Ryglice

Ryglice – miasto w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ryglice. Położone około 20 km na południowy wschód od Tarnowa, w pobliżu Tuchowa. Prawa miejskie posiadało w latach 1824–1934 i od 2001 r.

Ryglice

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Rynek
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Ryglice
Prawa miejskie	1824–1934 i od 2001[1].
Burmistrz	Paweł Augustyn
Powierzchnia	25,15[2] km²
Populacja (01.01.2024) • liczba ludności • gęstość	2673[2] 106,3 os./km²
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-160
Położenie na mapie gminy Ryglice Ryglice
Położenie na mapie Polski Ryglice
Położenie na mapie województwa małopolskiego Ryglice
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Ryglice
49°52′43″N 21°08′14″E
TERC (TERYT)	1216064
SIMC	0829098
Urząd miejski Rynek 9 33-160 Ryglice
Strona internetowa

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto miało 2673 mieszkańców^[2].

Położenie

Miasto znajduje się na Pogórzu Ciężkowickim, u północnych podnóży Pasma Brzanki. Przez miejscowość przepływa potok Szwedka i jego dopływy: Rygliczanka i Zalasówka^[3].

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 25,15 km²^[4].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa tarnowskiego.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1301 r. (osada istniała prawdopodobnie już w XII w.), kiedy to książę Władysław Łokietek ustanowił właścicielami wsi Władysława Burzę i Wawrzyńca Kielanowskiego. W XIV w. w Ryglicach ustanowiono parafię. Znaczny rozwój wsi nastąpił za czasów panowania Kazimierza Wielkiego. Przybyli wówczas pierwsi Żydzi, rozwijały się handel i rzemiosło. W XVII w. rozwój został zahamowany z powodu powodzi, epidemii cholery, najazdów Szwedów, Tatarów i Kozaków. W 1656 roku w Ryglicach pobito Szwedów – na pamiątkę tego wydarzenia potok przepływający przez miasto nosi nazwę Szwedka.

W rzezi galicyjskiej 1846 r. brali udział chłopi z Ryglic i okolicznych wsi (4 osoby zamordowano, 5 zostało aresztowanych przez władze austriackie). W listopadzie 1914 r. do miasta wkroczyły wojska rosyjskie, które okupowały miejscowość do maja 1915 roku. 24 grudnia 1914 na terenie Ryglic miała miejsce bitwa między Rosjanami a wojskami austro-węgierskimi. Kolejna bitwa rozegrała się 2 maja 1915 r. Po I wojnie światowej w okolicy pozostało 86 cmentarzy wojennych, także w Ryglicach^[5].

• 
  Rynek, ratusz
• 
  Rynek, fontanna z pomnikiem Pogórzańska Penelopa
• 
  Pałac Leśniowskich i Ankwiczów

W czasie II wojny światowej, od maja 1940 r. do czerwca 1941 r., stacjonowały w Ryglicach wojska niemieckie. 22 lipca 1942 r. wszyscy Żydzi z Ryglic (przed wojną mieszkało ich tutaj 412) zostali wywiezieni do getta w Tuchowie, a stamtąd najprawdopodobniej do obozu zagłady w Bełżcu^[6]. Wcześniej, w 1940 r., spalona została przez żandarmów z Tarnowa żydowska bożnica. Świadkiem niemal 600-letniej obecności Żydów w Ryglicach pozostał cmentarz (kirkut), który po latach zapomnienia został odnowiony w 2006 r. W 1944 i 1945 r. wojska niemieckie spaliły dużą część miasteczka (m.in. ratusz z wieżą zegarową, XVIII-wieczne zabudowania) oraz wysadziły wszystkie 3 mosty. Ostatnie oddziały opuściły Ryglice 17 stycznia o godzinie 11.30. W czasie II wojny życie straciło niemal 500 obywateli Ryglic (75 Polaków oraz bez mała wszyscy Żydzi). Po wojnie Ryglice otrzymują prąd oraz asfaltowe drogi, natomiast w latach 90. XX w. przeprowadzono gazyfikację i telefonizację całej gminy.

21 września 2008 r. na odnowionym Rynku odsłonięto fontannę z pomnikiem Pogórzańska Penelopa (zwanym pomnikiem emigranta) autorstwa Jacka Kucaby^[7].

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Ryglic w 2014 r.^[8]

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[9].

• zespół pałacowo-parkowy z XVIII w.
• spichlerz podworski z XVIII w.
• cmentarz z I wojny światowej
• kościół parafialny pw. św. Katarzyny z 1940 r.

• 
  Kościół parafialny
• 
  Spichlerz podworski
• 
  Kapliczka św. Jana Nepomucena

Komunikacja

Przez teren miasta przebiegają następujące drogi powiatowe^[10]:

• Tarnów – Ryglice
• Jasło – Ryglice – Tuchów
• Ryglice – Żurowa – Ołpiny

Połączenia autobusowe – realizowane przez Mądeltrans:

• Tarnów
• Kowalowa

Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Tuchowie.

Sport

• Klub Sportowy Ryglice – sekcja piłki nożnej^[11] siatkówki oraz sekcja biegowa.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie: Törökszentmiklós – Węgry^{[potrzebny przypis]}

• 
  Cmentarz wojenny nr 167
• 
  Dawna zabudowa
• 
  Kirkut

Ludzie związani z Ryglicami

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Ryglicach.