Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Powiat ostrowski (województwo wielkopolskie)

powiat w województwie wielkopolskim‎ Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Powiat ostrowski (województwo wielkopolskie)map
Remove ads

Powiat ostrowski – powiat w Polsce w południowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego, reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Tworzy go osiem jednostek administracyjnych. Jego siedzibą jest miasto Ostrów Wielkopolski.

Szybkie fakty Państwo, Województwo ...

Drugi pod względem liczby ludności powiat w województwie wielkopolskim (nie wliczając miast na prawach powiatu). Według danych z 1 stycznia 2020 powiat liczył 161 581 mieszkańców[1]; według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało tyle samo osób[2].

Remove ads

Charakterystyka powiatu

Powiat ostrowski położony jest w paśmie makroregionu Niziny Południowowielkopolskiej, mezoregionu Wysoczyzny Kaliskiej i Wysoczyzny Leszczyńskiej, przy granicy z Dolnym Śląskiem, w dorzeczu Baryczy, Ołoboku i Prosny. Powiat ma charakter rolniczo–przemysłowy, użytki rolne zajmują 64,9% powierzchni powiatu, a 28,3% tereny leśne.

Gminy powiatu

Więcej informacji Gmina, Typ gminy ...
Remove ads

Historia

Podsumowanie
Perspektywa

Pierwsze wzmianki pisane o osadach rejonu ostrowskiego pochodzą z końca XIII wieku[4].

Odolanów uzyskał prawa miejskie w XIV wieku, a Raszków w roku 1444. W 1713 roku dzięki staraniom Jana Jerzego Przebendowskiego, prawa miejskie na prawie magdeburskim uzyskał Ostrów Wielkopolski[4][5]. Najmłodszym miastem powiatu ostrowskiego są Nowe Skalmierzyce, które uzyskały prawa miejskie w 1962 roku.

Do II rozbioru Polski (1793 r.) obszar współczesnego powiatu ostrowskiego leżał w powiecie kaliskim dawnego województwa kaliskiego; w latach 1795–1807 leżał w departamencie kaliskim Prus Południowych, zaś w latach 1807–1815 w powiecie odolanowskim, departament kaliski Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego (1815 r.) obszar ten znalazł się poza granicami państwa polskiego – Wielkie Księstwo Poznańskie.

W 1815 roku pruska administracja przeniosła siedzibę powiatu odolanowskiego oraz część instytucji m.in. sąd powiatowy i kasę powiatową do Ostrowa Wielkopolskiego. Od tego momentu nowo tworzone instytucje i obiekty rangi powiatowej lokowano już tylko w tym mieście. W 1887 roku z powiatu odolanowskiego wydzielono powiat ostrowski, przy czym granica między nimi biegła południkowo, kilka kilometrów na zachód od obecnego centrum Ostrowa. W 1932 roku powiat odolanowski uległ likwidacji i włączeniu do powiatu ostrowskiego.

Podczas wojny powiat został wcielony do Rzeszy – przez pewien okres administratorem powiatu był tu Heinz Auerswald. W 1948 roku powiat ponownie podzielono: na powiat ostrowski oraz powiat miejski Ostrów Wielkopolski. Na skutek centralizacyjnej reformy administracyjnej w 1975 roku oba powiaty uległy likwidacji.

W 1999 roku reforma administracyjna reaktywowała powiat ostrowski. Pierwszym starostą ostrowskim został Andrzej Dera (AWS). Od 2002 roku przez dwie kadencje starostą był Włodzimierz Jędrzejak (SLD), zaś od 2010 roku starostą ostrowskim jest Paweł Rajski (PO).

Gospodarka

Podsumowanie
Perspektywa

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie ostrowskim obejmowała ok. 1,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 2,5% do aktywnych zawodowo[6].

Przemysł

Głównym miastem powiatu jest Ostrów Wielkopolski, jeden z dwóch głównych ośrodków w Kalisko-Ostrowskim Okręgu Przemysłowym. Do aglomeracji kalisko-ostrowskiej należy część gmin powiatu ostrowskiego. Powiat stanowi ośrodek przemysłu: spożywczego, środków transportu (produkcja wagonów), maszynowego, precyzyjnego, drzewnego oraz materiałów budowlanych[7].

