Podiceps

Podiceps – rodzaj ptaków z rodziny perkozów (Podicipedidae).

Podiceps[1]
Latham, 1787[2]
Przedstawiciel rodzaju – perkoz rdzawoszyi (P. grisegena)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	perkozowe
Rodzina	perkozy
Rodzaj	Podiceps
Typ nomenklatoryczny
Colymbus cristatus Linnaeus, 1758
Synonimy Colymbus Linnaeus, 1758[3] Columbus Linnaeus, 1758[4] Dytes Kaup, 1829[5] Lophaithyia Kaup, 1829[6] Pedetaithya Kaup, 1829[7] Pedeaithgia Kaup, 1829[8] Proctopus Kaup, 1829[9] Colimbus S.D.W., 1836[10] Podicipes [Oken?], 1839[11] Otodytes Reichenbach, 1852[12] Pedetaithyia Reichenbach, 1852[12] Pedeaythyia Bonaparte, 1850[13] Pedaithyia Bonaparte, 1854[14] Calipareus G.R. Gray, 1871[15] Podaethyia Heine & Reichenow, 1890[16] Thiornis Navás, 1922[17] Podicephorus Bochenski, 1994[18]
Gatunki
zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy^[19].

Morfologia

Długość ciała 23–77 cm; masa ciała 265–1700 g^[20].

Systematyka

Etymologia

• Colymbus (Columbus, Colimbus): gr. κολυμβις kolumbis, κολυμβιδος kolumbidos „nieznany ptak wodny”, prawdopodobnie perkoz^[21]. Gatunek typowy: Colymbus cristatus Linnaeus, 1758.
• Podiceps (Podicipes): łac. podex, podicis „otwór, odbyt”; pes, pedis „stopa”, od gr. πους pous, ποδος podos „stopa”; nogi perkoza dwuczubego przesunięte są ku tylnej części ciała^[22].
• Dytes: gr. δυτης dutēs „nurek”, od δυω duō „pływać”^[23]. Gatunek typowy: Colymbus cornutus J.F. Gmelin, 1789 (= Colymbus auritus Linnaeus, 1758).
• Lophaithyia: gr. λοφος lophos „czub”; αιθυια aithuia „niezidentyfikowany, nurkujący ptak” wspomniany przez Homera i Arystotelesa^[24]. Gatunek typowy: Colymbus cristatus Linnaeus, 1758.
• Pedetaithya (Pedeaithgia, Pedetaithyia, Pedeaythyia, Pedaithyia, Podaethyia): gr. πηδητης pēdētēs „skoczek”, od πηδαω pedaō „skakać”; αιθυια aithuia „niezidentyfikowany, nurkujący ptak”^[25]. Gatunek typowy: Colymbus subcristatus J.F.E. Jacquin, 1784 (= Colymbus grisegena Boddaert, 1783).
• Proctopus: Ggr. πρωκτος prōktos „odbyt”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[26]. Gatunek typowy: Colymbus auritus Linnaeus, 1758.
• Otodytes: gr. ους ous, ωτος ōtos „ucho”; δυτης dutēs „nurek”, od δυω duō „pływać”^[27]. Gatunek typowy: Colymbus auritus Linnaeus, 1758.
• Calipareus: epietet gatunkowy Podiceps kalipareus Lesson & Garnot, 1827; gr. καλλιπαρηος kalliparēos „o pięknych policzkach”, od καλος kalos „piękny”; παρεια pareia „policzek”^[28]. Gatunek typowy: Podiceps kalipareus Lesson & Garnot, 1827 (= Podiceps occipitalis Garnot, 1826).
• Thiornis: gr. θειον theion „siarka”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[29]. Gatunek typowy: †Thiornis sociata Navás, 1922.
• Podicephorus: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Podiceps Latham, 1787 (perkoz) oraz Aechmophorus Coues, 1862 (perkoz)^[30]. Gatunek typowy: Colymbus major Boddaert, 1783.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[31]:

• Podiceps major – perkoz olbrzymi
• Podiceps grisegena – perkoz rdzawoszyi
• Podiceps cristatus – perkoz dwuczuby
• Podiceps auritus – perkoz rogaty
• Podiceps nigricollis – perkoz zausznik
• Podiceps andinus – perkoz kolumbijski – takson wymarły, ostatni potwierdzony okaz znaleziony został w 1977 roku^[32].
• Podiceps occipitalis – perkoz złotoczuby
• Podiceps taczanowskii – perkoz Taczanowskiego
• Podiceps gallardoi – perkoz argentyński