Pieprzowce

Morfologia

Pokrój: Należą tu rośliny głównie zielne^[3]^[6], zarówno byliny, jak i rośliny roczne^[5]^[6], ale też zimozielone drzewa, krzewy, liany^[5]^[6]. Pędy często członowane, nierzadko zgrubiałe w węzłach^[5]. Rośliny zielne mają czasem budowę gruboszowatą^[6].
Liście: Skrętoległe, zwykle wyrastające w dwóch rzędach, rzadko naprzeciwległe i okółkowe^[5]^[6]. Często z pochwiastą nasadą otaczającą pęd^[3] i z rozmaicie wykształconymi przylistkami (wolnymi lub przyrastającymi do ogonków liściowych). Blaszka często gruczołkowato punktowana, zwykle całobrzega i o użyłkowaniu pierzastym lub dłoniastym^[5]^[6].
Kwiaty: Drobne i liczne^[6], zebrane w wyrastające szczytowo, w kątach lub naprzeciw liści kwiatostany w postaci kłosa lub kolby, rzadko grona lub baldachu^[5]. Pod kwiatostanem znajduje się pojedyncza podsadka^[3], czasem nieobecna^[5]. Kwiaty są zwykle grzbieciste, z listkami okwiatu zwykle w jednym, rzadziej dwóch okółkach, czasem nieobecnymi. Pręciki w różnej liczbie, zwykle od 2 do 10, ale czasem też pojedynczy lub pręciki liczne (ponad 40). Nitki pręcików wolne lub zrastające się w grupy, czasem zrastające się ze słupkiem lub przylegające do zalążni. Słupek powstaje z jednego, trzech lub większej liczby (do 6) owocolistków zrastających się całkowicie lub częściowo. Zalążnia górna lub dolna, rzadziej wpół dolna, jedno-, kilku lub wielokomorowa^[5]^[6]. Zalążków jest od kilku do wielu, czasem też są pojedyncze^[6]. Szyjka słupka pojedyncza lub w liczbie trzech albo sześciu, ze znamionami główkowatymi lub łatkowatymi, zwykle suchymi^[5].
Owoce: Najczęściej jagody, pestkowce lub torebki, rzadko orzechy, mieszki i rozłupnie^[5]. Nasiona drobne^[6] z dużą ilością oleistego bielma i drobnym zarodkiem^[5]^[6].

Remove ads

Systematyka

Podsumowanie

Perspektywa

Rząd pieprzowców w dawnych systemach klasyfikacyjnych, ze względu na budowę drewna i kwiatów, określaną jako prymitywną, sytuowany był na początku systemów porządkujących dwuliścienne. Do cech wspólnych z innymi magnoliowymi, do których współcześnie są zaliczane, należy obecność komórek wydzielniczych^[7]. Wyodrębnienie rzędu miało miejsce według różnych badań między 100 a 150 milionami lat. Skamieniałości przypisywane przodkom pieprzowców znajdowane są w skałach datowanych na wczesną kredę^[2].

Pozycja systematyczna

Rząd zgodnie z APweb (aktualizowanym systemem APG IV z 2016) zajmuje pozycję siostrzaną względem kanellowców Canellales w obrębie grupy magnoliowych Magnoliids^[2].

okrytonasienne

amborellowce Amborellales

grzybieniowce Nymphaeales

Austrobaileyales

zieleńcowce Chloranthales

magnoliowe

	kanellowce Canellales

	pieprzowce Piperales

	wawrzynowce Laurales

	magnoliowce Magnoliales

klad jednoliściennych

	rogatkowce Ceratophyllales

	klad dwuliściennych właściwych eudicots

Podział na rodziny

We współczesnych ujęciach systematycznych do rzędu należą trzy rodziny. Dobrze dowiedziona jest siostrzana relacja saururowatych Saururaceae i pieprzowatych Piperaceae oraz bazalne położenie w grupie kokornakowatych Aristolochiaceae. Niejasności związane są z pozycją rodzaju Lactoris i Hydnoroideae w obrębie kokornakowatych^[2], w wielu ujęciach dawniejszych rozmaicie sytuowanych także poza obrębem rzędu^[6]^[8]. W ujęciu Tree of Life rodzaj Lactoris przedstawiony został (aczkolwiek z komentarzem, że prowizorycznie i prawdopodobnie błędnie) jako siostrzany jednoliściennym, a Prosopanche włączono do storczykowatych Orchidaceae^[9]. Relacje filogenetyczne według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016):

pieprzowce

kokornakowate Aristolochiaceae

	pieprzowate Piperaceae

	saururowate Saururaceae

Dawne ujęcia systematyczne

W systemie APG II (2003) i APG III z 2009 wyróżniane były dodatkowo rodziny Lactoridaceae (obejmująca endemiczny dla wysp Juan Fernández rodzaj Lactoris) oraz piestrzennikowate Hydnoraceae. Ponieważ okazały się one być zagnieżdżone w obrębie rodziny kokornakowatych – począwszy od systemu APG IV z 2016 nie są one wyodrębniane^[2].

W systemie Takhtajana z 2009 rząd w ujęciu systemów APG odpowiadał nadrzędowi Piperanae. W jego obrębie znajdowały się dwa rzędy – monotypowy Hydnorales z rodziną piestrzennikowatych Hydnoraceae oraz Piperales, do którego zaliczane były: saururowate Saururaceae, kokornakowate Aristolochiaceae i osobno Lactoridaceae oraz pieprzowate Piperaceae i wyodrębniane w osobną rodzinę Peperomiaceae^[6]. We wcześniejszej wersji systemu z 1997 kokornakowate zaliczane były do nadrzędu Magnolianae, Lactoridaceae wyodrębniane były we własnym rzędzie Lactoridales i nadrzędzie Lactoridanae. Pieprzowce Piperales tworzyły monotypowy nadrząd Piperanae i obejmowały rodziny Saururaceae, Piperaceae i Peperomiaceae^[10].

W systemie Cronquista (1981) kokornakowate Aristolochiaceae wyodrębniane były we własny rząd Aristolochiales, do pieprzowców Piperales zaliczane były, obok pieprzowatych Piperaceae i saururowatych Saururaceae, także zieleńcowate Chloranthaceae. Lactoridaceae włączane były do Magnoliales, aczkolwiek z komentarzem, że mają istotne cechy wspólne z pieprzowcami. Hydnoraceae grupowane były z innymi roślinami pasożytniczymi w rząd Rafflesiales w podklasie Rosidae^[8].