Rolnictwo

Najważniejszym sektorem powiatu ostrowskiego pozostaje rolnictwo – ponad połowę powierzchni powiatu zajmują użytki rolne[7]. Wśród uprawianych roślin dominują zboża, kukurydza, rzepak i ziemniaki[7]. Na terenie gminy Nowe Skalmierzyce i gminy Raszków istnieją lepsze warunki glebowe, co sprawia, że użytki rolne sięgają tam 90% w stosunku do całkowitej powierzchni gminy[7].

Remove ads

Miejscowości

Miasta

W obrębie powiatu ostrowskiego znajdują się 4 miasta

(liczba mieszkańców według danych GUS z 1 stycznia 2024[3]):

Dawne miasta:

Największe wsie powiatu ostrowskiego

Thumb
Gorzyce Wielkie – największa wieś powiatu ostrowskiego

Wsie powyżej 1000 mieszkańców wg danych z 2021 roku[10]:

Remove ads

Ludność

Więcej informacji Liczba mieszkańców powiatu ostrowskiego wg GUS, Rok (stan na 1 stycznia) ...
Remove ads

Turystyka i zabytki

Podsumowanie
Perspektywa

Sztuka regionu ostrowskiego

Thumb
„Madonna z Dzieciątkiem” z Ołoboku, obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie

Na terenie powiatu ostrowskiego dominują zabytki architektury sakralnej oraz dwory, pałace i parki. Sztukę romańską tego regionu prezentuje m.in. drewniany posążek „Madonny z Dzieciątkiem” (datowany na 2 poł. XII–pocz. XIII w.[12]), pochodzący z wyposażenia klasztoru cysterek w Ołoboku (od 1931 roku w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie)[13] oraz granitowa kropielnica w Skrzebowej[5].

Sztukę gotycką przedstawia wczesnogotycki jednonawowy kościół parafialny w Sobótce oraz klasztor i kościół w Ołoboku[5]. Z gotyckiego klasztoru, który rozebrano w 1882 roku, zachowało się piętrowe skrzydło, przylegające do kościoła od strony północnej[5].

W epoce renesansu wzniesiono w regionie ostrowskim m.in. murowaną kaplicę loretańską w Skrzebowej (obecnie ruiny), murowaną kaplicę przy kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Skalmierzycach oraz dzwon (1555 r.) w Szczurach[5].

Ożywienie w ruchu budowlanym i artystycznym nastąpiło w czasach trwania baroku[5]. Barokowy kościół pw. św. Michała Archanioła w Cieszynie (z końca XVII w.), wybudowano kosztem kapituły wrocławskiej w miejscu dawnego drewnianego[5]. W epoce późnego baroku powstał również wybudowany na rzucie ośmioboku kościół ewangelicki w Odolanowie[5].

W 1791 roku ukończono budowę murowanego klasycyzującego pałacu w Lewkowie[5]. W nurcie klasycyzmu wybudowano budynki sakralne m.in. w Pogrzybowie (1801–1806) i Rososzycy (1818 r.)[5].

Mecenat Antoniego Radziwiłła namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego, właściciela miasta Ostrowa i dóbr przygodzkich sprawiły, że w głębi lasu wzniesiono w latach 1822–1824 jako rezydencję sezonową pałac w Antoninie, według projektu niemieckiego architekta Karla Friedricha Schinkla[5].

Pałac w Śliwnikach (1848–1850) wybudowany dla Jana Niepomucena Niemojowskiego, jest jednym z pierwszych budynków w rejonie ostrowskim, wzniesionym w stylu neogotyckim[5]. Innym przykładem tej architektury jest monumentalny dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach, wybudowany w latach 1905–1906.

Dwory

Dwory w powiecie ostrowskim
Thumb
Dwór w Chotowie z 1 poł. XIX wieku
Thumb
Dwór w Gutowie
Thumb
Dwór–willa w Miedzianowie z 1877 roku
Thumb
Dwór w Gałązkach Małych z 1903 roku
Thumb
Dwór w Wysocku Wielkim z poł. XIX wieku

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego[14]:

Pozostałe:

Pałace

Pałace w powiecie ostrowskim
Thumb
Pałac myśliwski w Antoninie wybudowany w latach 1822–1824
Thumb
Pałac w Lewkowie wybudowany w latach 1788–1791
Thumb
Pałac w Rososzycy z 1875 roku
Thumb
Pałac w Sobótce wybudowany w latach 1898–1899
Thumb
Pałac myśliwski w Mojej Woli z 1825 roku
Thumb
Ruiny pałacu w Śmiłowie

