Perkozek grubodzioby

Perkozek grubodzioby^[5], perkoz grubodzioby^[6] (Podilymbus podiceps) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny perkozów (Podicipedidae). Zamieszkuje Amerykę od środkowej Kanady i USA po południową część Ameryki Południowej. W Europie pojawia się sporadycznie^[7]; w Polsce stwierdzony po raz pierwszy w 2000 roku^[8] i wpisany na listę polskiej awifauny^[9].

Perkozek grubodzioby

Podilymbus podiceps[1]
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	perkozowe
Rodzina	perkozy
Rodzaj	Podilymbus
Gatunek	perkozek grubodzioby
Synonimy
Colymbus podiceps Linnaeus, 1758[2] Podiceps carolinensis Latham, 1790[3] Podiceps antarcticus R.P. Lesson, 1842[3] Podilymbus magnus Shufeldt, 1913[3]
Podgatunki[1]
P. p. podiceps (Linnaeus, 1758) P. p. antillarum Bangs, 1913 P. p. antarcticus (R.P. Lesson, 1842)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
tylko w sezonie lęgowym      występuje przez cały rok      zimowiska

Podgatunki i zasięg występowania

Wyróżnia się trzy podgatunki, które zamieszkują^[2][10]:

• P. p. podiceps (Linnaeus, 1758) – północna Ameryka Północna od środkowej Kanady po Panamę i Kubę; populacje z północy zasięgu są wędrowne – zimują od południa USA po Amerykę Centralną i Indie Zachodnie
• P. p. antillarum Bangs, 1913 – Wielkie i Małe Antyle
• P. p. antarcticus (R.P. Lesson), 1842 – północna Ameryka Południowa po południową Argentynę

Morfologia

Wygląd

Upierzenie godowe brązowe, podbródek i szyja czarna, spód jaśniejszy. Ciemna pręga na dziobie. Upierzenie spoczynkowe jaśniejsze i bardziej rdzawe, podgardle i dziób jasny. Młode z biało-czarnym prążkowaniem i rdzawymi plamami na głowie.

Wymiary średnie^[11]

długość ciała 30–38 cm
rozpiętość skrzydeł 45–62 cm
masa ciała 253–568 g

Ekologia i zachowanie

Pisklę

Biotop

Drobne zbiorniki słodkowodne, rzeki i bagna. Zimuje na dużych jeziorach, rzekach i wybrzeżach morskich.

Gniazdo

Gniazdo o różnorodnej lokalizacji, od pływającego, zakotwiczonego w przybrzeżnej roślinności, przez stojące w płytkiej wodzie po zlokalizowane na brzegu w gęstych roślinach.

Jaja

Wydłużone, eliptyczne, sinozielone w liczbie 2 do 10 (zazwyczaj 4 do 7).

Wysiadywanie

Jeden do dwóch lęgów, jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 23 dni przez obydwoje rodziców, choć przez większość czasu wysiaduje samica.

Pożywienie

Drobne kręgowce i bezkręgowce wodne.

Status i ochrona

IUCN klasyfikuje perkozka grubodziobego jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na ponad 500 tysięcy dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[4].

W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą^[12].

Zobacz też

• ptaki Polski