Pięknosuseł złocisty

Pięknosuseł złocisty^[3] (Callospermophilus lateralis) – gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych. Zamieszkuje tereny w Stanach Zjednoczonych i Kanady^[4][5].

Pięknosuseł złocisty

Callospermophilus lateralis[1]
Say, 1823
Callospermophilus lateralis
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	wiewiórkowate
Podrodzina	afrowiórki
Plemię	świstaki
Rodzaj	pięknosuseł
Gatunek	pięknosuseł złocisty
Synonimy
Sciurus lateralis Say, 1823 Spermophilus lateralis Cuvier, 1831 Tamias castanurus Merriam, 1890 Tamias chrysodeirus Merriam, 1890 Tamias cinerascens Merriam, 1890 Tamias wortmani Allen 1895 Spermophilus (Callospermophilus) bernardinus Merriam 1898 Callospermophilus trepisus Taylor, 1910
Podgatunki C. l. lateralis C. l. arizonensis C. l. bernardinus C. l. castanurus C. l. certus C. l. chrysodeirus C. l. cinerascens C. l. connectens C. l. mitratus C. l. tescorum C. l. trepidus C. l. trinitatus C. l. wortmani
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Systematyka

Na podstawie badań filogenetycznych (2009) z rodzaju Spermophilus^[6] wydzielono nowy rodzaj Callospermophilus, który objął także C. lateralis (uprzednio Spermophilus (Callospermophilus) lateralis)^[5]. W skład gatunku wchodzą podgatunki^[6]:

• C. l. lateralis
• C. l. arizonensis
• C. l. bernardinus
• C. l. castanurus
• C. l. certus
• C. l. chrysodeirus
• C. l. cinerascens
• C. l. connectens
• C. l. mitratus
• C. l. tescorum
• C. l. trepidus
• C. l. trinitatus
• C. l. wortmani

Najbliżej spokrewnionym z gatunkiem jest występujący w Meksyku suseł pięknosuseł górski^[5].

Genetyka

Garnitur chromosomowy pięknosusła złocistego tworzą 42 pary chromosomów^[4].

Morfologia

Pięknosuseł złocisty jest gryzoniem o średniej wielkości. Długość ciała samic zawiera się w przedziale 238–295 mm, a samców 235–298 mm. Masa ciała dorosłego osobnika to 120–394 g. Wybarwienie sierści w części brzusznej i piersiowej jest biała lub żółto–szara. Ogon brązowawy, od wierzchu czarny, zakończony kitą, a żółto–szary lub czerwono–brązowy od spodu. Futro zimowe jest bardziej szare i matowe niż letnie. Biała sierść tworzy dookoła oczu jasne obwódki. Cechą charakterystyczną gatunku, odróżniającą C. lateralis od innych susłów, są wyraźne podłużne pasy białej sierści po obu stronach grzbietu, obwiedzione z obu stron mocno wybarwionymi pasami sierści czarnej. Podobne pasy, lecz nieco mniejsze lub słabiej wybarwione mają pokrewne gatunki z rodzaju Callospermophilus. Specyficzne dla gatunku jest także wybarwienie futra nad głową i ramionami na kolor złocisto-brązowy lub brunatny. Dymorfizm płciowy gatunku przejawia się w jaśniejszym i bardziej czerwonym wybarwieniu sierści samców, oraz zróżnicowanej wysokości czaszki. Wzór zębowy C. lateralis: ${\displaystyle {\tfrac {1023}{1013}}}$^[4].

Wymiary anatomiczne
(Molly Bartels, Doug Thompson, 1993)^[4]

Część ciała	przedział
długość tułowia z głową	225–295 mm
długość kręgów ogona	61–120 mm
długość łap tylnych	35–46 mm
długość uszu	12–24 mm
masa ciała	120–394 g

Rozmieszczenie geograficzne

Zamieszkują tereny w Ameryce Północnej – od Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie po Góry Skaliste Nowym Meksyku, oraz od rzeki Kolumbia po południową Kalifornię i Nevadę^[6].