Plektrantus

Plektrantus, pokrzelica^[4] (Plectranthus L'Her.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. W zależności od ujęcia obejmuje ok. 150^[5] do nawet 325 gatunków^[6] lub tylko ok. 65 po wyłączeniu wielu przedstawicieli do rodzaju koleus Coleus^[7]. Rośliny te występują w lasach i zaroślach Afryki i Azji, nieliczne w Australii, w klimacie tropikalnym i umiarkowanym ciepłym^[5]. Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne^[5].

Plektrantus

Plectranthus coleoides
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	plektrantus
Nazwa systematyczna
Plectranthus L’Hér. Stirp. Novae 84 verso. Mar 1788
Typ nomenklatoryczny
Plectranthus fruticosus L’Hér.[3]

Plectranthus verticillatus

Plectranthus amboinicus

Morfologia

Pokrój

Na ogół rośliny zielne, zarówno jednoroczne jak i byliny, czasem też krzewy. Osiągają do 2 m wysokości. Wielu przedstawicieli ma pędy pnące^[5].

Liście

Naprzemianległe, karbowane, zwykle wonne i czasem mięsiste^[5].

Kwiaty

Zebrane w luźno rozmieszczone okółki w szczytowej części pędu, gdzie tworzą wiechowate lub kłosokształtne kwiatostany złożone. Kielich zrosłodziałkowy i dwuwargowy, z górną wargą z jednym ząbkiem i dolna z czterema ząbkami. Korona pięciopłatkowa, zwykle z ostrogą, biała, niebieskofioletowa lub różowa. Płatki tworzą rurkę zakończoną dwiema wargami, górną czterołatkową i dolną niepodzieloną, dłuższą. Cztery pręciki, z których często tylko dwa są płodne, zwykle położone są na dolnej wardze korony. Zalążnia złożona z dwóch owocolistków, dwukomorowa, w każdej komorze z dwoma zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, z dwudzielnym znamieniem o równych ramionach^[5].

Owoce

Czterodzielne rozłupnie, rozpadające się na cztery pojedyncze rozłupki^[5].

Systematyka

Synonimy^[8]

Ascocarydion G. Taylor, Burnatastrum Briq., Capitanya Gürke, Coleus Lour., Dielsia Kudô, Englerastrum Briq., Germanea Lam., Holostylon Robyns & Lebrun, Isodictyophorus Briq., Leocus A. Chev., Neohyptis J.K. Morton, Neomuellera Briq., Perrierastrum Guillaumin, Rabdosiella Codd, Skapanthus C. Y. Wu & H. W. Li, Solenostemon Thonn., Symphostemon Hiern

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) Lindl., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales) Bromhead z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych^[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamianae Takhtajan, rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), podrząd Lamiineae Bessey in C.K. Adams, rodzina jasnotowate (Lamiaceae Lindl.), podplemię Plectranthinae Endl., rodzaj (Plectranthus L'Her.)^[9].

Lista gatunków

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju plektrantus.

(szerokie ujęcie rodzaju)