin opisaną w 1937 roku jako podgatunek T. cyanurus albocaeruleus, który jednak później zwykle nie był uznawany[3][8].
Remove ads
Morfologia
Długość ciała wynosi 13–15 cm[4], rozpiętość skrzydeł: 22–24 cm[9], masa ciała 10–18 g[4]. Sylwetka podobna do rudzika. Występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu. U ptaków obu płci widoczne są rdzawe boki ciała, szaroniebieskie z wierzchu sterówki i białe gardło. U samca w sezonie lęgowym głowa, wierzch ciała i kuper są szaroniebieskie; u samicy te obszary ciała są szarobrązowe. W szacie spoczynkowej samiec płowieje i przypomina samicę[10].
Remove ads
Zasięg występowania
Modraczki w sezonie lęgowym zamieszkują obszar od Finlandii, północno-zachodniej Rosji i Uralu po Kamczatkę i dalej na południe po Mongolię, Japonię i północno-wschodnie Chiny. Zimują w południowej i południowo-wschodniej Azji[4].
W Polsce stwierdzony 23 razy (stan na koniec 2022)[11], z czego większość stwierdzeń dotyczy ptaków schwytanych podczas akcji obrączkowania, jedno – martwego ptaka znalezionego w Jastarni w październiku 2010[10]. W 2020 roku miało miejsce aż 5 stwierdzeń[12], m.in. stwierdzono pojedynczego samca zimującego w Sieradzu[12][13].
Ekologia i zachowanie
Modraczki gniazdują w lasach iglastych, preferują naturalne, stare i wilgotne lasy świerkowe z obecnymi porostami, często na obszarze górzystym. Zimują w gęstych zaroślach złożonych z liściastych krzewów, preferują wzgórza i okolice górskich szczytów; obserwowane są także przy drogach. Pożywieniem modraczków są bezkręgowce, głównie owady, a poza sezonem lęgowym także i owoce. Biologia gatunku słabo poznana[10]. W Rosji okres lęgowy trwa od maja do sierpnia[14]. Swoje gniazda modraczki budują nisko nad ziemią lub na ziemi, w półotwartej dziupli, między korzeniami drzew[10], pod zwalonym konarem albo w dziurze w skarpie. Mają one formę kubeczka z trawy, mchu, paproci, gałązek i korzeni; wyściółkę stanowią włosy, pióra, delikatne trawy, a niekiedy i igły sosnowe. Zniesienie liczy od 3 do 7 jaj[14].
Remove ads
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje modraczka za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana. W 2015 roku organizacja BirdLife International szacowała liczebność populacji europejskiej na 20 200 – 56 500 par lęgowych, a jej trend oceniała jako wzrostowy. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje globalny trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[2].
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[15].
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads