Paulownia

Paulownia (pawłownia) (Paulownia Siebold & Zuccarini,1835) – rodzaj roślin z rodziny paulowniowatych (Paulowniaceae Nakai, 1949), dawniej zaliczany do trędownikowatych (Scrophulariaceae). Nazwę roślinie nadano na cześć Królowej Holandii Anny Pawłownej Romanow. Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się co najmniej 7 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 6 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)^[3]. Występują naturalnie tylko w cieplejszych rejonach Azji Wschodniej^[4].

Paulownia

Morfologia (paulownia omszona)
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	paulowniowate
Rodzaj	paulownia
Nazwa systematyczna
Paulownia Siebold & Zucc. Fl. Jap. (Siebold) 1: 25. 1835

Kwiaty paulownii omszonej

Mieszaniec dwóch gatunków z tego rodzaju (Paulownia fortunei i Paulownia elongata) znany pod nazwą handlową Oxytree („drzewo tlenowe”) został spopularyzowany jako drzewo o wyjątkowo silnym przyroście biomasy^[5].

Morfologia i biologia

Pokrój

Drzewiasty, lub krzewiasty, najczęściej parasolowaty.

Pień i gałęzie

Korowina na pniach najczęściej gładka i szarobrązowa. Młode pędy bardzo szybko rosną i są wrażliwe na mróz.

Drewno

U gatunków drzewiastych jasnobrązowe, wykorzystywane do budowy instrumentów i przedmiotów codziennego użytku, oraz przemysłu papierniczego.

Pąki

Pąki kwiatowe są kuliste i zebrane na końcach pędów w wiechy znacznej długości. Podczas mroźnej zimy wymarzają u paulowni puszystej, jedynej przedstawicielki rodzaju, która może być uprawiana w gruncie. U innych gatunków są one całkowicie nieodporne na niską temperaturę.

Liście

Bardzo duże, sercowate o brzegach piłkowanych, osadzone na długopędach, opadające na zimę.

Kwiaty

Dzwonkowate i okazałe, barwy różowej, fioletowej, lub białej, zebrane w duże, pionowo stojące wiechy. U niektórych gatunków rozkwitają przed rozwojem liści.

Owoce

Zdrewniałe, jajowate torebki barwy szarobrązowej.

Siedlisko

Rośliny występujące w niższych i ciepłych położeniach górskich.

Zastosowanie

• Roślina ozdobna uprawiana w cieplejszych rejonach Polski (paulownia puszysta) oraz na balkonach i tarasach (pozostałe gatunki, wymagające zimowania w dodatniej temperaturze).
• Ze względu na swoje właściwości (szybki przyrost masy, łatwość suszenia) paulownia puszysta może być również wykorzystywana do upraw energetycznych i produkcji biomasy^[6].

Systematyka

Lista gatunków^[3]

• Paulownia catalpifolia T. Gong ex D.Y. Hong
• Paulownia elongata S.Y. Hu
• Paulownia fargesii Franch.
• Paulownia fortunei (Seem.) Hemsl. – paulownia Fortunego
• Paulownia kawakamii T.Itô
• Paulownia taiwaniana T.W. Hu & H.J. Chang
• Paulownia tomentosa Steud. – paulownia omszona, p. cesarska