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego[14]:

Pozostałe:

Zabytkowe parki

Zabytkowe parki w powiecie ostrowskim
Thumb
Park im. 3 Maja w Ostrowie Wielkopolskim, założony w latach 1904–1905
Thumb
Park w Antoninie
Thumb
Park w Bagateli z 1 poł. XIX wieku
Thumb
Park dworski w Chotowie
Thumb
Park w Lewkowie, założony pod koniec XVIII wieku
Thumb
Park w Mojej Woli

Parki wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego[14]:

Zabytki architektury (wybór)

Zabytki architektury w powiecie ostrowskim
Thumb
Dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach wybudowany w latach 1905–1906
Thumb
Gmach poczty w Ostrowie Wielkopolskim z 1886 roku
Thumb
Wiatrak paltrak we wsi Kałkowskie z 1900 roku
Thumb
Młyn wodny w Ołoboku z poł. XIX wieku

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego[14]:

Zabytkowe kościoły

Najstarsze kościoły w powiecie ostrowskim
Thumb
Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Ołoboku z XV wieku
Thumb
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Wysocku Wielkim z XVI wieku
Thumb
Kościół parafialny pw. św. Bartłomieja Apostoła w Biskupicach Ołobocznych z 1726 roku

Najstarsze zabytkowe kościoły na terenie powiatu ostrowskiego (chronologicznie)[14]:

  1. kościół pw. NNMP i św. Józefa w Sobótce (XIII w., 1783–1790),
  2. kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Ołoboku (XV/XVII w., 1695, 1780 r.),
  3. kościół cmentarny pw. św. Jana Chrzciciela w Ołoboku (XVI w.),
  4. kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Wysocku Wielkim (XVI w.),
  5. kościół pw. św. Mikołaja w Gostyczynie (XVI/XVII w.),
  6. kościół pw. św. Michała Archanioła w Cieszynie (XVII w.)
  7. kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Biskupicach Ołobocznych (1726 r.),
  8. kościół pw. św. Mateusza w Górznie (1755 r.),
  9. kościół pw. Michała Archanioła w Szczurach (1762 r.),
  10. kościół ewangelicki w Odolanowie (1770–1780),
  11. kościół pw. NMP Królowej Polski w Ostrowie Wielkopolskim (1777–1778),
  12. kościół pw. Wszystkich Świętych w Droszewie (1783–1787),
  13. kościół cmentarny pw. św. Barbary w Odolanowie (1784 r.),
  14. kościół pw. Narodzenia NMP w Ociążu (1785–1786),
  15. kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Skalmierzycach (1791 r.),
  16. kościół pw. św. Marcina w Odolanowie (1794 r.),
  17. kościół polskokatolicki pw. MB Królowej Polski w Strzyżewie (1865 r.).
Remove ads

Przyroda

Europejska Ostoja Ptaków

Thumb
Jesinne przeloty gęsi w Parku Krajobrazowym „Dolina Baryczy”

Park krajobrazowy

Thumb
Park Krajobrazowy „Dolina Baryczy”

Obszary chronionego krajobrazu

Rezerwaty przyrody

Remove ads

Transport

Podsumowanie
Perspektywa

Transport kolejowy

Thumb
Stacja Ostrów Wielkopolski – ważny węzeł kolejowy
Thumb
Przystanek kolejowy w Łąkocinach
Thumb
Stacja kolejowa w Garkach
Więcej informacji Linia, Kierunek ...

Legenda:

     linia nieczynna

     linia rozebrana

Transport drogowy

Drogi ekspresowe

Drogi krajowe

Drogi wojewódzkie

Transport lotniczy

W Michałkowie w gminie Ostrów Wielkopolski, znajduje się lotnisko Ostrów Wielkopolski-Michałków.

Administracja

Organem uchwałodawczym samorządu jest Rada Powiatu Ostrowskiego, składająca się z 27 radnych.

Więcej informacji Okręg, Miasto/gmina ...
Więcej informacji Komitet Wyborczy, Liczba radnych ...
Remove ads

Sąsiednie powiaty

Więcej informacji Województwo ...

Przypisy

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads